Hindistan ile Pakistan arasında süregelen siyasi gerilim, ticari ilişkilere de yansımaya devam ediyor. Cumartesi günü Hindistan hükümeti, Pakistan’dan ithalatı derhal geçerli olmak üzere durdurduğunu açıkladı. Hükümet, bu kararın “ulusal güvenlik çıkarları” doğrultusunda alındığını belirtti.
Aynı kapsamda, Pakistan bayraklı gemilerin Hindistan limanlarına girişi yasaklandı. Benzer şekilde Hindistan bayraklı gemilerin de Pakistan limanlarını ziyaret etmesi yasaklandı. Hindistan Denizcilik Genel Müdürlüğü yaptığı açıklamada, "Bu karar, Hindistan'a ait varlıkların, yüklerin ve ilgili altyapının güvenliğini sağlamak amacıyla alınmıştır" ifadelerine yer verdi.
Pakistan’dan misilleme: Deniz ticareti ve posta hizmetleri askıya alındı
İslamabad yönetimi, Hindistan’ın hamlesine karşılık vererek deniz ticaretini ve iki ülke arasındaki posta hizmetlerini askıya aldığını duyurdu. Taraflar arasındaki tek kara geçiş noktası olan Wagah-Attari sınır kapısı ise kapalı kalmaya devam ediyor.
Pahalgram’daki saldırı ilişkileri daha da gerdi
Zaten yıllardır ciddi siyasi anlaşmazlıklar yaşayan iki ülke arasındaki ilişkiler, 22 Nisan’da Hindistan’ın Pahalgram bölgesinde düzenlenen ve en az 26 kişinin hayatını kaybettiği terör saldırısı sonrası daha da kötüleşti. Yeni Delhi, saldırıdan Pakistan’ı sorumlu tuttu.
Ticaret zaten düşüşteydi
İkili ticaret, Hindistan’ın 2019 yılında Keşmir’deki bir başka saldırı sonrası getirdiği ticaret kısıtlamalarıyla zaten büyük bir düşüş göstermişti. 2019’da 2 milyar doların üzerinde olan Hindistan-Pakistan ticareti, 2024’te 1,2 milyar dolara geriledi.
Örneğin, Pakistan’ın Hindistan’a ihracatı 2019’da 547,5 milyon dolarken, 2023’te sadece 480 bin dolara düştü. Pakistan’ın başlıca ihraç ürünleri arasında cam eşyalar, bakır, organik kimyasallar, meyve ve kuruyemişler yer alıyor.
Hindistan ise Pakistan’a en çok ilaç, sebze, plastik, kahve, tahıl ve süt ürünleri ihraç ediyor. Hindistan Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Nisan 2024 - Ocak 2025 döneminde Hindistan’ın Pakistan’a ihracatı 447 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Resmi ticaret dururken gayriresmi yollar artıyor
Ancak uzmanlara göre, resmi ticaret düşerken gayriresmi ticaret yolları hızla artıyor. Hindistan merkezli düşünce kuruluşu Global Trade Research Initiative (GTRI) kurucusu Ajay Srivastava'ya göre, iki ülke arasındaki ticaret Dubai, Singapur ve Kolombo gibi üçüncü ülke limanları üzerinden dolaylı yollarla devam ediyor.
GTRI’nin tahminine göre, bu tür üçüncü ülke aktarmalarıyla Pakistan’a yıllık 10 milyar doların üzerinde Hindistan malı ulaşıyor. Srivastava, “Her zaman yasa dışı olmasa da bu gri alan stratejisi, ticaretin politikalardan çok daha hızlı adapte olduğunu gösteriyor. Diplomasi tıkanabilir ama ticaret bir yolunu bulur,” diyerek durumu özetliyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: