Son beş yılda yaptırım uygulanan gemilerin sayısı istikrarlı bir şekilde artarak, Eylül 2020’de yaklaşık 350 iken Eylül 2025 itibarıyla 1.700 civarına ulaştı. Farklı idareler arasında yaptırım uygulanan gemilerdeki örtüşme de artmaya başladı; özellikle Birleşik Krallık (BK) ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki koordinasyonun güçlendiği dikkat çekiyor.
Denizcilik analiz firması Kpler’in verilerine göre, yaptırımların artış hızının son dönemde belirgin biçimde yavaşladığını, 2025’in sonlarına doğru aylık yalnızca %1–2 seviyesine gerilediğini gösteriyor.
Böylece, artık geniş kapsamlı ancak hızlı büyümeyen bir yaptırım listesi oluştu. Kpler’in değerlendirmesine göre, uyum (compliance) ekipleri için bu durum odak değişikliğini gerektiriyor.
Kpler analisti Dimitris Ampatzidis, yeni raporunda şunları yazdı:
“Artık sürekli yeni gemi eklenmesini beklemek yerine, öncelik tarihsel kimlik değişikliklerinin takibine ve seyir davranışlarının analizine verilmelidir. Bu iki unsur, mevcut durumda risk hakkında sayı artışından çok daha fazla bilgi verir.”
Öte yandan, TankerTrackers da yaptırım altındaki tankerlerin listesini yayımlıyor. Güncel listede 1.271 tanker bulunuyor; bu sayı son iki ayda 69 gemi artmış durumda.
Bloomberg’in elde ettiği belgelere göre, AB, Rusya’nın “gölge filosu”na sahte bayrak tescili sağlayan üç firmaya yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. Aruba, Curaçao ve Sint Maarten gibi bölgelerden sahte bayrak veren bu kuruluşlar, en az sekiz yaptırım altındaki Rus tankerinin sahipliğini gizlemesine ve yaptırımlardan kaçmasına yardımcı olmakla suçlanıyor.
Bu firmalar, AB’nin 19. yaptırım paketi kapsamında değerlendiriliyor. Adımın amacı, yaptırım altındaki gemilerin kayıt boşluklarından faydalanmasını engellemek. Bu gemilerden birçoğu, bağlı olduklarını iddia ettikleri siciller tarafından ya işletilmiyor ya da açık kaynak araştırmalarında tescil edildikleri reddediliyor.
Bu arada, Splash dergisi, ABD’nin İran’ın deniz filosuna yönelik yeni yaptırımlarının ayrıntılarını paylaştı.
Brookings Enstitüsü kıdemli araştırmacısı Robin Brooks tarafından hazırlanan son grafik, yaptırım listelerinde üst üste binmenin keskin biçimde arttığını gösteriyor. Birleşik Krallık ve ABD tarafından ortaklaşa yaptırım uygulanan gemi sayısı son aylarda 5’ten 65’e, BK–AB–ABD üçlüsü tarafından yaptırım uygulanan gemiler ise 132’ye çıktı.
BK ve AB’nin 247 gemiyi birlikte yaptırıma tabi tutması, en büyük kesişimi oluşturuyor. Buna karşılık, ABD’nin bağımsız olarak yaptırım uyguladığı gemi sayısı yalnızca 17. Brooks, bu durumu Substack yazısında “Washington’ın denizcilik yaptırımlarındaki liderlikten geri çekilmesi” olarak nitelendirdi.
Analistler, Avrupa’nın koordinasyonundaki ilerlemenin etkileyici olduğunu ancak ABD’nin yeniden aktif rol almasının kritik önemde bulunduğunu vurguluyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: