Tonaj harçları, Türk bayrağından kaçışa neden oluyor
Avukat Alev Elif Beller, TUGS'da uygulanan muafiyetlerin Bayrak Şehadetnamesi tanziminde de uygulanmasının ve yeni kanun tasarısındaki düzenlemenin gözden geçirilmesinin, armatörleri rahatlatacağını söyledi.
Yerlikaya Hukuk Bürosu avukatlarından Avukat Alev Elif Beller, Türk bayrağından kaçısın sürdüğünü belirterek, "Armatörlerin yabancı ülkelerde teslim aldıkları gemilerine Türk bayrağı çekmeleri sırasında karşılaştıkları bir mesele de tonaj harçlarıdır" dedi.
Avukat Beller, 1957 yılından beri yürürlükte olan Türk Ticaret Kanunu'nun 876'ncı maddesinin, yurtdışında ikinci el veya yeni inşa gemi alımında Türk Konsoloslukları'nca "Bayrak Şahadetnamesi" düzenlemek suretiyle geminin bir Türk limanına gelmeden, Türk Bayrağı çekmesini temin eden düzenleme içerdiğini hatırlattı.
Kolaylık sağlayan bu hükümle satın alınan gemilerin yüzde 99'unun alım satım işlemlerini, geminin teslim alındığı limanda tamamladıktan sonra ilk bağlantı seferine devam edebildiğine işaret eden Beller, şöyle devam etti: "Bu konuda karşılaşılan bir soru, alım satım, devir teslim işlemlerinin yapıldığı limanda bir Türk Konsolosluğu mevcut olmaması halinde en yakın konsolosluk aranmasıdır. Bazen taraflar karşılıklı olarak bankalarının bulunduğu ülkenin bir şehrinde işlem (Closing) yapmayı uygun bulmakta ve aynı şehrin Konsolosluğu'nda gemi tasdikname prosedürünü tamamlamak istemektedir. Bu durum ayrıca elzemdir, çünkü tersaneden veya satıcıdan devir alma işlemi sırasında teati olunan bazı orijinal belgelerin derhal Türk Konsolosluğu'na verilmesi sarttır.
Bu konuda uzun yıllardır bir takım çözümler yaratılmıştır. Geminin bulunduğu yeri beyan etmek bazen zor olmuştur. Ancak yeni Ticaret Kanunu tasarısında meseleyi pratik olarak görmezden gelen bir düzenleme yapılmıştır. Bayrak Şahadetnamesi başlığı altındaki madde, Bayrak Şahadetnamesi'nin ‘geminin bulunduğu yerdeki Türk Konsolosluğu tarafından düzenleneceği' şeklindeki lafzıyle tasarı durumu daha zor hale getirmektedir. Çünkü bu çoğu zaman fiziken imkansızdır."
Ayni gemi değişik ülkelerde değişik miktarlara tabi oluyor
Diğer yandan Harçlar Kanunu Genel Tebliği uyarınca tahsil edilen tonaj harçları hesabının, aynı geminin değişik ülkelerde değişik miktarlara tabi olması gibi bir sonuca götürdüğüne işaret eden Avukat Beller, şu değerlendirmede bulundu:
"Ayni gemi, beher rüsum tonilatosu karşılığında o ülkenin para birimine göre bir harca tabi olmaktadır. Basit bir hesapla 10000 tonluk bir gemi Singapur‘da satın alındığında 10000 Singapur Doları ödenmekte. Şayet Londra'da satın alınırsa 10000 Sterlin ödenmektedir. TUGS'da uygulanan muafiyetlerin Bayrak Şehadetnamesi tanziminde de uygulanması ve yeni kanun tasarısındaki düzenlemenin gözden geçirilmesinin, armatörlere kolaylık sağlayacağı ve sorunu ortadan kaldıracağı görülecektir. "
