Serbest bölgelerdeki gemi sanayi durma noktasındaSerbest bölgelerdeki tersanelerin Dünya Bankası’nın Türk Eximbank aracılığıyla sağladığı 300 milyon dolarlık krediden mevzuat gereği yararlanamamasından dolayı ciddi sorun yaşadığı ve faaliyetlerini durdurma noktasına geldikleri bildirildi.Kocaeli Serbest Bölgesi Tersaneler Birliği Derneği (KOSTBİR) Genel Sekreteri Zahit Oğurlu, Kocaeli Serbest Bölgesi'nde (KOSBAŞ) ilki 2005'de kurulan Çelikyat ile birlikte Türker, Soli, Yay, Uzmar ve TVK olmak üzere 6 tersanenin faaliyet gösterdiğini belirtti.Tersanelerin kısa sürede yatırımlarını tamamlayarak üretime geçtiğini, Türkerler tersanesi tarafından üretilen ''Zeynep A'' adlı kimyasal tankerin 22 Nisan 2007'de denize indirildiğini, bunun KOSBAŞ'ta üretilen ilk ticari gemi olduğunu belirten Oğurlu, bu dönemde tersanelerde toplam 4500 kişinin istihdam edildiği, 6 tersanenin yan sanayi ile birlikte bölgede 15 bin kişiye iş olanağı sağladığını anlattı.Tersenelerde bugüne kadar toplam 151 bin detveyt tonluk (DWT) 10 adet kimyasal tanker ile 5 adet megayat ve 5 adet römorkör inşa edilerek İngiltere, İspanya, Fransa, Hollanda, İtalya, Yunanistan, Singapur ve Panama'ya satıldığını ifade eden Oğurlu, şu anda 4'ü denizde, 4'ü kızakta, 7'si üretim bandında olmak üzere 15 kimyasal tankerin, 1'i denizde teslime hazır, 4'ü üretim bandında toplam 5 çelik yatın, 2'si denizde, 4'ü kızakta, 5'i üretim bandında toplam 11 römorkörün inşasının sürdürüldüğünü bildirdi.Oğurlu, tersanelerde bugüne kadar toplam yaklaşık 180 milyon dolarlık yatırım yapıldığını ve yaklaşık 300 milyon dolarlık gelir elde edildiği söyledi.IMO kararlarına rağmen siparişler durduUluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) kararlarına göre, 2010 yılından itibaren bütün kimyasal tankerlere çift cidarlı (dış yüzeyin çift katlı) zorunluluğu getirdiğini anımsatan Oğurlu, ''2010 yılından itibaren tek cidarlı tankerler piyasadan çekilmek zorunda. Buna rağmen siparişler durmuş. Tersanelerimiz önceden aldıkları gemi ya da yatların inşasını tamamlamaya çalışıyor'' dedi.Küresel finansal krizin, kalite bakımından dünyada üst sıralarda gösterilen Türk gemi sanayini de olumsuz etkilediğini dile getiren Oğurlu, ''Gemi sanayi kredi ile işleyen bir sektördür. Hem üretici, hem de alıcı işini kredi kullanarak yürütüyor. Dünya beşincisi olduğunu söylediğimiz sektörün küresel finansal krizden kısa sürede ve çok yoğun şekilde etkilenmesinin sebebi, gemiyi üretenin de, satın alacak olanın da çok ciddi finansa ihtiyaç duyması ve aldığı kredileri ödemede güçlük yaşamasıdır. Şu anki finansal daralma, kredi teminindeki güçlükler sektörü çok ciddi etkilemiştir'' diye konuştu.Küresel finansal kriz nedeniyle Türk gemi sanayindeki istihdam kaybının 35 bini aştığını ifade eden Oğurlu, KOSBAŞ'taki 6 tersanede kriz nedeniyle çalışan sayısının 4 bin 500'den 2 bin 400'ün altına gerilediğini söyledi.En uygun koşullarda kredi Türk Eximbank'tanOğurlu, ekonomik kriz nedeniyle tersanelerin bankalardan kredi temininin neredeyse imkansız hale geldiğine, verilen kredilerin faiz oranlarının ise yıllık yaklaşık yüzde 10 dolayında olduğuna dikkati çekti.Gemi sanayicileri için en uygun faizli kredinin Türk Eximbank tarafından verildiğini bildiren Oğurlu, mevzuat gereği bu krediden yararlanamayan serbest bölgelerde kurulu tersanelerin rekabet şansını kaybettiğini, dolayısıyla faaliyetlerini durdurma noktasına geldiklerini belirtti.Dünya Bankası ile Türk Eximbank arasında imzalanan 300 milyon dolarlık İhracat Finansmanı Aracılık Kredisinden Kocaeli, Antalya ve İskenderun'da serbest bölgelerde kurulu tersanelerin mevzuat gereğince yararlanamadığını dile getiren Oğurlu, şunları söyledi:''Serbest bölgelerde kurulu bulunan tersaneler, Türkiye'de yerleşik kabul edilmediğinden, serbest bölgeden yurt dışına sevk edilen mallar ihracat rejimine tabi olmadığından dolayı ihracat teşviklerinden faydalanamamaktadır.Türk Eximbank tarafından özel krediler kapsamında Gemi İnşa sektörüne sağlanan krediler, kriz döneminde tersaneler için can suyu olabilecektir. Ancak, mevcut mevzuat serbest bölgelerde bulunan firmaların Türk Eximbank kredilerinden yararlanmasına engel olmaktadır.Bu duruma çözüm bulunamadığı takdirde, bölgede yaklaşık 15 bin kişiye istihdam yaratan, iş güvenliği ve üretim kalitesi açısından dünya standartlarında olan Kocaeli Serbest Bölgesi tersanelerinde faaliyetin durma noktasına gelmesi kaçınılmaz gözükmektedir.''Oğurlu, mevzuata göre, bir geminin inşası için gereken her türlü malzemenin serbest bölgeye girerken yurt dışına ihraç edilmiş olarak kabul edilmesini, ancak serbest bölgede inşa edilen geminin yurt dışına satışının ihracat olarak kabul edilmeyişini eleştirdi.