2025’in ilk yarısında Çin’in gemi inşa siparişlerinde bir daralma kaydedildi. Pekin’in bir zamanlar sarsılmaz olan hakimiyeti, artan jeopolitik gerilimler ve zayıflayan küresel piyasa koşulları nedeniyle giderek daha fazla baskı altına giriyor.
BIMCO tarafından yayımlanan yeni verilere göre, Çin’in yeni gemi inşa sözleşmelerindeki payı son altı ayda %72’den %52’ye düştü — bu keskin düşüşün, analistlere göre, büyük ölçüde ABD Ticaret Temsilciliği’nin (USTR) Çinli gemiler ve tersaneleri hedef alan yaklaşan liman ücretlerine dair artan endişelerden kaynaklandığı belirtiliyor.
BIMCO’nun denizcilik analiz müdürü Filipe Gouveia yaptığı açıklama durumu şöyle değerlendirdi.
“2025’in ilk yarısında Çin’in yeni gemi inşa sözleşmelerindeki payı, önceki altı ayda %72 iken %52’ye düştü. Çin gemileri için ABD limanlarında uygulanacak USTR liman ücretlerine dair artan endişeler, Çin’deki sözleşmelerin azalmasına muhtemelen katkı sağladı. Bu eğilim, küresel gemi siparişlerinde yaşanan düşüş ve sipariş edilen gemi türlerindeki değişimle daha da güçlendi.”
USTR liman ücretleri — 2025 Ekim’inde yürürlüğe girmesi beklenen bu uygulama — ABD limanlarına uğrayan Çin yapımı ve Çin işletimli gemilere ücretler getirecek. Kademeli tarife planına göre:
-
Çin yapımı gemiler için ücretler, bu yıl ton başına 18 dolardan başlayıp, 2028'e kadar 33 dolara yükselecek.
-
Konteyner başına özel vergiler 2028’e kadar 250 dolara çıkacak.
-
Çinli gemi işletmecileri ise ilk günden itibaren ton başına 50 dolarlık bir ücretle karşı karşıya kalacak.
Küçük gemiler ve bazı kısa mesafeli taşımalar için muafiyetler mevcut olsa da, bu politika küresel gemi sahipleri arasında, artan uyum maliyetlerine karşı korunma arayışını tetikledi.
Clarksons Research verilerine göre, Çin tersanelerinde verilen yeni siparişler, 2025’in ilk yarısında yıllık bazda %68 düşerek 26,3 milyon DWT’ye geriledi. Aynı dönemde Güney Kore’de bu düşüş sadece %7 oldu ve siparişler 14,2 milyon DWT seviyesinde gerçekleşti.
Bunun sonucunda, Çin’in küresel yeni siparişlerdeki payı %75’ten %56’ya düşerken, Güney Kore’nin payı %14’ten %30’a yükseldi.
Söz konusu daralma, konteyner ve kruvaziyer gemileri hariç tüm ana gemi türlerinde görüldü. BIMCO, cgt (brüt tonaj eşdeğeri) bazında küresel yeni gemi inşa siparişlerinin 2025’in ilk yarısında geçen yıla göre %54 düştüğünübelirtti.
Bununla birlikte, Kore ve Japonya’daki tersanelerde uzun vadeli kapasite kısıtları, Çin’den ne kadar pazar payı alınabileceğini sınırlandırıyor.
2022-2024 döneminde gelen yoğun sipariş dalgası, tersane takvimlerini zaten ileriye taşımış durumda. 2025’te şimdiye kadar sipariş edilen gemilerin:
-
%31’i 2027’de,
-
%38’i 2028’de,
-
%23’ü ise daha sonraki yıllarda teslim edilecek.
Çin, kruvaziyer gemileri hariç, çoğu segmentte hâlâ lider gemi üreticisi konumunda. Bu alanda Avrupa üstünlüğünü koruyor. Ancak ham petrol tankerleri siparişlerinde, bu yıl Güney Kore Çin’i geçmiş durumda.
Yine de, Güney Kore ve Japonya, kapasite artırımı konusunda yapısal zorluklarla karşı karşıya:
-
Yaşlanan iş gücü,
-
İşçi kıtlığı
-
Ve artan maaş giderleri, bu ülkelerin rekabetçiliğini sınırlamaya devam ediyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: