Kriz Ortamında Yunan Denizciliği

Kriz ortamında Yunan denizciliği
 
Dünya deniz ticaretinin maestrosu Yunanlı denizcilik liderleri küresel finansal ve ekonomik kriz ortamında ne yapıyorlar, hangi önlemleri alıyorlar!

Yunanlı ünlü broker George Moundreas & Co. 2008 ilk yarısında sipariş edilen gemi sayısını 119 ve toplamı 12.5m dwt olarak vermekte.2007 yılı ayni döneminde Yunanlı armatörler 25 milyon dwt toplamında 303 gemi inşa siparişi vermişler.Bu verilerden hareket edersek, 2008 ilk altı aylık dönemindeki gemi inşa yatırımı maliyeti 8.2 milyar dolar.

Buradaki çok küçük, fakat son derece önemli ayrıntıya dikkati çekelim;Yunanlı armatörler 2007 sonlarında siparişleri azaltmaya başlamışlar. İptaller nerede veya hangi gemi tiplerinden olmuş dersek,cevabı hazır ;kuru dökmeyük gemilerinde,ardından büyük tonajlı ham petrol tankerlerinde .

Petrofin Araştırma Kurumu onbir seneden beri her yıl çok kapsamlı bir rapor yayınlar.

Petrofin bu yılki değerlendirmelerine Yunan merkezli 758 gemi işletmecilik firmasını almış.

Bu toplam son bir yıllık süreçte 33 firmanın daha sektöre katıldığını göstermekte.

1999-2005 aralığında küçük ölçekli armatörlük firmalarının rekabet ortamında silindikleri görülmekte.Bunlar çoğunlukla aşırı yaşlı gemilere sahip armatörlerdi.

Ekonomik veriler, birbiri ardından gelen denizcilik uyarlamaları, yasaları,yaptırımları, bankaların denizcilik firmalarına yönelik bakış açılarındaki değişiklikleri, konsolidasyonu çoğu kez kaçınılmaz kılan gelişmeler, geleneksel armatörlük devrini birkez daha tarihin derinliklerine gömmesini hızlandırdı.

Denizcilik pazarında mutlu günler 2003 ile başladı.Yaşlı gemiler dahi yüksek fiyatlarla eldeğiştirse bile, bu gemiler kısa zamanda hurdaya gitti ve kazanılan kapitaller yeni gemi inşaatlarına yönelirken birtaraftan da navlunlar jet hızıyla yükselmesini sürdürdü.

Buna çoğu kişi "Altın çağı" demiştir.O kadar ki bu pazarın bereketini gören denizcilik deneyimi olmayan müteşebbisler de bu pazara yatırım yapmaya başladılar.Buna bazıları "Altına hücüm" dediler. Böylece spekülatif yatırımlar giderek çoğaldı ve tersaneler çok ileri yıllara randevu verirken kağıt üzerinde siparişlerini satan firmalar bu al-verden milyar dolarlar kazandıklarını gördüler.  

Bazı köklü armatörlük firmaları yine de " Bekle ve gör" politikasını tercih ettiler. Bazıları ayrı ayrı şirketler kurdular. Sadece kapital gücüyle denizciliğe yatırım yapanlar arasında kuyumculuk, kömür ticareti, havacılık işlerinin güçlü sermayeleri dahi dünya denizciliğinin bu yüksek döviz kazandıran pazarına giriş yaptılar. Yunan denizciliğinin geleneksel kimliği, sonradan gelen sermaye sahipleriyle hayli değişik bir kozmpolit toplum yarattı.

Hoş bu olaylar Türkiye'de de görüldü. Nedeni ise, ayni mantığın hakim olmasıydı! Böylece Yunan denizcilik camiası 2006'dan itibaren daha hızlı şekilde büyüdü .Nevar ki ekonomik gidişat ibrenin aşağıya dönüşünü ve bunun uzun süreli olabileceğini işaret ederken, dünya denizciliği gibi Yunan denizciliği de durgunluğa zorlandı ve bukez göreceli olarak yaşlı denilecek gemileri hurdaya göndermeye başladılar.
 
Yunan armatörlük kurumunun kimliği

Yunan armatörlük tablosunda 1-2 gemi sahibi olan armatörlük firmaları toplamın yüzde 10.75'ini teşkil etmektedir.3-4-5 gemi sahibi olan armatörlük firmaları sayısında ciddi azalma vardır.Bununla birlikte gemilerin dwt'ları bakımından 9-15 ve 16-24 gemi sahibi çok güçlü armatörlük firmaları büyük bir gücü meydana getirmektedir.

