İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Mayıs Ayı Meclis Toplantısı İMEAK DTO Meclis Salonu’nda İstanbul Vali Yardımcısı Şevket Atlı, Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürü Dr. Emre Orhan Öztelli ve Trabzonspor Kulübü Başkanı Ahmet Ağaoğlu’nun katılımıyla gerçekleşti.
Toplantıda değerlendirmelerde bulunan İMEAK DTO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran şu ifadeleri kullandı;
Dünyada ekonomiden uluslararası ilişkilere birçok dengeyi alt üst eden Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaşta 2 buçuk ay geçerken, ufukta henüz savaşın sona ereceğine dair pek bir emare gözükmüyor. Yakın bölgemizdeki bu krizin Türkiye ekonomisine olumsuz etkileri dışında endişe ile izlediğimiz konu savaş ortamında mahsur kalan gemilerimizin ve personelinin güvenli bir şekilde bölgeden ayrılmalarının sağlanmasıdır. Ukrayna’nın limanlarında savaşın başlamasından itibaren yaklaşık 90 gün 90 geminin mahsur kaldığı tespit edilmişti. Bu gemilerden 21 tanesi Türk sahipli veya işletenli veya üzerinde Türk personel bulunan gemilerdir. Ukrayna’daki gelişmeler krizin başlangıcından itibaren odamızca yakından takip edilmektedir. Geçen süreç zarfında ilgili bakanlıklarımız nezdinde Ukrayna limanlarında kalan bu gemilerin mayınlı liman sahalarından güvenli bir koridor açılarak kurtarılmaları başta olmak üzere savaş nedeniyle karşılaştıkları sigorta pirim artışları için girişimde bulunduk bulunmaya davam ediyoruz.
5. yaptırım paketi kabul edildi
İlgili bakanlıklarımızın da bu konuda Rusya ve Ukrayna’daki mevkidaşları ile yoğun temaslarda bulunduklarını biliyoruz. En büyük beklenti ve temennimiz bu çabaların bir an önce olumlu sonuç vermesidir. Bir diğer önemli konu da ABD ve AB ülkeleri Rusya federasyonuna yönelik yaptırımlarını genişletmekte. Bizleri de ilgilendiren bir yaptırım konusu Rusya gemilerinin ve Rusya tarafından işletilen gemilerin ab limanlarına erişiminin yasaklanması hususudur. Avrupa Birliği Rusya’ya karşı kömür ve diğer katı fosil yakıtların satın alınması ithal edilmesi veya AB’ye ulaştırılmasını içeren 5. yaptırım paketini kabul etti. Buna göre Ağustos 2022'den itibaren yılda 8 milyar Euro değerindeki Rusya menşeili veya Rusya’da ihraç edilen kömür ve diğer katı fosil yakıtların satın alınması ithal edilmesi veya AB’ye aktarılmasının yasaklanması kararlaştırıldı.
Küresel olarak enflasyonda da düşüş eğiliminin başlaması olasılığı yüksek
Bu savaş küresel ekonomide makro ekonomik tahminleri de oldukça etkiledi. IMF’nin 19 Nisan tarihinde yayımlanan raporuna göre küresel büyüme tahmini yüzde 3,6 seviyesine çekildi. Benzer şekilde Euro bölgesi büyüme tahmini de yüzde 3,9'dan yüzde 2,8'e revize edildi. Küresel büyüme tahminlerinin aşağı yönlü revizyonunun bir diğer nedeni de Çin’de Covid-19 salgınının tekrar güçlenmesi ve bu durumun hem Çin ekonomisini hem küresel ticaret ve tedarik zincirlerini olumsuz etkilemeye başlamasıdır. Dünyanın en önemli ekonomi aktörlerinden Amerika Birleşik Devletleri’nde merkez bankası FED beklentiler paralelinde faiz oranlarını 0,50 puan artırarak borç almayı 0,75 ve borç vermeyi yüzde 1 seviyesine getirdi. Önümüzdeki 2 toplantıda sıkıştırmanın 50’şer baz puan olarak davam etmesi kuvvetle muhtemel görünüyor. Faiz artırımlarının neticesinde ABD’de yüzde 8 seviyesine gelmiş olan yıllık enflasyonun azalma eğilimine geçmesi bekleniyor. Faiz artırma sürecine Avrupa Merkez Bankasının da artık eşlik edeceğinin anlaşılmasını eklersek küresel olarak enflasyonda da düşüş eğiliminin başlaması olasılığının yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Rusya Ukrayna savaşı Çin’de devam eden salgın ve başta FED olmak üzere merkez bankalarının sıkılaşma adımlarının küresel ekonomide yaratacağı olası yavaşlamadan ekonomimizin de etkileneceği aşikârdır. Uluslararası kuruluşların son tahminlerinde Türkiye ekonomisinin 2022 yılı büyüme tahmini genelde yüzde 2-3 arasında değişmektedir. Ilk çeyrek yüzde 7 civarında büyüdüğünü tahmin ettiğimiz ekonomimizin takip eden çeyreklerde yavaşlama olsa bile mevcut koşullarda yıllık yüzde 4 üzerinde büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Küresel gelişmelerin yoğun hissedildiği ülkemizde en öne çıkan unsurlardan bir tanesi tabii ki yüksek enflasyon konusu oldu. TÜFE nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 7,25 artış gösterdi ve yıllık enflasyon nisanda yüzde 69,97 seviyesine ulaştı. Enflasyondaki artış genele yayılırken gıda ve konut fiyatları başı çekti.
Devreye alınan politikaların enflasyon ile mücadeleye mutlaka katkı vereceğine inanıyoruz. Dış konjonktüre de bağlı oluşan yüksek seviyedeki enflasyonun ivmesinin önümüzdeki kısa sürede azalması tabii ki hepimizin ortak temennisi.
Konteyner ve tanker endekslerindeki düşüşler Nisan ayında ivme kaybetti
Denizcilik piyasalarında mart ayında konteyner ve tanker endekslerinde düşüş yaşanırken Nisan ayında bu düşüşler ivme kaybetti. Baltık kuru yük endeksi mart ayında aylık bazda yüzde 14 artış kaydederken nisan ayında ancak yüzde 2 artışla 2404 seviyesinden kapattı ayı. Diğer taraftan global gemi filosu 2022 mayıs ayının başında yıllık bazda yüzde 2,6 artarak 2 milyar 210 milyon DWT’a ulaştı. Toplam filo için de mayıs ayı başında kuru yük gemi filosu yuvarlak söylüyorum 955 milyon ton konteyner filosu 296 milyon ton ve TEU bazında da 24 milyon 960 bin TEU kuru tanker ham petrol tankeri 440 milyon DWT’a ulaştı.
