Yemen’deki silahlı Husi grubu, bu ay başında Kızıldeniz’de iki dökme yük gemisine saldırdı. İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch - HRW), saldırıların uluslararası insancıl hukuk ihlali olduğunu ve savaş suçu teşkil ettiğini açıkladı. Husiler, her iki gemiyi batırarak mürettebattan bazılarını öldürdü ve yaraladı, kurtarılan altı denizciyi ise hukuka aykırı olarak alıkoyuyor. HRW ayrıca, İsrail’in Yemen liman altyapısına yönelik saldırılarının da savaş suçu kapsamında değerlendirilebileceğini bildirdi.
2015’ten beri Yemen’in büyük bölümünü kontrol eden Husiler, saldırıları Ekim 2023’te başlayan İsrail ile düşmanlıklarının parçası olarak nitelendirdi. Ancak HRW, gemilerin askeri hedef olduğuna dair hiçbir bulguya rastlamadı. Ayrıca ne gemilerin ne de mürettebatın İsrail ile bağlantısı bulunuyordu. Hatta gemilerden biri kısa süre önce Somali’ye insani yardım götürmüştü.
HRW Orta Doğu araştırmacısı Niku Jafarnia, “Husiler, İsrail’in Filistinlilere yönelik ihlallerini gerekçe göstererek yasa dışı saldırıları meşrulaştırmaya çalışıyor. Çatışmaya taraf olmayan gemilere yönelik tüm saldırıları durdurmalı ve alıkonulan mürettebatı derhal serbest bırakmalıdırlar” dedi.
Ayrıntılar:
6 Temmuz’da Husi deniz kuvvetleri, Yunan işletmesindeki Liberya bayraklı Magic Seas gemisine Hudeyde limanı açıklarında roketatarlarla saldırdı. Gemide yangın çıktı, mürettebat tahliye edildi ve gemi ertesi gün battı.
7 Temmuz’da ise yine Liberya bayraklı Eternity C adlı ticari gemi saldırıya uğradı. Husiler, gemiye deniz dronlarıyla altı füze ve seyir füzesi attı. 25 kişilik mürettebattan en az dört kişi hayatını kaybetti, altı kişi halen Husilerin elinde tutuluyor. HRW, her iki geminin sivil statüsünün açıkça belli olduğunu, askeri faaliyet göstermediğini ve Husi kuvvetlerine tehdit oluşturmadığını vurguladı.
Çevresel riskler ve savaş hukuku ihlalleri
Saldırılar sonrası sızan petrol, Eritre kıyısındaki Bera’Isole koruma alanındaki yaban hayatını tehdit ediyor. PAX adlı Hollandalı STK, 22 Temmuz itibarıyla petrolün Idi adlı balıkçı köyüne vurduğunu tespit etti. Yemenli çevre uzmanı Dr. Abdulqader Alkharraz, ülkenin hâlâ önceki saldırıların yarattığı çevresel ve sağlık riskleriyle mücadele ettiğini belirtti.
Uluslararası insancıl hukuk, savaşan tarafların doğal çevrenin korunmasına özen göstermesini şart koşuyor; geniş, uzun süreli ve ciddi çevresel zarara yol açması beklenen savaş yöntemleri yasaklanmış durumda.
Tarafların ihlalleri
HRW, hem Husilerin hem de İsrail’in sivil altyapıya yönelik saldırılarının savaş suçu teşkil edebileceğini belirtiyor. Husiler, İsrail’deki sivil alanları hedef alırken; İsrail kuvvetleri de Yemen’deki Hudeyde limanı ve Sana havaalanını vurdu.
Uluslararası Denizcilik Odası, BIMCO, INTERTANKO, INTERCARGO ve Avrupa Armatörler Birliği ortak açıklamalarında saldırıları “acımasız” olarak nitelendirdi ve denizcilerin korunması için küresel eylem çağrısında bulundu. IMO Genel Sekreteri Arsenio Dominguez ise acilen çok taraflı güvenlik önlemleri alınması gerektiğini vurguladı.
Yorumlar
Kalan Karakter: