Ne zaman bir denizci, denizci değildir?

Steven Jones, Denizciler Mutluluk Endeksi'nin (Seafarers Happiness Index) kurucusu, denizcilik sektöründe giderek artan bir sorun haline gelen "riding squad" ekipleri hakkında uyarıda bulundu. Jones, geçici iş gücü olarak gemilere gelen bu ekiplerin, zamanla asli personelin yerini almaya başlaması nedeniyle hem güvenlik hem de istihdam açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
"Denizci olmayan denizci" tehlikesi
Jones makalesine, "Bir denizci ne zaman denizci değildir?" sorusuyla başlıyor. Cevabı ise oldukça düşündürücü: Gemide sözde geçici görevle bulunan ancak aslında sürekli görev yapan riding squad ekipleri. Bu kişiler, belirli bir görevi yerine getirmek için değil, eksik personelin yerini doldurmak için gemilere gönderiliyor.
Geçmişte, gemilerde belirli bir görev veya proje için geçici olarak yer alan uzman ekipler – örneğin kaynakçılar, teknisyenler veya üretici firma temsilcileri – işlerini tamamladıktan sonra gemiden ayrılırdı. Bu sistem yıllardır denizcilik sektöründe kabul görmüş ve etkin bir şekilde işlemiştir. Ancak son dönemde, bu uygulama suistimal edilmeye başlandı.
Süre doluyor, kadro boşalıyor
Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu’nun (ITF) politikalarına göre, riding squad ekiplerinin bir yıl içinde en fazla bir ay süreyle görev yapması gerekiyor. Ancak Endeksten elde edilen geri bildirimlere göre, bazı ekiplerin birden fazla sefer boyunca gemide kaldığı ve bu durumun artık geçici olmaktan çıktığı görülüyor. Bu da, bu kişilerin geçici uzmanlar değil, asıl mürettebatın yerini alan kişiler olduğunu ortaya koyuyor.
Bazı denizciler, "Bu insanlar birdenbire geliyor, evet çalışıyorlar ama bizim yerimize kim gelecek?" veya "Bakım için zamanımız yok, sonra bir ekip geliyor ama aylarca gemiden inmiyor" gibi şikayetlerde bulundu. Bu durum, hem mevcut mürettebatın moralini bozuyor hem de iş güvenliği açısından ciddi riskler yaratıyor.
Geleceğin kaptanları nereden çıkacak?
Jones’a göre, riding squad uygulamasının yaygınlaşması, sektörde yeni denizcilerin yetişmesini de engelliyor. Geçici işçiler, kariyer yolu olmayan, eğitimsiz kişiler oldukları için, geleneksel denizcilik kariyer yapısının bozulmasına neden oluyor. Bir kaptan, "Eğer bugünün gemici pozisyonları geçici işçilerle doldurulursa, yarının kaptanları nereden çıkacak?" diyerek durumu özetliyor.
Sektör tehlikeye giriyor
Denizciliğin giderek daha pahalı hale gelmesi ve nitelikli personel bulmanın zorlaşmasıyla birlikte, bazı armatörler, sertifikasız iş gücüyle maliyetleri düşürmeye çalışıyor. Ancak bu uygulama, sadece denizcilerin haklarını değil, aynı zamanda gemi güvenliğini ve endüstrinin sürdürülebilirliğini de tehdit ediyor.
Jones, "Bu uygulama, gemidekiler için değil, karadakiler için ucuz bir çözüm sunuyor. Ancak sonuçları çok daha pahalıya patlayabilir" diyor. Sertifikasız, deneyimsiz ve eğitimsiz kişilerin gemilerde çalıştırılması, sadece işi usulsüz hale getirmekle kalmıyor, aynı zamanda diğer denizcilerin haklarını da gasp ediyor.
Denetim ve raporlama şart
Bu olumsuz trendin önüne geçmek için denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiğini belirten Jones, liman devleti kontrollerinin, gemide kimlerin bulunduğunu, ne süredir görev yaptıklarını ve hangi işleri üstlendiklerini detaylı şekilde incelemesi gerektiğini söylüyor. Sınıflandırma kuruluşlarının, geçici onarımlar yapan ekiplerin görev sürelerini de denetlemesi gerektiğini vurguluyor.
Ayrıca, denizcilerin de bu durumu gizli raporlama kanallarıyla bildirmeleri teşvik edilmeli. Böylece riding squad'ların asli personelin görevlerini üstlenmesinin önüne geçilebilir.
Sonuç: Ne zaman bir denizci, denizci değildir?
Steven Jones, yazısının sonunda, "Denizde çalışan insanların hak ettikleri korumaları, eğitimi ve tanınmayı almalarını sağlamak zorundayız" diyerek sektörün tüm paydaşlarını sorumluluğa çağırıyor. Geçici görevli ile asıl mürettebat arasındaki çizgi bulanıklaştıkça, hem insan hayatı hem de küresel denizcilik güvenliği riske giriyor.
Denizcilik sektörünün geleceği, doğru eğitimli, sertifikalı ve adil koşullarda çalışan denizcilerle mümkün olabilir. Aksi halde, sadece bugünün değil, yarının gemileri de risk altına girecek.