Bir denizcilik politikasına sahip olmayan Türkiye, standart altı yaşlı gemileri yüzünden yıllardır kara listeden kurtulamıyor. Ama AB yolundaki gelişmeler, bir düzelme trendinin yakalandığını gösteriyor.Türkiye, üç yanı denizlerle çevrili olmasına karşın, bir türlü denizcilikte söz sahibi olamamış bir ülke. Yıllardır en çok alıkonan gemiler hep Türk gemileri ve Türkiye dünyada en yaşlı filoya sahip ülkelerden biri. Adet itibarıyla filomuzun yaş ortalaması 23 ve filomuzun eski olmasına bir de işletmecilik zaafları eklenince, "kara liste"de yer almak kaçınılmaz oluyor.Türkiye, üzerine düşen bayrak denetimlerini ağırdan alıyor.Sonuçta Türk gemilerine yabancı devletlerin yaptığı liman kontrolleri sırasında ortaya çıkan noksanlar nedeniyle gemilerimiz, bu eksiklikleri giderilene kadar alıkonuyor.Gemi ve personel yeterlilik sertifikalarını güncelle mey en işletenler, bir haksız rekabet avantajı yaratıyorlar ve denetimler sırasında alıkonmaları da, başta Türkiye olmak üzere, sertifikalanın güncel ve eksiksiz tutan işletmecileri de zarara uğratıyor.Neden alıkonuluyoruz?Son dört yıllık trende bakılacak olursa denetim yapılan her 100 Türk gemisinden 24'ünün alıkonulduğu görülüyor. Başlıca alıkonulma nedenleri olarak; gemi sertifika ve belgelerindeki eksiklikler, can kurtarma araçlarının uygunsuzluğu, yangın güvenliğinin sağlanmaması, seyir güvenliği eksiklikleri, ana ve yardımcı makinelerin eksiklikleri, işletme eksiklikleri dikkat çekiyor. Türkiye sürekli olarak, yüksek riskli bayrak sıralamasında hep üst sıralarda yer alıyor. 2005'in ilk iki ayında 10 Türk gemisi çeşitli KARA LİSTEDEN ÇIKMANIN ŞARTLARI ■Gemi yönetimi firmaları çağdaş işletmecilik anlayışı ile yönetilmeli■Yeterlilik belgeleri artırılmalıDinamobet 6px; MARGIN-BOTTOM: 6px; TEXT-INDENT: 45px">■ Çalışanların İngilizce dil bilgileri yükseltilmeli■İSM (Uluslararası güvenlik yönetimi kodu) İç denetimleri etkin yapılmalı ■ Ulusal klas kuruluşu (TürkLoydu) nicelik ve nitelik açısından güçlendirilmeli.■ Ticaret filosu gençleştirilmeli■ Türkiye, üzerine düşen bayrak devleti kontrollerini layıkıyla yapmalı ■ Liman devleti kontrol uzmanları AB ve IMO standartlarında eğitilmeli■ Gemilerde güvenlik yönetim sistemi (SMS)etkin biçimde uygulanmalınedenlerle alıkondu. Türk Deniz Ticaret Filosu gemilerinin Paris MOU istatistiklerine göre liman devleti kontrolleri sonrasında alıkonma oranlan 1999 yılından bu yana ilk defa yüzde 20"nin altına düşerek yüzde 17 oldu. Ancak bu bile genel ortalamaların çok üzerinde bir alıkon Paris MOU yıllık raporunda yayınlanan kara listede yer alan ve la raf ülkelerin birinin limanında son 24 ayda 2 defadan fazla alıkonan petrol tankerleri, gaz-kimyasal tankerleri, dökme ve yolcu gemileri ikinci sefer alıkonurlarsa limanı terk etmelerinden hemen sonra AB limanlarına girişleri yasaklanıyor Milli denizcilik mevzuatımızın AB'ninki ile derin farklılıklar göstermesi sebebiyle Türkiye öncelikle üye olmadığı uluslararası protokollere taraf olmalı.AB'ye uyumda en önemli konuAB direktiflerine tam uyum çerçevesinde, gerek katılım ortaklığı ve gerekse ilerleme raporlarında belirtilen bir durum gözlerden kaçmıyor. Türkiye'nin acil olarak yerine getirmesinin islendiği uyum konularının en önemlisi, 'Türkiye'de deniz güvenliğinin güçlendirilmesi" olarak dikkat çekiyor. AB direktifleri doğrultusunda eleştirme projesi kapsamında da, idari altyapının güçlendirilmesi ve denizcilik yüksek öğrenimi kurumlarının eğitim kalitesinin artırılmasına yönelik uygulamalar sürüyor. Alınan karar u yarınca bu eğitimlerin özel kurumlarca da verilebilmesine olanak sağlanması ise "kaş yaparken göz çı karma" tehlikesi barındırıyor. Bu konuda endişelerini dile getiren Kaptan Murat Yılmazel, her türlü gemi adamı eğitiminin kurslar ile verilmesinin (uzak yol vardiya zabitliği ve uzak yol kaptanlığı gibi) eğitim kalitesini olumsuz yönde etkilemesinden duyduğu endişeyi dile getirdi. Olumlu gelişmelerden bir diğeri ise Gemi Sörvey Kurulu (GSK) uygulaması. 80 yeni liman devleti kontrol uzmanı istihdam eden kurum. Türk gemilerini sanki yabancı bir liman devleti gibi denetime tabi tutuyor ve eksiklerin giderilmesini sağlıyor.Haber: SAMED KUNAÇ Kaynak: Gözlem Yayın Tarihi: 21.03.2005