Mars'ın Masal Kahramanı: Phoenix

Mars'ın Masal Kahramanı: Phoenix

Amerikan uzay ajansı NASA, Ağustos ayında Phoenix'in gönderdiği kayalarda Mars'ta su bulunduğuna dair kanıtların ilk kez doğrulandığını duyurdu.

Bilim adamları bir kaç yıldır Mars'ta buz olduğunu biliyorlardı. Phoenix uzay aracı bu buzun, karbondioksitten mi sudan mı oluştuğunu tespit etmek üzere gezegene gönderilmişti. Yüzeyden alınan numuneler, aracın içinde suya dönüştü.

Projede yer alan bilim adamlarından William Boynton, bu testlerle Mars suyuyla ilk kez temas edilmiş olduğu yorumunu yaptı.

Ancak bilim adamları bunun bir zamanlar gezegenin yüzeyinde, suyun sıvı halinde bulunduğu anlamına gelmediğini yönünde iddialarını sürdürdüler.

Mars'ın 'kayıp' mineralleri

NASA, Eylül ayının sonunda da, Phoenix'in Mars'ta geçmişte su olduğunu düşündüren iki mineral bulduğunu açıklamıştı. Mars keşif uydusu Orbiter'ın bulduğu karbonatlı minerallerin, gezegenin en azından bir bölümünün yüksek oranda asit içeren suyla kaplı olmadığını gösterdiği düşünülüyor.

Bilim adamları, Phoenix'in bulduğu bikarbonat ve silikat tabakasının, genelde sıvı haldeki su olmadan oluşmadığını belirtmişti.

Suyun oluşumunda iklim döngüsünün rolü

Toprak örneklerini analiz eden Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi, Kızıl Gezegen'in toprağının çok soğuk ve kuru olduğunu, ancak iklim döngüsü içinde nemli hale gelmiş olabileceğini açıkladı.

NASA bilim adamları, Phoenix aracının, Mars atmosferi ile yüzey altı su-buz katmanı arasındaki toprak boyunca su buharı hareketi bulunduğu yönünde önceden yapılan tahminleri doğrulayacak kanıtlar elde ettiğini belirterek, su buharının, Mars'ın ekseninin eğiminin şimdikinden fazla olduğu dönemde toprağı ıslatmış olabileceğini belirtiyorlar.

Toprak analizleri ışığında, Mars'ın eksenini dengeleyecek büyük bir uydusu olmadığından Kızıl Gezegen'in periyodik dönemlere girdiğini belirten bilim adamları, Phoenix'in çalıştığı arktik bölgenin sıcak yazlar geçirdiğini kaydettiler.

Phoenix'in verilerini değerlendiren St. Louis'deki Washington Üniversitesi'nden Ray Arvidson, Phoenix'in çevresindeki toprağın altında yer alan buzun, bazı eski okyanuslardan kalma olmadığını belirterek, buranın çevre ile dengeli olduğunu ve çevrenin yüzbinlerce yıldan birkaç milyon yıla uzanan ölçekler içindeki eksen eğim döngüleriyle değiştiğini söyledi.

Bilimadamları, Phoenix'in gönderdiği bilgilerle pek çok bilinmeyenin aydınlandığını ancak Mars'ta olası hayat izlerinin doğrulanabilmesi için gezegenin yüzeyinde geçmişteki ya da mevcut mikropları inceleyecek özel araçların gönderilmesinin şart olduğunu belirtiyorlar.

Hem Amerikalı hem de Avrupalı uzmanlar, halihazırda Mars operasyonlarını ertelemiş durumda. Bu nedenle, gerekli deneylerin yapılmasının yıllar alacağı belirtiliyor.

Phoenix'in Özgeçmişi

Doğum Tarihi: 25 Mayıs 2008 Doğum Yeri: Mars Görevi: Mars'ın Kuzey Kutup Bölgesi Mesleği: Yaşam avcısı Ölüm Tarihi: 2 Kasım 2008

Phoenix, Kızıl Gezegen'in Kuzey Kutup bölgesine 25 Mayıs'ta indi. Phoenix'in görevi, gezegende su olup olmadığını saptayacak çalışmalar yürütmek, numune toplamak, gezegenden aldığı görüntü ve verileri Dünya'ya göndermekti.

Phoenix beş ay boyunca dünyaya önemli bilgiler göndermesinin ardından Kasım ayında misyonunu tamamladı. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi, bir aylık bekleyişten sonra Phoenix ile iletişimi bu ayın başında tamamen kesti.

NASA'dan yapılan açıklamada, artık sinyal göndermeyen Phoenix ile radyo bağlantısı kurma girişimlerine son verildiği ve Mars gezegeninin yörüngesindeki uzay araçlarının da radyo bağlantısı için röle olarak bundan böyle kullanılmayacağı belirtildi.

Phoenix ile son radyo bağlantısının 2 Kasımda Mars yörüngesindeki Odyssey uzay aracı üzerinden kurulduğunu bildiren NASA, Phoenix uzay aracının 3 aylık bilimsel araştırma görevini tamamladıktan sonra beklenenden 2 ay daha fazla çalıştığını kaydetmişti.

Bağlantının kesilmesi üzerine görevinin sona erdiği açıklanan uzay aracı, gezegenin kuzeyindeki daha önce incelenmemiş bir bölgesine inmek için 680 milyon kilometre yol kat etmişti.