kazayı yorumlayan uzmanlar, pilot hatası ihtimalinin yüksek olduğunu belirtti. Havacılık uzmanı Uysal, “Pilotların kural dışına çıkıp teknik donanıma ehemmiyet vermeden hareket etmesi, kazaya sebep olmuş olabilir. Zaten düşüş noktasının uçuş alanının dışında bulunması bunu gösteriyor” dedi Kaza "enteresan" değildir. Havanın açık olması, uçuşa bir engel olmaması hali, hava durumunun kazanın etkenlerinden olmayacağı görünümündedir. Bu kazada Isparta Havalimanı`nın etrafında uçuşa mani olan alanların olması etkili denilse de; kule konuşmalarından, hava limanı ve uçuş ekibinin birbirlerini sistemde gördükleri kanaati mevcuttur. Bir hata olmuş ki kaza meydana gelmiştir. Hatanın görünümü ise eğer iniş işlemleri alçalma modunda başlamış ise, uçakta teknik doğrulamaların pilotaj menşeili sonuçlarına pilotların hakim olamadığı kanaati uyanmaktadır. Pilotların, havanın çok iyi olması ve mehtabın bulunması biraz daha kuralların dışına çıkarak, teknik donanıma ehemmiyet vermeden hareket etmiş olmasının kazaya sebep olabileceği düşünülebilir. Zaten uçağın düştüğü noktada uçuş alanının dışında bulunulması uçuş parametreleri içinde kendilerine tanınan, bölge dışında hareketler bu görüşü netleştirmektedir. MD serisi uçakların emniyetsiz uçuş yaptığına da katılmak mümkün değil. Uçakların uçma kriterleri, uçuşa hazır ve devam kriterleri gerek teknik, gerekse personel bağlamında gereklilikleri vardır. Zamanında ve yeterli bakım metodları gerek uçaklara, gerekse uçuş ekibine yapılmazsa istenmeyen sonuçlarla karşılaşmak mümkündür. Bu teknikler uluslararası ICAO, EASA ve JAR kuralları olarak sabitlenmiş ve Türkiye`de SHGM tarafından da garanti altına alınacak önlem ve denetimlerle güven altına alındığı kabul edilmektedir. Tüm bu oluşumlara rağmen bir kaza olmuş ve istenmese de can kaybı ile bir kontrolsüzlük göstergeleri ortada ise; burada sadece uçuş ekibini şahsi olarak sorgulamak yeterli değildir. Burada yapılması gereken uçuş sistemin kalkış ve inişine kadar olan elemanlarının silsilesinin tümüyle sorgulanmasıdır. Bu sorgulamalar arasında, yeterli kontrol, yeterli denetim, yeterli eğitim, yeterli ve zamanındaki bakımlar, tazeleme tetkik ve incelemelerinin uçuş öncesi-esnasında ve sonunda da sorgulanması mümkündür. Temennimiz, bundan sonra bu tip aksaklıkların olmaması ve gerekliliklerin yerine getirilmesi yönündedir. Tevfik Kırmacı (Uçak. Tek. Der. Bşk.) Bana göre kazanın nedeni teknik arıza değil. Son noktaya kadar iletişim açık, hava güzel, pist müsait, uçak müsait ve son yaklaşma gayet başarılı. Ama ne olduysa bağlantı kopuyor. Uçak düşüyor. Hasan Lik (Siv . Hav . Mez . Der. Bşk.) Tabi ki bir pilotaj hatası var. Mutlaka pilotun bir hatası vardır, ama oranı ne kadar olur bilmiyoruz. Uçakta gelebilecek en tehlikeli ikazlardan biri, özellikle 1500 fitin altında olması durumunda, yukarıdan aşağıya ani rüzgarlardır. Uçağın türbülansa girmesine neden olur. Güntay Şimşek (Havacılık Uzmanı) Hava şartları uçuşa son derece elverişliydi. Yağmur, rüzgar yoktu. Teknik arıza bildirilmedi. Muhtemelen pilot hatası olabilir. Çünkü uçağın düştüğü nokta uçuş alanının dışında. Burada kesinlikle sabotaj ihtimali yok. Seyfettin Seymen (Emekli Pilot Tümg .) Uçağın gövdesinin bir bütün olarak düşmesi, ancak süratsiz olması ya da kuyruğunu bir yere çarpması ile olabilir. Uçak neden süratsiz? Burada teknik sebepler olabilir. İnsan faktörü olabilir. Diğer sebepler olabilir. SABIKALI CIKTI Düşen MD tipi uçakların, üretildiği günden bu yana 22 farklı kazaya karıştığı ve toplam 966 kişinin ölümüne yol açtığı belirlendi I sparta’da düşen Mcdonnell Douglas 80 (MD80) serisi uçaklar bugüne dek toplam 966 kişinin öldüğü 22 farklı kazaya karıştı. MD-80 serisi uçaklar orta mesafeli seyahatler için 130 ila 170 yolcu kapasiteli uçaklar, olarak tasarlandı ve 1980`den itibaren ticari seferlere başladı. Üretimine 1999 yılında son verilen MD- 80 serisi uçaklar, halen American Airlines, Delta ve Alitalia gibi büyük havayolu şirketleri kullanmaya devam ediyor. ARIZA YAPIYORDU Alaska Havayolları’na ait MD-83 tipi bir uçak, 2000 yılında Pasifik’e düşmüş ve kazanın ardından yapılan incelemede bu uçaklarda teknik bir hata saptanmıştı. Bunun üzerine Amerikan Havacılık Dairesi MD-83’lerin 2000 saatte bir olan bakım limitini 650 saate çekmişti. 2005 yılında meydana gelen Swissir kazasının ardından ise, MD serisi uçaklarda kullanılan yalıtım materyalinin yanıcı olduğu ortaya çıkmıştı. Amerikan Havacılık Dairesi, bu materyalin yenilenmesini istemişti. Ancak bu değişiklik çok pahalı olduğu için bazı havayolu şirketler uçakları seferden kaldırmayı tercih etmişti. 80 serisi uçakların mukabili olarak Boeing 737-400 ve Airbus A320 gösteriliyor. WORLD FOCUS`TAN Isparta`da düşen MD-80 tipi yolcu uçağı 53185 imalat numarası ile 1994`te üretildi. Çift motorlu, 165 koltuk kapasiteli TC -AKM tescil işaretli uçak, World Focus Havayolları`ndan önce 1994- 1999 arasında Amerikan Reno Air, 1999-2001 arasında Amerikan Havayolları, 2001-2005 arasında ise Türk Free Bird Havayolları`nda uçtu. World Focus Havayolları tarafından 20 Mayıs 2005`te filoya katılan uçak, bir dönem Türk Hava Yolları`na da kiralandı. Uçak, 29 Temmuz 2007`de uçuş ekipleriyle birlikte Atlasjet`e kiralandı. TÜRKİYE’DE UÇAK KAZALARI 17 ŞUBAT 1959: Başbakan Adnan Menderes`i Londra`ya götüren THY`nin Viscount tipi uçağı, Gatwick Havaalanı yakınlarında düştü. Menderes`in yaralı kurtulduğu kazada, uçaktaki 21 kişiden 14`ü öldü. 1 ŞUBAT 1963: Middle East Airlines`a ait Viscount tipi yolcu uçağı Ankara üzerinde, Türk Hava Kuvvetleri`ne ait C-47 Skytrain askeri yolcu uçağıyla çarpıştı . 87 kişi hayatını kaybetti. 26 OCAK 1974: THY`nin F-28 tipi uçağı, İzmir’den kalkışı sırasında pistin 100 metre uzağında yere çakıldı. 5 mürettebattan 4`ü, 68 yolcudan 62’si öldü. 3 MART 1974: THT`nin 981 uçuş numaralı DC-10 tipi yolcu uçağı Paris`ten havalandıktan bir süre sonra Ermenonville Ormanları’na düştü. Kargo kapısındaki üretim hatası nedeniyle düşen uçaktaki 12`si mürettebat olmak üzere toplam 346 kişi öldü. 30 OCAK 1975: THY`nin İzmirİstanbul seferini yapan F-28 tipi uçağı elektrik kesilmesi yüzünden Yeşilköy`e inemedi ve denize düştü. 4 mürettebat ile 37 yolcu öldü. 19 EYLÜL 1976: İstanbul -Antalya seferini yapan THY`ye ait Boeing 727 tipi yolcu uçağı, Isparta üzerinde iken alçalma hatası nedeniyle Toros Dağları`na çarptı. 8`i personel 155 kişi öldü. 23 ARALIK 1979: THY`nin Samsun -Ankara seferini yapan F-28 tipi uçağı, Ankara yakınlarında türbülans nedeniyle düştü. 3 mürettebat, 36 yolcu öldü. 22 EYLÜL 1981: Pancarköy, Babaeski`de planlı olarak yapılan `Sonbahar Tatbikatı 81` esnasında, Northrop F-5 tipi bir jet uçağı karargah üzerine düştü. 35 asker şehit oldu, 72 asker yaralandı. 13 NİSAN 1982: Erzincan, Refahiye`de bir ABD askeri uçağı düştü, 28 kişi öldü. 16 OCAK 1983: THY`nin Boeing 727 tipi uçağı, Ankara’da sis ve kar yağışı nedeniyle yere çakıldı. 60 yolcudan 47’si öldü. 4 NİSAN 1985: Balıkesir`de bir jet uçağı şehrin üzerine düştü: 14 kişi öldü, 21 kişi yaralandı. 29 OCAK 1994: THY`nin Boeing 737 tipi uçağı, Van yakınlarında, dördüncü iniş denemesinde tepeye çarptı . 7 mürettebattan 6`sı ve 55 yolcudan 49’u öldü. 7 NİSAN 1999: THY`nin Boeing 737 tipi uçağı, Adana’dan Cidde’ye giderken, kötü hava şartları nedeniyle, kalkıştan 9 dakika sonra Ceyhan’da düştü. Hacıları almak için Suudi Arabistan’a giden ve yolcusu bulunmayan uçağın 6 mürettebatı öldü. 8 OCAK 2003: THY`nin RJ-100 tipi yolcu uçağı Diyarbakır`a inişi sırasında piste çakıldı. 75 yolcudan 71`i, 5 kişilik müretebattan 4`ü yaşamını yitirdi. 26 MAYIS 2003: Ukrayna`lı özel bir havayoluna ait Yak -42 tipi uçak Trabzon`un Maçka ilçesi`ndeki Pilav Dağı`na çakıldı. İspanyol Barış Gücü askerlerini taşıyan uçaktaki 62 asker, 13 mürettebat öldü. 30 KASIM 2007: Atlasjet Havayolları`na ait uçak Isparta`da düştü ve 7`si mürettebat 57 kişi yaşamını yitirdi. TÜRKiYE’DE 130, ABD’DE 200 BİN KiŞi DENETiMCi Pilotlar Birliği Kurucusu ve Onursal Başkanı Necmi Ekici kazayla ilgili şu yorumu yaptı ve bir de acı gerçeği belirtti: "Televizyonlarda kazayla ilgili yapılan yorumlarda gerçek dışı ifadeler var. Uçağın düşük süratle gittiği ve kazanın pilot hatasından kaynaklandığı şeklindeki ifadeler bu kadar kolay söylenemez. Kaza bölgesine, kaza kırım ekibinin dışında Jandarma dahil kimse alınmamalıydı. En küçük parça bile kazanın nedenini ortaya koyabilir. Pilotların geçmişi, tecrübesi çok önemlidir. Uçuş lisansını pek çok insan alabilir. Ama uçak kullanmak farklı bir olaydır. Şirketlerin personeli iyi seçmesi ve iyi eğitmesi gerekiyor. Türkiye`de sivil havacılıkta denetim sorunu var. Türkiye`de Sivil Havacılık`ta sadece 130 kişi çalışıyor. Bu rakam İngiltere`de 12 bin, Almanya`da 9 bin, Güney Kıbrıs gibi küçük bir ülkede bile 900, ABD`de ise 200.000 kişi bu işi yapıyor."Kaynak:bugün