Asya’nın en uzun nehri olan Yangtze’nin üzerindeki Hengsha halicinde 150 yıllık bir ‘zaman kapsülü’ bulundu: İki numaralı antik gemi. Çıkarılan gemi kalıntısı, Deniz İpek Yolu tarihine dair de önemli kanıtlar ortaya koyuyor. SU ALTI ‘ZAMAN KAPSÜLÜ’NDE NELER SAKLANIYOR? Zengin bilgiler taşıyan antik gemi, adeta bir zaman kapsülüdür. 2015’te Çin Ulusal Kültürel Kalıntılar İdaresi’nin yönetiminde, Şanghay Belediyesi Kültürel Kalıntılar Müdürlüğü’nün organizasyonunda Çin Ulusal Kültürel Kalıntılar İdaresi Arkeolojik Araştırma Merkezi, Şanghay Belediyesi Kültürel Kalıntıları Koruma ve Araştırma Merkezi ve diğer kuruluşlar, Yangtze Nehri Halicinin Chongming Hengsha sularında su altı arkeolojisi araştırmaları yürütürken, sonar (ses dalgası) taraması gibi teknolojilerle antik bir ahşap gemi bulundu. Geminin arkeolojik numarası “Yangtze Nehri Halici No. 2” olarak belirlendi. Şanghay Belediyesi Kültürel Kalıntıları Koruma ve Araştırma Merkezi Başkan Yardımcısı Zhai Yang, “Yangtze Nehri Halici No. 2” antik gemisinin Qing Hanedanı dönemine ait bir ticari gemi olduğunu, geminin bulunduğu suların derinliğinin 8-10 metreyi bulduğunu, geminin gövdesinin 5,5 metre derinlikte alüvyona gömülü olduğunu, yaklaşık 38,1 metre uzunluğunda ve 9, 9 metre genişliğinde olan geminin 31 bölümü bulunduğunu anlattı. Zhai, Çin’in kıyı sularında su altı arkeolojisi çalışmaları sonucunda ilk kez böyle bir gemi türünün keşfedildiğine işaret etti. DENİZ İPEK YOLU’NUN ÖNEMLİ DÜĞÜM NOKTALARININ KANITLARI Geminin dört bölümündeki temizlik çalışmaları sonucunda başta düzgün bir şekilde istiflenmiş Jingde kasabasından porselen olmak üzere zarif kültürel kalıntılar bulundu. Bu kültürel kalıntılar arasında bütün olarak kalanların ve onarılabilenlerin çeşidi ve sayısı az değil. Geminin gövdesi ve çevresinde mor kil çaydanlık, Vietnam menşeili nargile kapı, ahşap kova kalıntıları, direkler, demir çapalar, palmiye halatlar, kasnaklar ve inşaat malzemeleri gibi çok sayıda kültürel kalıntı da sudan çıkarıldı. Özellikle altta “İmparator Tongzhi (1861-1864 yılları) arasında üretildi” yazılı yeşil sırlı bardak, antik geminin hangi döneme ait olduğunun değerlendirilmesi için önemli kanıt sağladı. Şanghay Belediyesi Kültürel Kalıntılar Müdürlüğü, 2021 ve 2022’de iki defa profesyonel su altı arkeolojisi kuruluşlarını organize ederek, “Yangtze Nehri Halici No. 2” antik gemisi ve çevresinin su altı ortamı hakkında araştırmalar yapıldı. Önceki araştırmalarda keşfedilen Yuan Hanedanı dönemine ait porselen, 60 cm yüksekliğindeki yeşil sırlı mavi desenli porselen ve Jiangsu eyaletindeki Yixing ocağından porselen sudan çıkarıldı. Zhai Yang, “Geminin gövdesi ve gemideki eşyalar iyi korunmuştur. Gemideki çok sayıda günlük eşya, Qing Hanedanı’nın son döneminin ticari gemi navigasyonu ve gemideki yaşamı tekrar canlandırdı. Antik geminin taşıdığı malların çeşidi de son derece zengin. Bu da Çin’in modern ekonomisi ve ticareti tarihi ile Yangtze Nehri’nin altın su yolu üzerindeki denizcilik tarihi ve modern Deniz İpek Yolu hakkındaki araştırmalara önemli malzemeler sağladı.” şeklinde değerlendirmede bulundu. Şanghay Müzesi Başkanı Zhu Xiaobo, “Yangtze Nehri Halici No. 2” antik gemisinin keşfedilmesinin, Şanghay’ın uzun tarihe sahip bir liman kenti olduğunu kanıtlarken, modern Şanghay’ın Doğu Asya hatta dünyanın ticaret ve su ulaşımının merkezi olmasının değerli bir tarihi tanığı haline geldiğini belirtti. Kaynak: Aydınlık