ABD Ticaret Temsilciliği’nin (USTR) liman ücreti programı 14 Ekim’de yürürlüğe giriyor. Ancak uygulamanın nasıl işleyeceğine dair net yönergelerin hâlâ açıklanmamış olması, sektörde ciddi bir belirsizlik yaratıyor.
Denizcilik endüstrisinin önde gelen kuruluşu BIMCO, hazırladığı analizde programın özellikle dökme yük gemileri ve bazı tanker segmentleri üzerinde en büyük etkiyi göstereceğini belirtti. Kuruluşa göre bu gemilerin bir kısmı ABD ticaretinden çekilebilir, ancak genel anlamda ABD’li ithalatçılar ve ihracatçılar için navlun fiyatlarında şu aşamada artış beklenmiyor.
Program, Çin’in küresel denizcilik sektöründeki baskın konumuna karşı tasarlandı. ABD’li sendikaların yaptığı şikâyetler sonucunda başlatılan soruşturma, Çin hükümetinin tersane sanayisine sağladığı devlet desteğini ve adil olmayan uygulamaları ortaya koydu. Bu nedenle Trump yönetimi döneminde hazırlanan plan, Çin’e ait, Çinli operatörlerce işletilen veya Çin’de inşa edilen gemilere özel liman ücretleri getirilmesini öngörüyor.
En Fazla Dökme Yük ve Tanker Gemileri Etkilenecek
Program kapsamında 14 Ekim’den itibaren alınacak ücretlerin, 2026 yılına kadar ilk 10 konteyner taşımacılığı şirketine toplamda 3,2 milyar dolar ek maliyet getirmesi bekleniyor. Bu nedenle bazı şirketler, maruziyetlerini azaltmak için rota değişiklikleri ve gemi takasları yapmaya başladı.
BIMCO’ya göre dökme yük gemilerinin %45’i, ham petrol tankerlerinin ve konteyner gemilerinin %30’u, ürün tankerlerinin ise %19’u bu ücretlerden etkilenebilir. Genel olarak, ABD limanlarına uğrayan gemilerin yaklaşık %35’i program kapsamında olacak ve bu gemiler küresel deniz taşımacılığı kapasitesinin %44’ünü oluşturuyor.
Kuruluş, “dökme yük ve tanker sektörlerinde programa dahil gemilerin ABD ticaretinden çekileceğini, bu nedenle navlun artışlarının önlenebileceğini” öngörüyor. Ancak uygulama sürecindeki karışıklık ve belirsizliklerin kısa vadede navlun oranlarını artırabileceği de belirtiliyor.
Tanımlar ve Uygulamada Belirsizlik Sürüyor
BIMCO’nun analizine göre, mevcut yorum çerçevesinde ücret ödeyecek gemilerin %70’i Çinli sahip veya işletmecilere, geri kalan %30’u ise Çin’de inşa edilmiş gemilere ait olacak. Çin’de üretilen gemilerin yarısından fazlası ise, ABD sahipliği veya tonaj istisnaları nedeniyle muaf durumda.
Ayrıca, yeniden finansman girişimleri, mülkiyet değişiklikleri ve Çin bankalarının yürüttüğü leasing programlarıda nihai tabloyu etkileyebilecek faktörler arasında yer alıyor.
ABD Gümrük ve Sınır Koruma Birimi (CBP), liman ücretinin hangi gemilere uygulanacağını belirlemenin operatörlerin sorumluluğunda olduğunu duyurdu. Ücretlerin önceden çevrim içi ödenmemesi durumunda, gemilerin ABD limanlarına girişinin reddedilebileceği bildirildi.
Programın 14 Ekim’de başlamasıyla birlikte, limanlarda gecikme ve operasyonel karmaşa riski yüksek görülüyor. Perakendeciler, bu uygulamanın ve Çin mallarına yönelik Kasım ayında sona erecek gümrük vergisi ertelemesininaynı döneme denk gelmesinin, ABD’ye konteyner ithalat hacimlerinde önümüzdeki aylarda düşüşe yol açabileceğini tahmin ediyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: