Panama Kanalı, kanalın her iki ucunda inşa edilmesi planlanan yeni terminaller için işletmecilerin seçileceği ve bir yıl sürmesi beklenen ihale sürecini başlattı. Aynı zamanda, hâlihazırda Hong Kong merkezli CK Hutchison tarafından işletilen terminallerin geleceğine ilişkin alternatifler de değerlendiriliyor. Bu terminaller, Çin ile ABD arasındaki jeopolitik çekişmenin odağına yerleşmişti.
Yetkililer, her iki uçta geliştirilecek yeni terminallerle Panama’nın konteyner aktarma kapasitesinin yıllık 5 milyon TEU artırılmasının hedeflendiğini açıkladı. Böylece Panama’nın intermodal bir merkez olarak rekabet gücünün artırılması, liman kapasitesinin büyütülmesi ve aynı zamanda ABD’den gelen baskılara yanıt verilmesi amaçlanıyor. Donald Trump uzun süredir Çin’in Panama Kanalı’nı kontrol ettiği yönündeki iddialarını sürdürüyor.
Panama Kanalı İdaresi, terminal planlarına ilişkin sunuma terminal işletmeciliği alanında dünyanın önde gelen 22 şirketinin katıldığını bildirdi. Katılımlar arasında APM Terminals, Cosco Shipping Ports, CMA Terminals, DP World, Hanseatic Global Terminal (Hapag-Lloyd), MOL, PSA International, SSA Marine-Grupo Carrix ve MSC’nin Terminal Investment Limited’i gibi devler yer aldı.
Ayrıca CMA CGM, ONE, Evergreen, Hapag-Lloyd, HMM, Maersk, MSC, OOCL, COSCO, Yang Ming ve Zimgibi büyük hat operatörleri de sunumda hazır bulundu. Sunuma Houston Limanı da katıldı.
Seçim sürecinin 2026’nın dördüncü çeyreğinde tamamlanması hedefleniyor. Süreç ön yeterlilik değerlendirmelerive şirketlerle müzakereleri kapsayacak. Balboa ve Cristobal’da planlanan terminaller için pazar ve fizibilite çalışmaları da gerçekleştirilecek. Terminal projelerinin maliyetinin 2,6 milyar dolar olacağı öngörülüyor.
Panama’da hâlihazırda beş terminal bulunuyor ve toplamda yıllık 9 milyon TEU’dan fazla elleçleme gerçekleştiriliyor. Ancak Çin kontrolündeki iki terminal, 2021’de 25 yıllık imtiyaz uzatımı alması nedeniyle hem siyasi hem hukuki olarak tartışmaların merkezinde. Başsavcılık, söz konusu uzatmanın ihalesiz şekilde verilmesini gerekçe göstererek Yargıtay’a iptal başvurusunda bulundu. CK Hutchison ise tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve yatırımlarını sürdürdüğünü savunuyor.
Panama Kanalı yetkilileri, imtiyazın iptal edilmesi ihtimaline karşı hazırlık yapıldığını da açıkladı. Böyle bir durumda, tedarik zincirinde aksama yaşanmaması adına geçici işletmeci olarak devreye girmeyi planlıyorlar. Yeni ihale sürecinin ise 12 ila 18 ay sürebileceği belirtiliyor.
Diğer yandan, CK Hutchison’ın imtiyaz haklarını BlackRock liderliğindeki bir ortaklığa devretme girişimi de gündemde. Bu ortaklığa MSC’nin Terminal Investment Limited’i yatırımcı olarak dahil olmuştu. Anlaşmayı kurtarma amacıyla COSCO’nun da yeni ortaklıkta yer almasına yönelik görüşmeler sürüyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: