Şehir Hatları vapurları 20 yılda yolcularının üçte ikisini kaybetti İstanbul siluetinin “olmazsa olmaz”ları, “Boğaz’ın emektarları” olarak tanımlanan Şehir Hatları vapurları 1980’li yıllarda yılda 160 milyon yolcu taşırken, 2004 yılında ise 3 kat gerileyerek ancak 61 milyon yolcu taşıyabildi. İstanbul’un nüfusu 1980’li yıllarda 5 milyon civarında iken 2005’te 15 milyona yaklaştı; fakat bu orandaki artış deniz ulaşımına yansıtılamadı. İstanbulluların gözünde değerini gün geçtikçe kaybeden Şehir Hatları vapurları, mart ayında Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nden İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret AŞ (İDO)’ye devriyle birlikte yeni bir döneme girdi. İDO, devraldığı 32 vapuru rehabilite ederek yeniden İstanbul’a kazandırıyor. Gemilerin rehabilitesi ve iskelelerin yenilenmesi için büyük gayret sarf ettiklerini ifade eden İDO Genel Müdürü Dr. Ahmet Paksoy, “İstanbul’un trafik sorununu çözmek için deniz ulaşımını güçlendirmeliyiz. Deniz ulaşımının şu an genel ulaşımda yüzde 4 olan oranını 5 yıl içinde yüzde 10’lara çıkmayı hedefliyoruz.” diye konuşuyor. Denizlerle çevrili mega kent İstanbul, yıllardır süren göçler ve plansız yapılaşma sonucunda kronik trafik sorunuyla karşı karşıya kaldı. Her gün 1 milyon 700 bin aracın trafiğe çıktığı kentteki toplam araç sayısı 2 buçuk milyon. Trafiğe her gün 400 aracın katıldığı göz önünde tutulduğunda on yıl sonra bu sayının 4 milyon olması öngörülüyor. Dünyanın denize kıyısı olan diğer metropolleri bu sorunu deniz ulaşımını olabildiğince aktif hale getirerek aşabiliyorlar. Portekiz’in başkenti Lizbon’da kent sakinlerinin yüzde 60’ı deniz ulaşımını tercih ediyor. Singapur’da bu oran yüzde 70’e varıyor. İstanbul’da ise nüfusun büyük bir çoğunluğu Marmara ve Boğaz kıyısında yoğunlaştığı halde karayolu bir numaralı tercih. İstanbul’da ulaşımın yüzde 91’i karayoluyla, yüzde 6’sı trenle, yüzde 3’ü ise denizyoluyla yapılıyor. Trafik sorununu çözme konusunda kararlı adımlar atan İstanbul Büyükşehir Belediyesi, denizyollarının ulaşımdaki payını yükseltme planını yürürlüğe koyuyor. Bu çalışmalar kapsamında Türkiye Denizcilik İşletmeleri, mart ayında İstanbul Şehir Hatları vapurlarının işletmesini İDO’ya devretti. İDO, bu devirden sonra hummalı bir çalışma içine girerek vapurların ve iskelelerin yenilenmesi çalışmalarını başlattı. 1989 yılından bu yana 1 tek gemi alınmayan Şehir Hatları filosuna yeni vapurların alınması için 200 milyon YTL’lik kaynak ayrıldı. İDO, bir yandan yeni gemiler için İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaat Fakültesi’yle proje çalışmaları yürütürken diğer yandan İstanbulluların vazgeçmek istemediği mevcut vapurların yenilenmesi çalışmalarına girişti. 28 yıl Boğaz’da İstanbulluları taşıyan Şehit Sami Akbulut vapurunun yenilenmesi çalışmaları devam ediyor. 40 ton sacı değiştirilen geminin elektrik boru donanımından yerleşim mahalline ve tuvaletine kadar bütün aksamı yenilendi. 2005 sonuna kadar Barbaros Hayrettin’ten sefer almaya başlayacak. İDO Genel Müdürü Dr. Paksoy, mevcut gemilerin rehabilitesi için de yaklaşık 23 trilyonluk kaynak ayrıldığını kaydediyor. İDO, yaş ortalaması 25 olan mevcut 32 gemisinin yanına yenilerini eklemek için kolları sıvadı. Kent içi ulaşımla ilgili İstanbulluların beklentilerini alarak proje hazırladıklarını ifade eden İDO Genel Müdürü Dr. Paksoy, yeni gemilerde kalite ve temizliği önemseyeceklerini ve engellilerin rahatlıkla kullanabilmesini sağlayacaklarını kaydediyor. Dr. Paksoy, “Manevra kabiliyetlerinin yüksek olmalarını mutlaka düşüneceğiz. Gemi yanaşmadan iskeleye atlamayı engelleyeceğiz. İstanbullu açık güverte istiyor. Gemiler açık güverte olacak.” şeklinde konuşuyor. İDO, Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nden Şehir Hatları’nda kullanılan 56 tane iskele aldı. İstanbulluların rağbet ettiği Üsküdar, Beşiktaş, Eminönü’ndeki bütün iskeleler, Kadıköy, Eskihisar, Topçular, Boğaz hattındaki iskeleler rehabilite edilirken kalıcı proje olarak Barbaros Hayrettin Paşa İskelesi 2,5 ayda yenilendi. İskele için 400 bin YTL harcandı. İDO Genel Müdürü, “Bakırköy, Bostancı ve Hasköy iskelelerini de yenileyeceğiz. İki yıl içinde bütün iskeleleri bitireceğiz.” diye konuşuyor. İDO Genel Müdürü Dr. Paksoy, gemi ve iskele yenileme çalışmalarının yolcu taşıma oranlarına büyük oranda yansıdığını vurguluyor. Şehir Hatları’nı devraldıktan sonra taşıdığı yolcu bakımından dünyada rekor kırdıklarını belirten Dr. Paksoy, “İDO, 2004 senesinde araç sayısında yüzde 80, yolcu sayısında da yüzde 40’lık bir artış kaydetti. Şehir Hatları’nda da 5 ayda yüzde 30’un üzerinde artış elde ettik. Günlük 150 bin yolcu taşırken bu rakamı 200 binlere yükselttik.” diye konuşuyor. Kaynak: Ali Kuş/ZAMAN GAZETESİDenizHaber.Com