Hafta sonu boyunca Çin’e giden birçok gemi, Pekin’in cuma günü Amerikan bağlantılı gemilere yönelik aldığı misilleme kararının ardından rotasını değiştirdi.
Bugün. ABD’nin Çin gemilerine liman ücretlerini artırma planıyla eş zamanlı olarak, Çin de ABD yapımı, işletimli, bayraklı veya ABD borsalarında listelenmiş gemilerden net ton başına 400 RMB (yaklaşık 56 dolar) ek ücret almaya başlayacak. Bu karar, deniz taşımacılığı sektöründe önemli bir belirsizlik ve karmaşıklık yaratıyor.
Her ne kadar ABD bayraklı gemi sayısı ve ABD merkezli şirketlerin sayısı oldukça az olsa da, ABD borsalarında işlem gören şirketlerin de dahil edilmesiyle etkilenen gemi sayısı kayda değer bir seviyeye ulaşıyor. Jefferies’in verilerine göre, en çok etkilenecek gemi türleri ham petrol tankerleri (%16), LPG taşıyıcıları (%14), ürün tankerleri (%13) ve konteyner gemileri (%11). Yatırım bankası, bu oranların sektörde ciddi aksamalara yol açabilecek kadar yüksek olduğunu belirtiyor.
ABD’nin liman ücretlerini önümüzdeki yıllarda kademeli olarak artırma planına paralel şekilde, Çin’in uygulayacağı 400 RMB’lik başlangıç ücreti her yıl artarak 2028’de 1.120 RMB’ye ulaşacak.
Çin Armatörler Birliği (CSA), ABD’nin bu adımlarını Dünya Ticaret Örgütü’nün ayrımcılık yasağı ilkelerine aykırı “hegemonik uygulamalar” olarak niteledi. CSA, Pekin’in karşı hamlesini “adil rekabeti korumak, deniz güvenliğini sağlamak ve küresel ticaret düzenini sürdürmek için yasal bir savunma aracı” olarak tanımladı. Dernek ayrıca Washington’un tek taraflı eylemlerinin “kendi ayağına taş düşürmekten başka bir sonuç vermeyeceği” uyarısında bulundu.
Broker Arrow’un yeni raporunda, “Yeni kuralların nasıl uygulanacağına bağlı olarak piyasa üzerindeki etkiler oldukça büyük olabilir,” değerlendirmesi yapıldı.
Arrow, uygulamaya geçilmesine sadece birkaç gün kala, gerekli sistemlerin ve prosedürlerin tam olarak hazır olmasının pek olası olmadığını belirtti. “Net talimatlar olmaması halinde, liman yetkilileri gemi sahiplik bilgilerini doğrulamak veya yanlış beyanlardan sorumluluk almamak için işlemleri yavaşlatabilir. Bu da gecikmeleri kaçınılmaz hale getirebilir,” denildi.
SSY brokerlik firmasının araştırma direktörü Dr. Roar Adland ise LinkedIn’de yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: “Tüm bu düzenlemeler salı gününden sonra da devam edecek mi? Bilmiyoruz. Ancak genel kanaatimiz, küresel ticaretin giderek daha fazla ikiye bölüneceği ve bununla birlikte denizcilik sektörünün de bundan doğrudan etkileneceği yönünde.”
Bu arada Trump yönetimi, liman ücreti planında son anda bazı değişiklikler yaptı. Yabancı yapım araç taşıyıcı gemi operatörleri için hizmet ücretlerinin hesaplama yöntemini değiştirerek maliyetleri üç katına çıkardı. Öte yandan, ABD yapımı olmayan gemilerin kullanıldığı durumlarda LNG ihracat lisanslarına getirilecek kısıtlamaları da gevşetti.
ABD Ticaret Temsilciliği ayrıca cuma günü, Çin yapımı liman ekipmanlarını hedef alan yeni bir adım attı. Buna göre, gemiden kıyıya vinçler ile intermodal şasi ve parçalarına %100 gümrük vergisi uygulanacak.
ABD-Çin ilişkilerindeki genel belirsizlik ise sürüyor. Çin’in nadir toprak elementleri ihracatına getirdiği kısıtlamalar, ABD’nin Çin’den yapılan tüm ithalatlara %100 gümrük vergisi getirme tehdidini yeniden gündeme taşıdı.
Yorumlar
Kalan Karakter: