KÖRFEZ’İN KILAVUZLARIMesleğine 30 yılını veren Baş Kılavuz Kaptan Ünal Gül, "Rüzgar, akıntı gibi doğal engellerle mücadele ediyoruz. Kimileri Körfez'i tehlikesiz zanneder. Oysa imbat, boş gemiler, yüksek gemiler için tehlike yaratır. Hata yaparsak düzeltecek kişi yok. Gemiye çıktıktan sonra bütün sevk ve idareyi biz alırız. Gemiyi emniyetli şekilde limana yanaştırırız" diyorKıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'ne bağlı pilot motoru, foto muhabiri arkadaşımız Kadir Kemaloğlu ile beni Pasaport'tan almak için yanaştığında, İzmir Körfezi'nin ortasında bekleyen Grimaldi Lines'a ait 'Grande Mediterrianen' adlı dev araba gemisine çıkmayı aklımızın ucundan bile geçirmiyorduk.Pilot motorunda bembeyaz kaptan giysisiyle bizi karşılayan Kılavuz Kaptan Hüseyin Ayça, kendisinin kılavuzluk yapacağı gemiye bizim de binebileceğimizi söyleyince, içimizdeki deniz aşkı canlanıverdi. 'Uzakyol kaptanlarının ne iş yaptığını herkes biliyor ama ya kılavuz kaptanlar ne iş yapar?' sorusunun yanıtını aramak için çıktığımız yolculukta kendimizi tatlı bir maceranın içinde bulmuştuk. Bir yandan Körfez'de bekleyen gemiye doğru giderken, bir yandan da kaptanımız, deniz telsizi ile yaklaşık 2 mil uzaklıktaki araba gemisinin İtalyan kaptanı ile konuşuyor. Motor yanaştıktan sonra önce kaptan, sonra da biz sırayla bizim ip merdiven dediğimiz pilot çarmıhından gemiye çıkıyoruz. Merdivenden çıkarken kaptan bizi, aşağıya bakmamız konusunda uyarıyor. Hakikaten de bir an aşağı baktığımda 10 metre altımda denizin gri sularını görüyorum. Kısa bir telaştan sonra tırmanmaya devam ediyorum. Gemiye çıktıktan sonra köprü üstüne, geminin kumanda idaresinin olduğu yere gidiyoruz.İDARE TÜRK KAPTANDAİşimiz İtalya'dan çıkıp çeşitli limanlardan sonra rotasını İzmir'e çeviren, buradan da İsrail'in Aşhod Limanı'na gidecek olan otomobil ve iş makineleri ile tıka basa dolu gemiyi güvenli şekilde Alsancak Limanı'na yanaştırmak. Binlerce ton ağırlığındaki geminin içi milyonlarca dolarlık otomobillerle dolu. Bu dakikadan sonra artık geminin sevk ve idaresi Hüseyin Kaptan'a geçiyor. Kaptanımız verdiği talimatlarla yaklaşık 45 dakikalık yolculuktan sonra gemiyi sağ salim Alsancak Limanı'na yanaştırıyor. Hüseyin Kaptan'ın yüzünde zor bir işi başarmanın mutluluğunu okumamak mümkün değil.İzmir Alsancak Limanı'nda gemi trafiğini 8 kılavuz kaptan idare ediyor. Kılavuz kaptanlar Ünal Gül, Barış İpekoğlu, Muttalip Altuner, Hüseyin Ayça, Doğan Keskin, Ahmet Cengiz Oğuz, Halil Nalbant ve Rafet Metin Savaş, 48 saatlik vardiyalar halinde limana yanaşan gemilere kılavuzluk yapıyor. Her vardiyada 2 kılavuz kaptan görev yapıyor. Kimi zaman 2-3 saati boş geçiren kılavuz kaptanlar, kimi zaman da 8-9 saat boyunca o gemiden bu gemiye koşturup duruyor.ZOR BİR MESLEK 30 yılını bu mesleğe veren Baş Kılavuz Kaptan Ünal Gül, kılavuz kaptanlığın zor ve dikkat isteyen bir iş olduğuna dikkat çekiyor. Gül, "Rüzgar, akıntı gibi doğal engellerle mücadele ediyoruz. Kimileri Körfez'i tehlikesiz zanneder. Oysa imbat, boş gemiler, yüksek gemiler için tehlike yaratır. Hata yaparsak düzeltecek kişi yok. Bu nedenle dikkat isteyen bir iş yapıyoruz. Gemiye çıktıktan sonra bütün sevk ve idareyi biz alırız. Gemiyi emniyetli şekilde limana yanaştırırız" diyor.Kılavuz kaptanlık sürecinin zorlu olduğunu belirten Ünal Kaptan, "Kılavuz kaptan olmak için gemi kaptanı (süvari) olmak gerekiyor. Ancak uzakyol kaptanı ehliyetine sahip olanlar kılavuz kaptan olabiliyor. Hangi limanda kılavuz kaptan olacaksak o limanın işleticisi tarafından sınava tabi tutuluyoruz. Belli kademelerden geçtikten sonra kılavuz kaptan olabiliyorsunuz" şeklinde konuşuyor.29 yıllık kaptan Hüseyin Ayça, kılavuz kaptanlığın çok farklı bir meslek olduğunu belirtiyor. Hüseyin Kaptan, "Her meslekte yaş ile tecrübe gelişiyor. Bütün mesleklerde başlanan işin bitmesi uzun zaman alıyor. Ama biz bütün tecrübemizi 1 saatlik sürede kullanıyoruz. Müthiş bir odaklanma sözkonusu. Her şey saniyelerle ölçülüyor" diyor. Kimi zaman soluk almadan çalıştıklarını dile getiren Ayça, "Geminin zamanı çok kıymetli. Bir gemiyi bekletmek imkansız" diye konuşuyor. Hüseyin Kaptan'ın en büyük dileği ise Alsancak Limanı'nın eski ihtişamlı günlerine dönmesi.SÜREKLİ HAREKET Muttalip Altuner, 27 yıldır kılavuz kaptanlık yapıyor. Muttalip Kaptan'a göre bu iş çok keyifli, monotonluğa yer yok. Muttalip Kaptan, "Gemi çalışanlarından yardımcı hizmet veren römorkörlere, palamarcıya kadar bir çok kesim ile muhatabız. 10 binlerce tonluk bir yüzer kütleye kumanda etmek zorundasınız. Her geminin manevrası ve yanaştırması başlı başına bir iş. Zorlukların üstesinden gelip gemiyi emniyetli şekilde yanaştırmak insana haz veriyor. Kılavuzluk bir tecrübe. Risk büyük. Zaman geçtikçe haz daha da artıyor" diyor.Sohbetimize 45.5 yıl kılavuz kaptanlık yapan İsmet Vapurcu da katılıyor. Vapurcu şu an 87 yaşında, bir süre önce emekli olmuş ama fırsat buldukça yetiştirdiği meslektaşlarının yanında soluğu alıyor. Vapurcu, mesleğini yaptığı günleri çok özlediğini belirtiyor.