Tuzla Komisyonu Sendika İstedi

Tuzla Komisyonu Sendika İstedi 

Gemi İnşa Sanayindeki İş Güvenliği ve Çalışma Şartlarının Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, çalışmalarını tamamlayarak hazırladığı raporu, TBMM Başkanlığına sundu.

Komisyon Başkanı AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç, 197 sayfadan oluşan raporunu 25 Temmuz 2008 sabah TBMM Başkanı Köksal Toptan’a teslim etti.

Dünya ve Türkiye ekonomisi, gemi inşa sanayi, Tuzla gemi inşa sanayi bölgesi, iş güvenliği işçi sağlığı, eğitim gibi konu başlıklarından oluşan raporun son bölümünde, yapısal sorunlar, çalışma koşulları ve organizasyon, sendikalaşma, barınma ve sosyal tesisler, eğitim, itfaiye ve hastane olmak üzere 7 başlıkta önerilerde bulunuluyor.

Yapısal Sorunlara İlişkin Çözüm Önerileri arasında, tersane alanlarında sıkışıklıkların ortadan kaldırılması ve genişleyecek tersane alanları üzerinde iş sağlığı ve güvenliğine uygun çalışma şartlarının sağlanması için Tuzla Gemi İnşa Sanayi Bölgesinde şahıs, kolektif, limited ve küçük anonim şirketlerinin birleşmesinin teşvik edilmesi gerektiği yer alıyor.

Tersanelerde yapılan ana işler tek tek belirlenmesi istenen ve bu işler her ne ad altında olursa olsun alt işverene (taşeron) verilmemesi gerektiği belirtilen raporda, yapısal sorunlara ilişkin diğer çözüm önerileri ise şöyle sıralanıyor:

- Alt işveren uygulaması objektif kriterlere bağlanmalıdır. Sektörde alt yüklenici firmaların çalışma standartlarının ve alanlarının belirlenmesine ilişkin yapılacak yasal düzenlemeler ile standardı yüksek, sertifikalı ve vasıflı taşeron çalıştırılması sağlanmalıdır.

- Tersaneler için ölçülebilir kriterlere dayalı kapasite belirleme çalışmaları yapılmalıdır.

- Tuzla Aydınlı Koyu için yapılan deniz içi yatırımlar sonucunda koyda meydana gelen daralmanın önüne geçilmesi için bir Master Plan çalışması yapılmalıdır.

- Koy içerisinde onaylı imar plan sınırları dışında yapılan izinsiz dolguların ilgili valilik tarafından izlenmesi ve denetlenmesi gerekmektedir.

- Gemi inşa sanayinde kurulacak her bir yeni tersane için uluslararası sermayenin de yatırım yapmasını cazip hale getirecek büyük tersane alanları oluşturulmalıdır.

- Tuzla tersaneler bölgesinde yaşanan ulaşım ve park sorunu İstanbul Büyükşehir Belediyesinin hazırlamış olduğu planlar doğrultusunda hızla çözüme kavuşturulmalıdır.

- Tersanelerde gemi bloklarını teçhiz ettikten sonra kızak üzerinde birleştirerek verimlilik ve inşa kabiliyetini artırıp, iş güvenliği risklerini azaltacak ileri dizayn teknolojisinin uygulanması sağlanmalıdır.

- Gemi üretiminde özellikle kesme, kaynak ve boyama işlemlerinde otomasyona geçilmelidir.

- Tuzla Gemi İnşa Sanayi Bölgesinde diğer kamu kurumlarınca rasyonel olarak kullanılmayan alanlar, dar bir alana sıkışmış yat imalatçılarının sorunlarını çözmek için öncelikle yat imalatçılarına tahsis edilmelidir.

- Denizcilik Müsteşarlığı tarafından hazırlanmakta olan "Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" bir an önce çıkarılarak yürürlüğe konulmalıdır.

- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tedbirleri yerine getirmeyen tersanelerin faaliyetlerine devam etmelerine izin verilmemeli ve önlemler alınıncaya kadar faaliyetlerinden men edilmelidir.

- Ruhsatsız tersaneler ruhsatlandırma işlemini ivedilikle tamamlamalıdır.

- Denizcilik sektörünü kurumsal bir yapıya kavuşturması için sektörde genellikle etkin olan aile şirketleri yerine SPK’ya açık sermaye şirketleri haline dönüştürülmelidir.

- Tuzla yan sanayisi, Tuzla, Yalova, İzmit ve Sakarya bölgelerinde mevcut olan tersanelere hizmet verebilecek bir noktada kurulacak bir Organize Sanayi Bölgesine taşınmalıdır.

- Gemi inşa yan sanayisini geliştirmek amacıyla ana makine, yardımcı makine, şaft, kovan pervane ve navigasyon cihazlarının üretimlerine ilişkin yatırımlar teşvik edilmelidir.

ÇALIŞMA KOŞULLARI VE ORGANİZASYON

Raporda, çalışma koşulları ve organizasyona ilişkin çözüm önerilerinde de bulunuyor. Tersanelerdeki asıl işveren ve alt işverenlerin, çalıştırdığı işçi sayısına bakmaksızın en az bir iş güvenliği uzmanı ve iş güvenliği elemanı bulundurması istenen raporda, çalışan sayısına göre istihdam edilecek iş güvenliği elemanı sayısının ise artırılması gerektiği vurgulanıyor.

Tüm tersaneler işçi sayısına bakmaksızın iş yeri hekimi çalıştırması gerektiği ifade edilen raporda, iş yeri hekimlerinin de öncelikli olarak koruyucu sağlık hizmetlerini yerine getirmesi ve iş sağlığı eğitimi vermesi isteniyor.

