Gemi satın almanın tam zamanı
Yeni inşa ve ikinci el gemi fiyatları ekonomik durgunluk süresince büyük düşüş yaşadı. İki yıl önce 150 milyon dolar olan gemileri bugün 45 milyon dolara almak mümkün. Ancak cebinizde nakitiniz varsa…
Gemi fiyatlarının bugün geldiği nokta, filolarını büyütmek isteyen armatörler ve denizciliğe girmek isteyen işadamları için cazip fiyatlar sunuyor. Ama sadece cebinde nakiti olanlar için. Çünkü bankaların kredi muslukları hala kapalı. Brokerlerin bir kısmı bugünlerin gemi almak için doğru zaman olduğuna inanırken, diğer grup ise yılın ikinci yarısında gemi fiyatlarının daha da düşeceğine inanıyor. İkinci el gemi alım-satım raporlarına düşen satış anlaşmaları piyasalarda büyük fırsatlar olduğunu gösteriyor. Bunun en güzel örneği Dünya Denizcilik’in filosundaki modern 46 ve 51.000 dwt’luk tankerlerden her birini 26,6 milyon dolardan satması oldu. Bu tonajdaki tankerler Ocak 2008’de 60 milyon, geçen yılın ilk aylarında ise 50 milyon dolardan alıcı bulabiliyordu.
Kuru yük gemi fiyatları daha çok düştü
Navlunların tepe seviyelere çıktığı dönemde dökme kuru yük gemi fiyatları hem yeni inşa hem ikinci el de el yakan seviyelere çıkmıştı. 170.000 dwt’luk bir capesize’ın yeni sipariş fiyatı 90 milyon dolar seviyesindeyken, 5-10 yaş aralığındaki aynı tonajdaki geminin fiyatı 150 milyon doları aşmıştı. Bugün aynı tonajdaki gemilerin yeni sipariş fiyatı 50 milyon dolara gerilerken, ikinci el fiyatları 45 milyon doların altına düştü. 70-80.000 dwt’luk panamax tipi gemilerin sipariş fiyatları 50 milyon dolarken 10 yaşındaki bir panamax 75 milyon dolara rahatlıkla alıcı bulabiliyordu. 2010 itibariyle panamax gemilerin yeni sipariş fiyatları 38 milyon doların altına kadar düşerken 10 yaşındaki panamax fiyatları 28 milyon dolara kadar geriledi. Ortalama 55.000 dwt’luk supramax gemilerin yeni inşa fiyatı 50 milyon dolar seviyesindeyken, 5 yaşındaki gemiler 70 milyon dolara satılabiliyordu. Bugün yeni inşa fiyatları 33 milyon dolara kadar düşüş yaşayan supramax gemilerin ikinci el fiyatları 25 milyon dolara kadar geriledi. Ocak 2008’de 42 milyon dolara alıcı bulabilen 5 yaşındaki 28.000 dwt’luk handysize gemilerin fiyatları iki yıl içinde yarı yarıya düştü.
Tanker geçen yıl kırıldı
Kuru yüke nazaran daha dengeli seyir izleyen tanker marketi ekonomik krizin hemen ardından kuru yük kadar hasar görmedi ancak 2009 yılını dökme kuru yük piyasasına oranla çok daha kötü geçirdi. Navlunların işletme maliyetlerinin altına düşmesi borçlu armatörleri panik satışlarına itti ve gemi fiyatlarını da diplere çekti. Tanker fiyatlarının iki yıllık değerleri kıyaslandığında ilginç tablolar dikkat çekiyor. Yeni inşa VLCC tankerlerin fiyatları 145 milyondan 95 milyon dolara, suezmax tanker fiyatları 90 milyondan 60 milyon dolara, aframax tankerler 70 milyondan 51 milyon dolara ve MR Clean olarak tabir edilen 55.000 dwt altı kimyasal ve petrol tankerlerin fiyatları da 34 milyon dolara kadar geriledi. İkinci el tanker fiyatları da ikinci el kuru yük gemi değerlerine benzer sert düşüş yaşadı. 5 yaşındaki 300.000 dwt’luk petrol tankerleri 80 milyon dolara kadar gerilerken, suezmax tanker fiyatları 94 milyondan 56 milyon dolara, 105.000 dwt’luk aframax fiyatları ise 70 milyondan 42 milyon dolara geriledi. Ocak 2008’de 52 milyon dolara alıcı bulan 5 yaşındaki 47.000 dwt’luk kimyasal tankerlerin fiyatları yeni yıl itibariyle 24 milyon dolara, 37.000 dwt’luk tankerler ise 34 milyon dolardan 21 milyon dolara düştü.
“Alıcısı yok ki piyasası olsun”
Son yıllarda en çok rağbet gören ve operatörlerin daha büyüğünü yaptırmak için yarıştıkları konteyner gemilerin fiyatları ciddi düşüş yaşasa da tanker ve dökme kuru yük gibi çok fazla alım satımı gerçekleşmedi. Konteyner marketiyle ilgili piyasalarda söylenen tek şey ‘alıcısı yok ki piyasası olsun”