Yunanlılar artık yeni gemi sahibi olmanın derin bilincine varmışlardır. Eskinin, "Yaşlı gemi yok, bakımsız gemi var" teranesi iflas etmiştir. Böylece filodaki yaşlı gemiler yüzde 18.4'a gerilemiştir. 2005'de bu oran yüzde 23'dü.Yaşlı gemilerin yerini yeni inşa gemiler almıştır.

Çok ilginçtir ikinciel ve oldukça yaşlı gemi kullanmak israrında olan Yunanlı armatör sayısı 7'e inmiştir.Yaşlı sayılacak küçük tonajlı gemiler mahalli limanlar arasında çalıştırılmaktadır.

Yunanlı armatörler yeni gemi siparişi vermek zorunda olduklarından son iki senede filoya katılmaya başlayan yeni inşa gemilerle 10 yaşın altındaki filo toplamında çok hızlı bir büyüme meydana gelmiştir.

Şimdi birkez daha dikkat;Yunanlı armatörler New York, Londra gibi borsalara kote olmaya öncelik vermişler ve halka açık şirketler olarak yatırımlarına büyük kapital kaynağı yaratmışlardır. Böylece onların oyuncuları arasında küçük hisse sahibi olan, ama denizcilik deneyimi bulunmayan sadece hisse almayı karlı gören yatırımcılar vardır.

2010 yılı verileri ilk adımda yaşlı gemi sahiplerinin zorlanacaklarını göstermektedir.Bu gemiler göreceli olarak pahalı satın alınmışlardır.O süreçte bu gemilerle çok yüksek navlunlar kazanmış olmaları artık mümkün değildir. Ancak 1989-200 krizinde olduğu gibi firmaların iflası beklenmemelidir.Zira çok yüksek kapital birikimi meydana gelmiştir.
 
Yunanlı armatörlerin 4545 gemisi var

Yunan deniz ticaret filosuna rekor düzeyde 1999 yeni inşa gemi katılımı olmuş ve filo toplamda 4,5,45 gemi,yle yine dünya denizciliğinde Yunanistan'a birinci denizcilik ülkesi ödülünü getirmiştir.

Küresel kriz ortamında istiflerini hiç bozmayan Yunan denizcilik dünyası Aralık ayında Atina'da sekizinci Lloyd's List Yunan Denizcilik Ödülleri törenini daha da görkemli şekilde kutlamaya hazırlanmaktadır.

Flonun ortalama kapasitesi 48,926 dwt gibi bir veriyi ortaya koymaktadır. Bu veri Yunanlıların yüksek tonajlı gemilere sahip oluşlarını işaret etmektedir.

10,000 dwt üzerindeki gemilerin toplamı 218,335,923 dwt'dur. Bu Yunan deniz ticaret filosunun yüzde 98.2'ini göstermektedir.

Yunanlı armatörler için kuru dökmeyük gemileri bir gelenektir. 2008 verilerine göre filoda 10,000 dwt üzerinde 323 kuru dökmeyük gemisi vardır.

Konteyner gemilerine Yunanlı armatörler sadece, uzun vadeli, sözleşme al, ya da kiralama yap , sipariş et ve kirala olarak bakmışlardır. Bu sınıf gemilere olan ilgilerinin başlangıcı yoğun şekilde bu senenin başı olmuştur.

Ham petrol tankerlerine olan yüksek ilgilerinde bu yılı biraz gerileme meydana gelmiştir. Yine de Yunan deniz ticaret filosunun 4 milyon dwt2luk kısmı hampetr4ol tankerlerinden oluşmaktadır.

Yunanlı armatörler filoyu artık daima genç gemilerle donatmayı ve daha modern bir filo yaratmayı ana unsur haline getirmişlerdir.

Öncelikle AB, Birleşmiş Milletler ve ayrıca sektörel uluslararası kurumlarda başkan veya yönetim kurulu üyesi olarak bir Yunanlının yeralması bu ülke denizciliğinin gelenekleri halindedir. Uluslararası Denizcilik Örgütü IMO'nun Genel Sekreteri Emekli amiral Mitropoulos gibi P&I Klüplerinin de başında Yunanlı liderler görülür. Bimco'nun en yüksek makamlarında hep Yunanlılar yeralmışlardır.

Geçen ay Dinos Caroussis Hong Kong'daki genel kurul toplantısında UK P&I Club'un başkanı seçilmiştir. Matheos Los, bu yılın başından beri West of England Ship Owners Mutual başkanıdır.

Dinos Caroussis ve Matheos Los gibi John Lyras London P&I Club uzun zamandır başkanlığını yapmaktadır ve başkan yardımcısı Peter Goulandris'dir.

Denizci millet ve denizci devlet olarak asırlara hükmeden ve Avrupa Birliği ülkelerinin temsil ettiği filonun yüzde 49.7'sine sahip olan Yunanli denizciler, dünya denizlerindeki oyunu böyle oynamaktadırlar