Çalışma koşulları ve organizasyona ilişkin öneride bulunan diğer konular ise şöyle:

- İş yeri hekimi tarafından işçilerin işe giriş ve periyodik sağlık muayeneleri etkin olarak yapılmalıdır.

- İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ücretleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından karşılanmalı ve söz konusu ücretler işveren tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yatırılmalıdır.

- İşçilerin sigortalılığı ile fiili ve kaydı sigortalı primlerinin incelenmesi amacıyla ilgili kurumlar tarafından izleme çalışmalarına devam edilmelidir.

- Tersanelerde sigortasız işçi çalıştırılmasını önlemeye yönelik denetim mekanizması etkin hale getirilmeli ve işçilerin sigorta primlerinin gerçek ücretleri üzerinden yatırılması sağlanmalıdır.

- Tuzla Gemi İnşa Sanayi Bölgesinde İş Müfettişlerinin ve Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişlerinin sürekli denetim yapmalarını sağlayacak bir yapı oluşturulmalıdır.

- Tersanelerde ölümle sonuçlanan kaza nedenleri (yüksekten düşme, malzeme çarpması/düşmesi, elektrik çarpması, patlama, sıkışma ve benzeri) öncelikli olmak üzere bütün kaza nedenlerinin ortadan kaldırılması için İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatına ve ilgili standartlara uygun önlemler alınmalıdır.

- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Taslağı bir an önce kanunlaşmalı, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin hazırlanmakta olan yönetmelikler bir an önce tamamlanarak yürürlüğe konulmalıdır.

- Tersanelerde yürütülen faaliyetlerden, sağlık kuralları bakımından 7.5 saat ve daha az çalışılması gereken İşler Hakkında Yönetmelik kapsamında olan işlerde 7,5 saatten fazla çalışma yapılmasını önleyici tedbirler alınmalıdır.

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının koordinatörlüğünde işveren, işçi sendikaları, üniversiteler, yerel yönetimler ve akreditasyon kuruluşlarından oluşan ’İş Sağlığı ve Güvenliği Danışma Kurulu’ oluşturulmalıdır.

SENDİKALAŞMANIN ÖNÜ AÇILMALI

Öneriler arasında sendikalaşmaya ilişkin hükümler de yer alıyor. Buna göre, tersanelerde iş sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması açısından önemli olan sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılarak sendikalaşmanın yaygın hale getirilmesi isteniyor. Bakanlar Kurulunca hazırlanan Sendikalar Kanun Tasarısının da bir an önce kanunlaştırılması talep ediliyor.

BARINMA VE SOSYAL TESİSLER

Barınma ve Sosyal Tesislere İlişkin Çözüm Önerileri arasında ise şunlar bulunuyor:

- Devlet ve sanayi işbirliği içerisinde, hazine ve yerel yönetimlerin arsa temininde sağlayacağı kolaylıklarla her tersane veya tuzla gemi inşa sanayi bölgesinin tümü için seçilecek lojman, sosyal konut veya yurt projelerinden biri veya birkaçının işveren katkılarıyla gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.

- Tersanelerde genel olarak çalışan işçi sayısına göre yetersiz olduğu görülen soyunma yeri, tuvalet, duş, dinlenme yeri, yemekhane gibi sosyal tesisler mevzuatlarda istenen standart ve ölçülere uygun hale getirilmeli ve tersaneler bölgesinde işçilerin fiziken dinlenmelerini ve ihtiyaçlarını karşılayacak sosyal donatı alanlarının oluşturulması sağlanmalıdır.

İŞVEREN VE İŞÇİ EĞİTİMİ

Raporun öneriler bölümünde eğitimin önemine dikkat çekiliyor. Yönetim kadrosu dahil olmak üzere tersanede çalışanların tümü iş sağlığı ve güvenliği eğitimi alması gerektiği belirtiliyor ve Mesleki eğitim almayan işçilerin tersanelerde çalıştırılmalarını önleyici tedbirler alınması isteniyor.

Klas kuruluşları tarafından kaynakçılara getirilen sertifikalandırılma zorunluluğunun gemi inşasıyla ilgili diğer işler (boya, eğme, bükme ve benzeri) için de getirilmesi talep edilen raporda, teknik meslek liselerinde gemi inşa bölümlerinin arttırılması; gemi inşa teknik meslek liselerinin, tersane ve sahil bölgelerinde öncelikli olarak kurulması; teknik liselerin son sınıfında iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesi; meslek yüksek okullarında gemi inşa bölümlerinin oluşturulması ve söz konusu bölümlerin son sınıflarına iş sağlığı ve güvenliği eğitimi derslerinin konulması isteniyor.

İş sağlığı ve güvenliği meslek yüksek okullarında öğretim üyesi sayısı arttırılması ve bu okul mezunlarının başta tersanelerde olmak üzere iş güvenliği uzmanı olarak istihdamının özendirilmesi gerektiği ifade edilen raporda, gemi inşa fakültelerindeki öğretim üyesi ve araştırma görevlilerinin sayısının artırılması ve bu fakültelerin son sınıflarında zorunlu iş sağlığı ve güvenliği derslerinin konulması gerektiği belirtiliyor.

Eğitimle ilgili öneriler arasında ayrıca tersanede çalışan işçilere her sabah işe başlamadan önce yarım saat iş güvenliği eğitimi verilmesi yer alıyor.

İTFAİYE VE HASTANE

Raporun öneriler kısmında, Tuzla gemi inşa sanayi bölgesinde kara ve deniz itfaiyesinden oluşan İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı özel bir itfaiye birimi ve Tuzla’da acil, yanık, mikro cerrahi, ortopedi ve travmatoloji, beyin cerrahisi bölümlerinin bulunduğu bir hastane kurulması isteniyor. (aa)

Denizhaber.com