Seatrade Maritime Podcast, beş bölümlük yıl ortası değerlendirme serisinin üçüncü bölümünde Maritime Strategies International (MSI) Direktörü Will Fray ile kuru dökme yük taşımacılığı piyasasının performansını ve 2025’in geri kalanına ilişkin beklentileri ele aldı.
Yılın ilk yarısında piyasanın performansı
Fray, kuru dökme yük piyasasının yıla zayıf başladığını, Ocak ve Şubat aylarında navlun oranlarının gerilediğini ve “tablonun pek iç açıcı görünmediğini” belirtiyor. Ancak beklenmedik şekilde Capesize gemilerinin günlük kiralarının 30 bin dolara yükselmesiyle bir toparlanma yaşandı.
Genel olarak bakıldığında piyasa yılın ilk yarısında yaklaşık %25 kazanç kaybı yaşadı. Fray, “Ocak 2025’te konuştuğumuzdan beri piyasanın temel dinamikleri hem ticaret hem de arz açısından daha da zayıfladı” diyor. Bununla birlikte Capesize oranlarındaki ani yükseliş, düşen ticaret hacmine ve yeni gemi arzına rağmen piyasanın kısa süreli toparlanmalar için hâlâ dirençli olduğunu gösteriyor. Bu yükselişin en önemli nedeni Atlantik’te boksit ve demir cevheri taşıma talebindeki artış.
Yılın geri kalanına bakış
Fray, geçen yıl sonunda navlun oranlarının düştüğünü ve temel göstergeler ile teslim edilecek gemi sayısına bakıldığında, bu durumun 2025 sonunda tekrarlanmasının muhtemel olduğunu belirtiyor. Kısa vadeli dalgalanmalar olsa da 2026’ya doğru piyasanın zayıflaması bekleniyor. Fray, “Bu yıl kuru dökme yük kazançlarının geçen yıla göre daha düşük olmasını öngörüyoruz” diyor.
Çin hâlâ talebin itici gücü mü?
Fray, “Çin’den gelen talep verileri çok zayıf; bu durum hem tüketim hem de ticaret tarafında hissediliyor” diyor.
-
Çelik üretimi yıllık bazda %1 düştü
-
Demir cevheri ticareti %3 azaldı (stok eritme nedeniyle)
-
Kömür ticareti %5 geriledi
Çin hükümeti, kömür stoklarını tüketim seviyesinin %15’ine çıkarmayı hedefliyordu ve bu hedefe ulaşıldı; bu nedenle artık yeni stok birikimi olmuyor. Kömür talebinin düşük kalması ve üretimin desteklenmesi nedeniyle stoklar sabit. Hindistan da güçlü yerli üretim nedeniyle kömür ithalatını azaltıyor.
Fray, “Kömür ticareti sadece Çin’in değil, diğer bölgelerin de zayıf talebinden ciddi şekilde etkileniyor” diyor. Ayrıca Çin’in tahıl ithalatı da yavaş: iyi bir hasat sezonu sayesinde buğday ve yemlik tahıl ithalatı %50 düştü, soya fasulyesi ithalatı ise Brezilya’dan geç başlayan ihracat nedeniyle %4 azaldı.
Yeni gemi siparişleri
Yeni inşa siparişleri mevcut filonun %10’una denk geliyor ve bu genelde düşük kabul edilir. Ancak Fray, talebin yatay seyrettiği bir dünyada %10’un üzerindeki sipariş oranının piyasa için tehdit oluşturabileceğini vurguluyor.
Çin’in talebinin düşmesi ve kömür ithalatındaki gerileme beklentisi uzun vadede demir cevheri talebinin de azalacağını gösteriyor. Artış, yalnızca tahıl ve küçük yük ticareti ile kısmen dengelenebilir. Fray, “Çin’in sanayileşmesiyle desteklenen güçlü yıllık ticaret artışı artık değişiyor, bu nedenle geçmişteki büyüme oranlarını beklememeliyiz” diyor.
2025 yılı boyunca 35 milyon DWT yeni gemi teslim edilecek; bu filonun absorbe edilebilmesi için 240 milyon ton ek yük talebi gerekiyor. Ancak MSI, bu yıl yalnızca 50 milyon tonluk ek ticaret artışı öngörüyor. 2026’nın da arz açısından daha iyi görünmediğini belirten Fray, “Bu gidişatla piyasa arz fazlası verecek ve MSI olarak gelecek yıl dökme yük piyasasında dengelere dair daha karamsarız” diyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: