Küresel ticaretin en önemli göstergelerinden olan ve gemilerin yük taşıma maliyetlerini gösteren Baltık Kuruyük endeksinde büyük gerilemeye rağmen Akdeniz ve Karadeniz'deki maliyetleri gösteren İstanbul Navlun Endeksi'nin (ISTFIX) gücünü koruduğu, Arap Baharı sonrası Ortadoğu'daki inşaat sektörü canlanmasının Akdeniz'i durgunluktan kurtardığı belirtildi.<br /> <br />Dünya ticaretindeki gidişatı belirleyen 26 hattaki demir, bakır, çimento, çelik, kömür gibi yüklerin denizyoluyla taşıma maliyetlerine göre belirlenen Baltık Navlun Endeksi geçen yılın aralık ayında, 1889 seviyesinden 862'ye geriledi.<br /> <br />Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Deniz Ticaret Odası İzmir Şube Başkanı Geza Dologh, merkezi Londra'da bulunan Baltık Kuruyük Endeksi'nin dünya ekonomisindeki üretim ve büyümeyi yansıttığını, endeks düşüyorsa durgunluk, yükseliyorsa canlılık göstergesi olarak yorumlandığını belirtti.<br /> <br />Dologh, endeksin aralık ayında bir çöküş yaşadığını dile getirdi. Her yıl bu dönemde Avrupa ve Çin'de yılbaşı tatilleri nedeniyle düşüşler yaşandığını, ancak bu yıl çok sert bir düşüş görüldüğünü kaydeden Dologh bu durumun endişe verici olduğunu dile getirdi.<br /> <br />Bu düşüşte Avrupa'daki finansal kriz nedeniyle durgunluk beklentisinin etkili olduğunu, endeksteki gerilemenin ülke ekonomilerine etkisinin üç ay sonra hissedilebileceğini ifade eden Dologh, sektörün ilk üç ayı gözden çıkardığını ifade etti.<br /> <br />Dologh, uluslararası yorumlara göre yılın ikinci çeyreğinde yük taşımalarında bir toparlanma beklediklerini, eski rakamlara ise ancak 2013 yılında ulaşılabileceğini, Türkiye'yi çevreleyen denizlerde ise canlılığın devam ettiğini belirtti.<br /> <br />Karadeniz ve Akdeniz'de 10 bin tona kadar yapılan yük taşımacılığı maliyetlerine göre belirlenen İstanbul Navlun Endeksi'nin seviyesini koruduğunu ifade eden Dologh, Arap baharı sonrası Ortadoğu ülkelerinde inşaat sektörünün yeniden canlandığını, özellikle çimento ve demir taşımacılığının yoğun şekilde devam ettiğini belirtti.<br /> <br />Dologh,''Arap baharı sonrası Ortadoğu'da inşaat sektörünün canlanması nedeniyle hareketlilik devam ediyor. Bir düşüş beklentisi bulunmuyor. Konteyner taşımacılığında da büyük gerileme beklentisi yok'' dedi.<br /> <br /><strong>Çin ve Rusya'nın etkisi</strong><br /> <br />İstanbul Navlun Endeksi Uzmanı Engin Koçak ise Baltık Endeksi'nde, Çin'in cevher alımlarını azaltması ve piyasaya giren gemi sayısındaki artışın etkisiyle gerileme yaşandığını, en yüksek oranlı gerilemenin çelik hammaddesi taşıyan gemilerde görüldüğünü, büyük tonajlı gemilerde navlun fiyatlarının çöktüğünü ifade etti.<br /> <br />Her yıl ekim-aralık ayları arasında mevsimsel olarak bir yükseliş ve bunu takiben bir düşüş yaşandığını, Noel ve Çin yeni yılının da bunda etkili olabildiğini belirten Koçak, ''Çin'in ihracatının yüzde 60'ı Avrupa'ya olduğu için Avrupa'daki gerileme Çin'deki üreticilerin beklentilerini de düşük tutmasına ve hammadde siparişlerini şimdilik beklemeye almalarına yol açmıştır.<br /> <br />Şubat ayıyla birlikte yeni iş anlaşmaları devreye girecek ve yük kontratları masaya konulacak. En kötü ihtimalle Çin'deki iç talep sayesinde bu ülkeye hammadde akışı hızlanacaktır. Çin'in toparlanması Baltık endeksinin de toparlanması anlamına gelecektir'' diye konuştu.<br /> <br />Rusya'nın geçen yıl tahıl ihracına tekrar ve çok güçlü girmesiyle İstanbul Navlun Endeksi'nin hızla toparlanma sürecine girdiğini anlatan Koçak, şöyle konuştu:<br /> <br />''Libya'da Kaddafi'nin kesin olarak devrilmesiyle bu ülkenin tekrar alıma yönelmesi canlılığı artırdı. Kuzey Afrika ve Ortadoğu, Avrupa ve Karadeniz'den ciddi miktarda gıda, tahıl, çimento ve demir-çelik talep ediyor. Arap baharı isyanları bunu kesintiye uğratmıştı.<br /> <br />İç savaş tehlikesi geçirmeyen Ortadoğu ülkeleri de kendi toplumlarını kalkındırmak adına kamu yatırım ve harcamalarını artıracaklarının sinyalini veriyor. Tüm bunlar bölgedeki talebi ciddi biçimde arttırıyor.<br /> <br />ISTFIX Bileşik Endeksi, yaz aylarından bu yana 650 puanlardan 800 puana kadar yükselmiş, Noel rehavetinden nasibini alarak son iki haftada yüzde 10 düşüş göstermiştir. Bölgedeki armatörler bir kaç hafta içerisinde toparlanma beklemektedir.''