HONG KONGTAN Hollanda'nın Rotterdam limanına bir notebook kaça taşınır dersiniz? Ya da Basra Körfezi'nden New Jersey'e bir litre petrol?
Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün (IMO) birkaç ay önce yayınladığı raporuna göre, Ortadoğu'dan Amerika'ya bir litre ham petrol taşıma maliyeti yalnızca 1 sent. Bir notebook'un Hong Kong'tan Rotterdam'a taşınmasının maliyeti ise yalnızca 20 sent. Avustralya'dan kalkan bir gemi 1 ton demiri yalnızca 12 dolara Avrupa'ya ulaştırıyor. Asya'dan Avrupa'ya 20 ton ağırlığında bir TEU'luk konteyner, aynı gemide yolculuk yapan bir kişinin ödediği ücrete eşit bir maliyetle taşınıyor. 1 TEU, 20 feet'lik (yaklaşık 7 metre) bir konteyneri ifade ediyor. Yükselen petrol fiyatlarının yarattığı maliyet artışı, çok büyük gemilerle dengelenmeye, telafi edilmeye çalışılıyor.
Küreselleşen dünya ekonomisinde, bu işten en fazla yararlanan sektörlerden birisi kuşkusuz deniz taşımacılığı ticareti. Geçen yıl küresel taşımacılık hizmetleri pazarının büyüklüğü 570 milyar dolardı. Dünyada gerçekleştirilen ticari taşımacılık hizmetlerinin yüzde 90'ından fazlası deniz taşımacılığı ile gerçekleştiriliyor. 570 milyar dolar, global mal ticaretinin yaklaşık yüzde 5'ine tekabül ediyor.
Sektör, yalnızca bir yıl içinde yüzde 12'lik bir büyüme oranı kaydetti. Çin giderek daha fazla üretiyor dünyaya satıyor. Almanya, ihracat şampiyonluğunu sürdürüyor, o da tüm dünyaya mal satıyor. Avustralya, Kanada, Şili çıkardıkları madenleri dünyanın dört bir tarafına gönderiyor. Küresel ticareti yeni, büyük, en son teknolojileri kullanan modern gemiler taşıyor. Bunların en büyüğü ise Emma.
"ÇOK BÜYÜK BİR KADIN"
2006'nın ortalarında dünyanın en büyük konteynır gemisi suya indirildi. Geminin adı Emma. Sahibi, dünyanın bir numaralı konteynır taşımacılığı firması Maersk. Firma, "deniz taşımacılığı dünyasının Microsoft’u olarak kabul ediliyor. Emma, adını şirketin büyük ortaklarından Maersk Mc Kinney Moller'in vefat eden eşinden almış.
Danimarka'da üretilen Emma, global deniz ticaretinin büyümesini yansıtan tek kelimeyle muhteşem bir örnek. Dünyanın en büyük konteynır gemisi 11 bin TEU kapasitelik, yani yaklaşık 7 metre uzunluğundaki küçük konteynırlardan 11 bin tanesini bir seferde taşıyabiliyor. Tonaj hesabı ise 157 bin DWT. Boyu 397, eni ise 56 metre. Su kesim çizgisi altında 30 metre derinliğe sahip, tabandan tavana yüksekliği ise 60 metre. Bu kadar büyük olduğuna bakmayın, Emma'nın mürettebatı yalnızca 13 kişi. Geminin tamamı bilgisayarla kontrol ediliyor. Şirketin iddiasına göre Emma, bugüne kadar geliştirilmiş en çevreci gemi. Özel tasarımı sayesinde yılda 1.200 ton daha az yakıt harcayacak. Geminin ana makinesi 14 silindirli Wartsila RT-flex dizel ve 110 bin beygir güç üretiyor. Söz konusu motor, bugüne kadar üretilmiş en büyük dizel motor. Hızı ise bu kadar büyük bir gemi için "müthiş" diye nitelenen 25,5 knot düzeyinde.
PARA BOL OLUNCA
Küresel ekonomideki büyüme, deniz ticaretine ikili bir etkide bulunmuş gibi görünüyor. Öncelikle deniz taşımacılık hizmetlerine yönelik talep artıyor, ardından da bu talep gemilere yönelik talebi artırıyor. Konumuz olan konteynır taşımacılığında, küresel filonun 2006 yılında 9,5 milyon TEU'ya ulaşacağı, yalnızca bir yıl içinde 1,2 milyon TEU büyüyeceği tahmin ediliyor. Yalnızca 2006 yılında yapımı tamamlanan gemilerin filolara katılmasıyla uzak mesafe konteynır taşımacılığı hizmetlerinin kapasitesi yüzde 16 oranında arttı. Bu arada deniz yolu ile yapılan ticaretin hacmi 2006 yılı itibariyle 7.500 milyon tona ulaştı.
2004 yılında artan navlun fiyatlarına yanıt olarak başlayan filo büyütme hareketi, önümüzdeki
dönemde navlun fiyatlarının bir ölçüde düşmesine ya da en azından artmamasına yol açacak gibi görünüyor. Dünya genelinde artan para, taşımacılık şirketlerinin gemi inşası konusunda daha cömert davranabilmelerine yol açtı. Aynı dönemde, gemi inşa fiyatlarında neredeyse hiç artış olmaması da filoların büyütülmesine olumlu bir katkı yaptı. Bu katkı sanıldığından da büyük. Şu anda siparişi verilmiş konteynır gemilerinin kapasitesi, mevcut kapasitenin neredeyse yarısı düzeyinde. Gemi inşa maliyetlerinin türüne göre, yüzde 5 ile yüzde 15 arasında düşmesi de bu büyümeye önemli düzeylerde katkı yapıyor.
KIZ KARDEŞLERİ DE GELİYOR
Taşımacılık maliyetleri konusunda deniz taşımacılığının üstünlüğünü vurgulayan en çarpıcı değerlendirme, Financial Times gazetesinde Emma'nın ilk seferine ilişkin yazılan makalede yapıldı: "Herhangi bir limandan bir konteynın 100 kilometre ötedeki bir depoya karayolundan taşımanın maliyeti, konteynırın Çin'den Avrupa deniz yoluyla taşınma maliyetinden daha fazla olabiliyor." Bu değerlendirme, deniz taşımacılığının sunduğu avantajları tek bir cümlede özetliyor. Büyük başın derdi de büyük olur derler ya. Tek seferde 11 bin konteynır taşıyabilen Emma'nın batması halinde 1 milyar dolar deniz dibine gömülecek demek. Maersk, Emma'nın başarısından o kadar emin ki, altı kardeşi daha halen inşa halinde. 2012 yılına kadar diğerleri de peyderpey denizlere indirilecek.
Emma, bugün dünya denizlerinde salınan, yük taşıyan 48 bin geminin en büyüğü. Kendisinden birkaç metre daha uzun, birkaç metre daha geniş bir Malaccamax ebatlı gemi inşa edilene kadar da öyle kalacak. Dünya deniz ticaret taşımacılığı yılda yüzde 10 hızla büyümeye devam ederse, unvanını 2010'lu yıllarda yitirmesi işten bile değil.
Kaynak: Turkish Time
Yayın Tarihi: 1 Mart 2007
Yorumlar
Kalan Karakter: