Ali Kurumahmut; "En Ekonomik Taşımacılık Deniz Taşımacılığı"
Yalova Valiliği himayesinde Liman Başkanlığı ve Yalova Üniversitesi tarafından düzenlenen "Denizcilik Zirvesi"nde açılış konuşmalarının ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Denizcilik Özel Danışmanı Ali Kurumahmut, özel oturumda ‘Denizciliğin Dünya ve Türkiye İçin Önemi, Türkiye’nin Deniz Yetki Alanları’ başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.
Ali Kurumahmut’un yaptığı sunumdan öne çıkan başlıklar şöyle:
Dünyamızın yüzde 71’i denizler, okyanuslar ve göllerden oluşmakta. İnsanın da yaklaşık yüzde 71’i sudan oluşmaktadır. İnsan, su ve kâinata ilişkin bu hassas denklemi en iyi yaradan bilmektedir. Denizler ve okyanuslar denince aklımıza ufkun ötesi gelmelidir. Denizin görünen kısmı çok fazla önem arz etmemektedir. Karasal kaynakların yaklaşık 2,5 kat büyüklüğünde olan deniz ve okyanuslar zengin besin kaynakları, petrol ve doğalgazı ve diğer doğal kaynakları ile büyük önem arz etmekte. 20 yüzyılın başına kadar klasik top menzili olan karasu sınırları vardı.
20. Yüzyılın son çeyreği ile deniz ve okyanuslarda çok şey değişmeye başladı. Devletlerin kara suları 12 deniz mili, bitişik bölge 24 deniz mili ve münhasır ekonomik bölge ise 200 deniz milidir. Kıta sahanlığı devletlerin hakkıdır. Başta 200 mil olmasına rağmen okyanuslarda 350 deniz miline kadar çıkabilmektedir.
“DENİZ TAŞIMACILIĞI; DEMİR, KARA VE HAVAYOLUNA GÖRE DAHA EKONOMİK”
Dünya yüklerinin yaklaşık yüzde 85’i deniz yoluyla taşınmaktadır. Deniz taşımacılığı; demir, kara ve hava yoluna göre çok daha ekonomiktir. Dünya ticaret merkezlerinin hemen tamamı deniz kıyısındadır. BM Üyesi 193 devletin 152’sinin denize kıyısı bulunmaktadır. Bu 152’devletin 150’sinin deniz yetki alanları bulunmaktadır. Dünya nüfusunun yüzde 75’i kıyılar ve kıyıya yakın bölgelerde yaşamaktadır. Denizler ve okyanusların gerek doğal kaynak olarak gerekse sunduğu hizmetler açısından tün dünyada 20-23 trilyon dolar olduğu tahmin edilmektedir.
“TÜRK BAYRAKLI FİLO’NUN PAYINI ARTIRMALIYIZ”
Sınırlarımızın yüzde 70’i denizlerle çevrilidir. Türkiye deniz ülkesidir. Nüfusumuzun yüzde 50’si denize kıyısı olan şehirlerde yaşamaktadır. Dünya deniz ulaştırma pastasının yüzde 25’in üzerinde pay alan Akdeniz havzasının önemli bir bölümüne en uzun kıyı şeridine Türkiye egemendir. Türkiye dış ticaretinin yüzde 60’ı deniz yoluyla taşınmaktadır. Türk bayraklı filonun payını artırmamız gerekmektedir. Türkiye, egemen olduğu coğrafyanın hak ettiği payın çok azını temin edebilmekte, karasal kaynaklarına paralel seviyede bile pay alamamaktadır.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi 29 Temmuz 1936’da imzalanmıştır. 9 Kasım 1936’da yürürlüğe girmiştir. Başlangıç yürürlük süresi 20 yıl olarak belirlenmiştir. 29 madde, 4 lahika ve 1 protokolden oluşmaktadır. Lazan Barış Antlaşmasından sonra Türkiye’nin en önemli ikinci siyasal belgesi olarak kabul edilmektedir. Doğu Akdeniz’e en uzun kıyı şeridine sahip ülke Türkiye. Türkiye BM’de, Doğu Akdeniz’de Münhasır Ekonomik Bölge olması için planlarını sundu.
Kaynak: Türkdeniz.com
