<div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><b>Tersanede manda var!</b></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Ben değil, işin uzmanı Gemi Mühendisleri Odası yetkilileri söylüyor: Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi ile 70 yat kapasiteli iki yat limanı, 400 oda kapasiteli iki 5 yıldızlı otel, dükkânlar, restoranlar, kongre ve kültür merkezleri, sinema ve eğlence tesisleri, bin kişilik cami ve otopark yapılacak…</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">“Bu proje ile böylece 558 yıl boyunca endüstriyel faaliyetin sürmekte olduğu ve bu yönü ile dünya üzerinde başka bir eşi bulunmayan Tersane-i Amire’nin en önemli parçası, bütünüyle üretim dışına itilmiş; dünyanın en eski ikinci tersanesi, “metruk görüntüye sahip eski tersanelerin turizme kazandırılması” adı altında ortadan kaldırılmış olacak...”</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Tersane-i Amire bugün “metruk” görünümü ile bir şey ifade etmeyebilir, ama “tarih” miadı dolmuş eşyalar misali bir kenara atılamıyor.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Üstelik Tersane, örneğin “bedelli askerlik” gibi nice ilk kez gerçekleştirilen işlerin de kaynağıdır.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">II.Abdülhamit’in ilk dönemlerinde ve Meşrutiyet’te memur maaşları her ay düzenli olarak ödenemektedir.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Çoğu memur, maaşını sarraflara faizle kırdırmakta, sıkıntı içinde yaşamaktadır.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Faiz lobisi o zaman da vardı, ama memlekette çare tükenir mi?</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Bir ara, üç ambarlı Mahmudiye gemisi ile bir askeri nakliye gemisi olan Taif, ahşap ve demir aksanları ayrılarak hurdaya çıkarılır.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Bahriye Nazırı Hasan Paşa da maliye hazinesinde para olmadığı için bu iki geminin enkazını bahriye subaylarının maaşını ödemek için kullanacaktır.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Bunun için bugünün maaş bordroları misali “maaş kâğıtları” hazırlanır. Paşa da bu kâğıtların altına, örneğin “Maaşına karşılık Taif vapurundan 500 kg enkaz verile…” yazar.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Kâğıdı alan hemen hurdacıya koşarak maaşını alacak, hurdacı da “maaş kâğıdı”nda yazılı hurdayı kaldıracaktır.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Üstad Reşad Ekrem Koçu, “Tarihimizde Garip Vakalar”da ilk “bedelli askerlik” uygulamasının Tersane gerçekleştiğini anlatır.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Tersane havuzlarına gemi alınınca, havuzların suyu makinelerle değil, büyük bostan dolaplarıyla boşaltılır; bu dolaplara da mandalar koşulur.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Askerlik çağına gelen yurttaşlardan parası olanlar ve kuraları bahriyeye çıkanlar, “para bedeli” yerine “mandalı bedel” ödemekle yükümlüdürler. Yani askerliğini bahriyede yapacak olan bedelliler, kendi yerlerine havuz dolaplarına bir manda gönderirler.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Asıl ilginci de sahibinin yerine hizmet süresini dolduran mandaların boynuzlarının yaldızlanıp, terhis kâğıtlarının sırmalı kordonlarla boynuzlarının arasına asıldıktan sonra sahibine törenle verilmesidir.</font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span"><br /></font></div><div><font size="2" face="verdana, geneva" class="Apple-style-span">Başa dönersek, tamam Tersane günümüzde işlevini yitirdi; yerine otel, marina, kültür merkezi, restoran, sinema falan yapılacak, ama bütün bunların yanında bir “manda” heykelinin çok yakışacağını sanıyorum.</font></div>