Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın açtığı Kocaeli-2 Bölgesel Hizmet Sahası kılavuzluk hizmeti işletme hakkı ihalesi sonuçlandı. 20 yıl süreyle devredilecek işletme hakkı için düzenlenen açık artırmada en yüksek teklifi %90,5 kamu payı oranıyla Deniz Kılavuzluk A.Ş. (DEKAŞ) sundu. İkinci en yüksek teklif %90 oranıyla MARKAŞ Denizcilik tarafından verildi.
Ekonomik Sürdürülebilirlik Tartışması
Sektör temsilcileri, ortaya çıkan %90,5 kamu payı oranının ekonomik sürdürülebilirliği konusunda değerlendirmelerde bulunuyor. İhale duyurusunda belirtilen 15 milyon 302 bin TL geçici teminat bedeli üzerinden yapılan hesaplamalara göre, Kocaeli-2 bölgesi yıllık brüt cirosunun yaklaşık 17 milyon dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
Sektör kaynaklarından edinilen bilgilere göre, 24 kılavuz kaptan, 6 gözcü muhabereci, asgari 4 pilot botu ve 10 kara personeli ile 2 istasyon binasının işletilmesi gereken bu sahada, yıllık operasyonel maliyetlerin önemli tutarlara ulaşabileceği belirtiliyor. Pilot botlarının aylık işletme maliyetlerinin bot başına 25 bin dolar civarında olduğu, personel giderlerinin ise yıllık milyonlarca dolara ulaştığı ifade ediliyor.
Bu veriler ışığında, %9,5 gelir payı ile işletmenin nasıl sürdürüleceği sorusu gündeme geliyor. Sektör uzmanları, kılavuzluk tarifelerine önemli oranda zam yapılsa bile mali dengenin sağlanmasının zorluklarına dikkat çekiyor.
Yasal Çerçeve ve Oranlar
618 sayılı Limanlar Kanunu'nun Ek 1'inci maddesinde, kılavuzluk hizmetlerinden alınacak kamu payı oranları bölgesel bazda %10-30 arasında belirlenmiş durumda. Cumhurbaşkanı'na tanınan yetkiyle bu oranların %40'a kadar artırılabileceği, Kocaeli'ni de kapsayan belirli bölgelerde ihale başlangıç oranının %40 olarak uygulanacağı düzenleniyor.
Bakanlık, artan kamu payı oranlarını kontrol altına almak amacıyla ihale yönteminde değişiklikler yapmış, açık artırmada maksimum beş teklif verilmesi ve kapalı zarf usulüyle en yüksek teklifi verenin son sözü söylemesi kuralını getirmişti. Ancak sektör gözlemcileri, bu düzenlemenin beklenen etkiyi yaratmadığını, stratejik teklif davranışlarının devam ettiğini belirtiyor.
Son Dönem İhalelerde Farklı Sonuçlar
Yakın dönemde gerçekleştirilen kılavuzluk ihalelerinde farklı sonuçlar ortaya çıktı:
- Kocaeli-1 ihalesi %89,5 oranıyla HAS Kılavuzluk tarafından kazanılmış ancak iptal edilmişti
- Aliağa-1 ihalesi %89,75 oranla UZMAR'a verilmiş ve onaylanmıştı
- Gemlik ihalesinde %88 oranında teklif verilmesine rağmen süreç iptal edilmişti
- Ambarlı ihalesi de iptal edilen ihaleler arasındaydı
Bu farklı sonuçlar, sektörde hangi kriterlerin esas alındığı konusunda soru işaretlerine yol açıyor.
Sektörün Beklentileri
Denizcilik sektörü temsilcileri, kılavuzluk gibi kritik bir kamu hizmetinde yalnızca bütçe gelirinin değil, uzun vadeli sürdürülebilirlik ve emniyet standartlarının da gözetilmesi gerektiğini vurguluyor. Kamu payı oranlarının, hem kamu yararını hem de hizmetin kaliteli ve kesintisiz sunumunu sağlayacak dengede belirlenmesi gerektiği konusunda görüş birliği bulunuyor.
Sektör, ihale süreçlerinin daha öngörülebilir kriterlere dayandırılması ve ekonomik sürdürülebilirliğin ön planda tutulması konusunda beklentilerini dile getiriyor. Özellikle deniz emniyeti açısından kritik öneme sahip kılavuzluk hizmetlerinin, uzun vadeli ve istikrarlı bir yapıda sürdürülmesinin önemine dikkat çekiliyor.
Yorumlar 2
Kalan Karakter: