Römorkörcüler yeni inşada zor kararlarla yüzyüze
Lloyds List gazetesinde 11 Aralık 2008 tarihinde yayınlanan Bob Beegle imzalı haber-analizde, "Zirve günlerini geride bırakan römorkör piyasasında yeni tonaj yapmak veya seçenekleri değerlendirmek isteyen armatör sayısı çok az.." denildi.
Haber-Analizin Türkçe çevirisi şöyle:
Römorkör piyasalarının ekonominin aynası olduğu tarihsel bir gerçektir, ancak genellikle piyasayı arkadan takip eder ve piyasanın zirve ve dip arasındaki gidiş gelişlerindeki büyük oynaklığa uymaz. Römorkör inşasında henüz büyük etkiler görülmedi, ama bekleniyor. Dünyanın önümüzdeki birkaç yıl için yüzyüze olduğu ekonomik belirsizliğe karşı hiçbir piyasanın bağışıklığı olamaz.
Dünya genelinde yeni inşa römorkörler önceki yıla oranla &27 lik bir artış gösterdi. Ancak 2008 yılının üçüncü çeyreğindeki zirveden geriye düşüş var. 2011 yılına kadar 734 römorkörün teslimatı planlanmıştı. Yeni inşada Malezya 156 römorkörle birinci sırada, Çin 126 römorkörle ikinci, Türkiye 67 römorkörle 3. Sıradaydı. Bu ülkeleri İspanya 59, Endonezya 44 ve ABD 40 veya 60 römorkörle takip etmekteydi.
Yeni inşaların 2010 yılından sonra azalması bekleniyor. Ancak 1980 yılındaki gibi bir düşüş beklenmiyor. 1980’de 32 olan yeni inşa ABD römorkörleri 1982’de 72ye, 1984 te sadece bir adede düşmüştü.
Pek çok römorkör şirketi inşa ettirmekte oldukları römorkörleri filolarına katmak ya da inşaatı iptal ettirmek gibi zor bir kararla karşı karşıya bulunuyor. İptal ettirmeyi düşünenler ilerde yeni inşadan satışlarda daha düşük fiyata fırsat bulmayı umuyor. Devam eden krizden bağımsız olarak, pek çok ABD’li armatör yaşlanan okyanus filolarını yenilemeyi düşünüyor. Bu armatörlerin sipariş defterlerine yılda 4 veya daha fazla römorkör eklemeleri bekleniyor.
OPA 90 (1990 Petrol Kirliliği Kanunu-Ç.N.) kurallarının çift cidarlı tanker piyasasını canlandırdığı gibi emisyonla ilgili çevre kurallarının da römorkör inşa piyasasını canlandırabileceği bekleniyor. Tabii nakit para bulunduğu sürece ve tersanelerin olanakları ölçüsünde. Bugünkü zorluklar olsa da yeni ve nitelikli römorkörlere ihtiyaç olduğu kesin.
Marcon International 2008 yılı içerisinde şimdiye kadar toplam 60.265 bhp’lik 17 adet römorkörünü sattı. Bu yılın sonuna kadar en az 30.000 bhp daha bu satışa eklenecek. Ancak alıcılar siparişlerini erteliyor. Alıcılardan bazıları ertelemeye özür olarak artan banka faizlerinin projeleri kar edemez hale getirmesini gösteriyor.
Yine de piyasada satış oluyor. Piyasada hala elinde nakit parası olan alıcı mevcut.
Bunlardan bir kısmı yürüyen projeleri için römorkör istiyor, bazıları da yeni fırsatlar arıyor ya da etrafımızda dönen finansal fırtınadan fazla etkilenmeyen bir ortamda bulunuyorlar. Römorkör alıcıları artık büyük paralar ödemiyorlar ama pek çoğu yine de satın almaya devam ediyorlar.
2005 yılından itibaren makul fiyata ikinci el römorkör bulmak zorlaşmıştı. Son dönemin bir göstergesi olarak giderek daha fazla sayıda römorkör satış listesine konuyor, son iki haftada 20 adet römorkör satışa kondu. Günün piyasa koşullarında değerleme yapmak da zorlaştı. Pek çok durumda pazarın iyi günlerindeki fiyatlarla mukayese yapılıyor, endüstrinin yeni gösterge ölçütleri bulabilmesi için zamana ihtiyacı var. Pek çok armatör, nispeten yaşlı römorkörleri için istedikleri fiyatları geçtiğimiz ay içerisinde %15 ile %50 arasında değişen oranda geriye çektiler. Gemilerini seferden çeken bir başka küçük işletici ise filosu için teklif bekliyor.
Fiyatların ne kadar makul olduğunu ve piyasada alıcı olup olmayacağını ise sadece zaman gösterebilecek. 4000 bhp gücün üzerindeki römorkörler nadir ve değerli olmaya devam edecekler, fakat gerçekten ihtiyacı olan alıcılar yeni inşaya yönelecekler.
Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde küresel oyuncularda değişiklikler olacak. Derin nakit birikimi olan armatörler için birleşmeler yoluyla genişleme, devir veya hisse satın alma cazip olabilir. Pek çok güçlü şirketin güçlerini pekiştirmek ve ana piyasalarında gücünü arttırmak için ilave varlıklarını satmaları bekleniyor.
Bankalara borcu yüksek işleticiler kendilerini dostça veya düşmanca ele geçirmek isteyenlerin hedefi olabilecekler ve bazı küçük filolar kaybolabilecek.
Kredi krizi 2009 yılının ilk çeyreğinde çözülebilir; ne var ki bunun devamında kolay finansman beklemeyin. 1980 lerin ortalarında pek çok kredi kuruluşu denizciliğe borç vermekten vazgeçmişti. Denizciliği tekrar portföylerine almak için aradan 10 yıl geçmesi gerekecekti.
Kredi sıkıntısı günümüz ekonomisindeki yavaşlamanın sadece başlangıcına işaret ediyor ve kriz etkilerini anlamaya zaman harcanmadan çözülmek zorunda. Açıkta bekleyen ticari kağıtlardaki artış paranın yeniden hareketlenmeye başladığını ve başlangıçtaki krizin hafiflediğini gösteriyor, ancak başa çıkılması gereken durgunluk dönemi ileride.
Müşterilerin iyiliği için piyasadaki herkesin rolünün yeniden değerlendirilmesi ve düzenlenmesi gerekli. Önümüzde zorluklar var ama her tür piyasada para kazanmak mümkündür.
Yorumlar
Kalan Karakter: