Gemiye yatırım para kazandırıyor...Bir kuru yük gemisi ya da tanker alıp kiraya vermek ya da gemi sahibi olup işletmek son yılların gözde iş kollarından. Dünya ticaretinin büyümesine paralel artan deniz yoluyla taşımacılık, yatırımcıları gemi sahibi olmaya sevk ediyor. Gemi fiyatları ise milyon dolarları buluyor...Dünya ticareti büyüyor. Yaklaşık yüzde 6.5 oranında büyüyen dünya ticaretinin ithal ve ihraç ürünlerinin yüzde 90'ı ise deniz yoluyla yapılıyor. Dünya ticaretinin büyümesinde duraksamalar beklense de deniz ticaretine yatırım neredeyse son iki yılın en karlı yatırım alanlarından biri olarak öne çıkıyor. Yapılan tahminlere göre dünya deniz ticaretinin her yıl yüzde 3.5 oranında büyüyeceği varsayılıyor. Kuru yük talebinin her yıl yüzde 5'e yakın, petrol tankeri talebinin ise yüzde 2'ye yakın artması bekleniyor. Bu da dünya genelinde ve Türkiye'deki yatırımcılar için de karlılığı yüksek bir yatırım alanı demek.Dünya deniz ticaretinde yaz dönemi ve özellikle Avrupa'nın birçok ülkesinde tatil olması nedeniyle şu anda navlun fiyatlan düşme göstermesine rağmen, gemi sahibi olmak navlun ücreti nedeniyle her zaman karlı. Gemi sahibi olmak ise ciddi sermaye gerektiriyor. Çünkü imal tarihi, imal edildiği ülke, kullanılan sac, tonaj gibi birçok kritere göre değişse de fiyatlar katlanarak artıyor.Navlun ücretinin cazipliğiMardin Denizcilikten Gonca İpek Çakır, navlun ücretinin ticaret yapmak isteyenler için cazipliğini şöyle açıklıyor. "Bir örnek vermek gerekirse 2004 yılında 30 bin tonluk kuru yük gemisinin günlük kazancı 21 bin dolar civarındayken bugünkü kazancı 30-35 bin doları geçti. 170 bin tonluk kuru yük gemileri günlük 50 bin dolardan şu anda 100 bin dolan aşmış durumda. Konteyner için de bu böyle. 40 bin torluk geminin günlük navlun ücreti 28 binlerdeyken bugün 38-40 bin dolar seviyelerinde. Bu da gemi sahibi olup kiraya vermek ya da kendisi işletmek için yatırımcılara cazip geliyor."Navlun ücretinin belirlenmesinde geminin tipi. aldığı yük, gittiği mesafede önemli. Navlun ücreti de zaten gemi tipine göre taşıma maliyeti demek. Kar da navlun ücretinden geliyor. Yani eğer bir geminin günlük maliyeti 7 bin dolar ise ve siz geminizle 30 bin dolarlık iş aldıysanız, işte size muazzam kar!Nereden, nasıl alınır?Deniz ticareti yapmanın iki yolu olduğunu belirten Çakır, bunlardan birinin yatırım amaçlı olduğunu söylüyor. Cebinizde paranız var, gemi satın almak ve geminizi kiraya vermek istiyorsanız yurtdışı ya da yurtdışındaki broker'lara başvurmanız gerekiyor. Ya da eğer yatırımcının denizcilik geçmişi varsa, bilgi sahibiyse kendisi de gemi alım-satımı yapılan yerlere gidip satın alabilir ama bu zaman ve pazarlık gücü gerektiriyor.Gemi almak için önce şirket kurmak gerektiğini söyleyen Çakır'a göre Gemi kuru yük, tanker veya konteyner hangi tipe sahip olunmak isteniyorsa önce bunun belirlenmesi lazım. Ardından tipi, tonajı, imal edildiği yer vd.Tüm dünyada satışta olan gemilerin siparişlerinin broker'lara geldiğini belirten Çakır, gemi neredeyse geminin görüldüğünü ve siparişin alındığını ifade ediyor. Armatörün broker'ıyla görüşme yapıldıktan sonra sözleşme yapılıyor ve ilk gemi böylece alınmış olunuyor.Tercih edilen gemilerAvrupa'da inşaa edilen gemilerin kalite olarak daha çok tercih edilmesine rağmen, Güney Kore, Japonya ve Çin'de üretilen gemilere talep fazla. Türkiye'de üretilen gemilere de son yıllarda siparişler artıyor. Bunun nedeni de artık hem kalite, hem teknoloji olarak yapılan gemilerin işçilik standartlarının yükselmesi.Gemi alım satımı yapan Nebula Denizcilik Şirketi'nin sahibi Haluk Tacal, 2003 yılında ikinci el bir geminin fiyatının 5-5.5 milyon dolar civarında olduğunu belirtirken bu rakamın şimdi 16 milyon dolan bulduğunu ifade ediyor. Konteynır sahibi olup deniz yoluyla taşımacılık yapmanın, şu an için cazip bir sektör olduğunu vurgulayan Tacal, deniz ticareti alanındaki iş kollarına yatırım yapmanın ise dünya ticaretindeki büyümeye paralel bir seyir izlediğini ve dünya ticaretinin büyüme hızının gemi sahibi olmayı, taşımacılığı, alım-satımı, kiralamayı cazip bir iş kolu haline getirdiğine dikkat çekiyor. Mevcut yükün artışı doğrultusunda gemi talebinin arttığını söyleyen Tacal, gemi satın almak isteyenlerin talebinde artış görüldüğünü, bunun sadece Türkiye'de değil tüm dünyada geçerli olduğunu ifade ediyor.Şu anda en fazla gemi alımı yapan ülkenin ise Yunanistan olduğunu söylüyor. Çin, Hollanda, Norveç gibi ülkeler de sıralamada yerini alıyor. Gemi satın almak isleyenlerin talebi daha çok kuru yük taşıması yapabilecek gemiler ve petrol taşımacılığı yapabilecek tankerler. Fiyatlar geminin veya tankerin tipine göre, yapıldığı ülke ve \ tonajına göre değişmekle birlikte en az 6-7 yaşında bir gemi için tonajına bağlı olarak en az 5-10 milyon doları gözden çıkarmak gerekiyor.Tanker yenidenAlpina Denizcilikten aldığımız bilgiye göre şu anda talepte dikkat çeken bir gelişim var. Bu da kuru yük gemisinden, tanker alımına geçildiği. Kuru yük gemisi sahiplerinin gemilerini satarak tanker alımı yaptıkları belirtilirken, gemi alım-satım ve kiralamasının dünya piyasasında ve Türkiye'de çok hareketli olduğuna dikkat çekiliyor.Son iki yılda ikinci el gemi fiyatları ile yeni gemi fiyatları arasındaki fiyat farkı aralığının da giderek azaldığına işaret ediliyor. Aradaki fiyat farkı neredeyse yüzde 15-20 civarında.Dünya ticaretinin artmasına paralel olarak hem ilk el, hem de ikinci el gemi fiyatlarının artacağı beklentisi ise sürüyor. Bu öngörüyle de yatırımcılardeniz ticaretine yöneliyor.Alım satımı, kiralaması yapan şirketlerMardin Denizcilik: 0 216 327 7191Alpina Denizcilik: 0 212 32015 70Nebula Denizcilik: 0 212 29210 872k Denizcilik: 0 2126 488 88 77İMİ Denizcilik: 0 216 326 42 00Borusan Lojistik: 0 216 57150 00TeamChart: 0 216 349 80 86Not: Bazı firmaların iletişim bilgilerine yer verilmiştir. Bu alanda yerli yabancı birçok şirket faaliyet gösteriyor.Deniz ticaretinden notlar... • Dünya ticaretinin ithal ve ihraç yüklerinin yaklaşık yüzde 90'ı deniz yoluyla yapılıyor.• Dünya ticaret filosu 800 milyon DWT civarında ve ticaret hacmi de 300 milyar doları geçiyor. Türkiye'nin aldığı pay ise yüzde 1.5 civarında.• Dünya denizlerinde yılda yaklaşık 15 milyon konteynır sirkülasyonu oluyor.• Uluslararası denizcilik bürosu'nun 2006 yılı raporuna göre Endenozya, Somali, Nijerya. Bangladeş Chittagong Limanı ve Brezilya'nın Santos limanları korsan saldırısına uğrayan en riskli bölgeler.• Tahminlere göre dünya deniz ticaretinin her yıl yüzde 3.9 artacağı varsayılıyor. Kuru yük talebinin her yıl yüzde 4.9, petrol tankeri talebinin her yıl yüzde 1.6 artması bekleniyor. Konteynır ve diğer yüklerin yıllık yüzde 6 oranında büyümesiyle 1.6 milyar tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Dünya deniz ticaret filosunun ise yıllık yüzde 3.2 oranında büyümesi bekleniyor.• Fiyat örnekleri: Ekim 2007'de teslim edilecek olan 76.000 dwt'luk Jian-gam inşa kuru dökme yük gemisi 66 milyon dolara satılırken, 1995 Hyundai inşa 73.670 dwt'luk kuru dökme yük gemisi 34.5 milyon dolar bedelle ve sekiz yıl süreyle günlüğü 12 bine dolar geri kirayla satın alındı. 1993 model 244.275 dwt'luk tek cidarlı ham petrol tankeri ise 42 milyon dolara alıcı buldu. 1991 Hyundai inşa 154.970 dwt'luk çift cidarlı tanker 48 milyon dolara alıcı buldu.Kaynak: TekBorsa