Telemetre ile toplu balık ölümlerinin önüne geçilecek Hasev Limited Şirketi Genel Müdürü Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Semih Salnur, su değerlerini balık üreticilerine cep telefonuyla anında bildirerek, toplu balık ölümleri ve çevre kirliliğine engel olacak telemetre sistemini geliştirdi. Salnur, AA muhabirine yaptığı açıklamada, su ürünleri yetiştiriciliğinde sudaki organik fazlılığın yarattığı sorunun tartışıldığını, Su Ürünleri Fakültesi'nde doktora çalışmasını sürdüren biri olarak konuyla ilgili araştırmalar yaptığını belirtti. Su parametrelerini uzaktan algılama özelliğine sahip telemetre cihazını geliştirdiklerini ve iki ay içinde cihazın kullanılabilir hale geleceğini söyleyen Salnur, ''Balık yemleri en çok tartışılan konu. En büyük maliyeti de bu kalem oluşturuyor. Su kalitesine göre besleme yapmanın yolunu aradık. Sensörlerle su parametrelerini zamana, yere ve uzaklığa bağlı olmadan nasıl üretebileceğimizi düşündük. Uygulayacağımız sistem ile bir yazılım, GSM altyapısını kullanarak, sensörlerle alınan su parametrelerini uydu kanalıyla ilgili kişinin cep telefonuna ulaştıracak'' şeklinde konuştu. En küçük bütçeli üreticinin dahi sistemden kolayca faydalanabileceğini kaydeden Salnur, balık üretmek için asgari ve azami değerlerin dışındaki hareketlerin mesajla üreticiye iletilebileceğini ifade etti. Semih Salnur, sistem sayesinde, gereksiz organik atığın suya verilmesinin engelleneceğini, çevreye duyarlı, yüksek verimli üretim yapılabileceğini bildirdi. -BALIK ÇİFTLİKLERİNİN KIYIDAN UZAKLAŞTIRILMASI- Son düzenlemelerle balık çiftliklerinin kıyıdan uzaklaştırıldığını hatırlatan Semih Salnur, uzaklaştırma kararının balık hasadından, personelin ulaştırılması ve yemin aktarılmasına kadar bir dizi maliyet artışına neden olduğunu ifade etti. Balığın kirli ortamda yaşamayacağını, akıntının olumlu olması durumunda balık çiftliklerinin çevreye etkisinin minimuma ulaşacağını vurgulayan Salnur, ''Yine de daha önce telemetre sistemi uygulanmış olsaydı, parametreler izlenebilirdi ve belki de balık çiftliklerinin kıyıdan uzaklaştırılmasına gerek kalmazdı'' dedi. Balık yetiştiriciliğinde telemetre sistemi konusunda TÜBİTAK'ın desteğini de aldıklarını ifade eden Salnur, ''Türkiye'de ilk defa uygulanan bir sistem olacak bu. Dünyada bluetooth ve wireless uygulamaları var, ama bizim sistemimizde sınırlara, uzaklığa, mekana, hava koşullarına bağlı olmaksızın bilgiler cep telefonu aracılığıyla iletilebilecek'' diye konuştu. Semih Salnur, sosyal sorumluluk projesi adı altında Turkcell'in projeye destek verdiğini, çeşitli balık çiftliklerinin de çözüm ortağı olduğunu ifade etti. Projenin iki yıl süreceğini, birinci aşamanın deniz kafeslerinde, ikinci aşamanın da alabalık üretim tesislerinde hayata geçirileceğini dile getiren Salnur, ''Alabalık üretim tesislerinde alınan parametreleri akıllı otomasyon sistemiyle kontrol altına alabileceğiz. Oksijen parametreleri belli bir düzeyin altına düştüğünde toplu ölümler oluyor. Sistem sayesinde elektronik vanalarla oksijen yükseltilecek, gerekirse vanalar kapatılacak. Bir sonraki aşamaysa balık davranışlarının görüntülerle cep telefonumuza iletilmesi olacak. Hem yönetimsel, hem de çevreye duyarlılık yönünden bir artı daha sağlanmış olacak'' diye konuştu. Çevre ve Orman, Tarım ve Köyişleri bakanlıklarının çalışanlarıyla da sistem hakkında görüştüklerini bildiren Salnur, uygulama sayesinde üreticilerin verimi artıracağını ve sistemi almayı tercih edeceğini savundu. Cihazın prototipini ürettiklerini kaydeden Semih Salnur, bir süre sonra toprak sulamada da aynı sistemden faydalanılabileceğini dile getirdi.