İşadamına Korsan İkrazatçı Tuzağı
Resmi ikrazatçı
* Hazine'den belgesi olmak zorunda.
* 1998'den beri yeni belge verilmiyor.
* Toplam ikrazatçı sayısı 29 kişi.
* Belge isme veriliyor, devredilemiyor.
Korsan ikrazatçı
* Hiçbir resmi belgeleri bulunmuyor.
* Özellikle internet sitelerine ilan yayımlıyorlar
* AŞ adıyla faaliyet gösteriyorlar
* Adresleri sahte, sadece cep numaraları var
Nasıl Vurgun Yapıyorlar
* Korsan ikrazatçı önce gazetelere veya internet sitelerine ilan veriyor. Bazıları resmi ikrazatçıların isim ve logolarını kullanıyor.
* İlanlarda sahte adres yer alırken, iletişim için sadece cep telefonları veriliyor.
* Çek kırdırmak, ipotek karşılığı kredi almak vb. isteyenler ilanlarda verilen cep telefonlarını arıyor.
* Tüm işlemler telefon üzerinden yapılıyor. Tüm belgeler faksla isteniyor.
* İkrazatçı verdiği hesap numarasına bu işlemler için gerekli komisyon ve masrafın yatırılmasını istiyor.
* Mağdur istenilen miktarı yatırdıktan sonra da ilanda verilen cep numarasına bir daha ulaşamıyor.
Kriz nedeniyle bankaların kara listesine girerek kredi bulamayanların artması, 'korsan' ikrazatçılığı arttırdı. İkraz yani "ödünç verme" kavramından gelen ikrazatçılar, çek veya ipotek karşılığında müşterilerine belli bir faizle ödünç para verebiliyorlar. Hazine, 1998 yılı kasım ayından beri yeni ikrazatçılık izni vermiyor. Türkiye'de sadece 29 resmi ikrazatçı varten, krizde korsan yollarla bu işe soyunanların sayısı her geçen gün katlanıyor. Son günlerde korsan ikrazatçıların gazete ve internet sitelerinde yayımlanan ilanlarında büyük bir artış var. Korsan ikrazatçılar ilanlarında müşterilerine, "Şahsi müşteri çeklerinize anında yüzde 3 ile saat içinde nakit, Gayrimenkul ve teminatlarınıza yüzde 2 ile gün içinde nakit, 72 ay vade olanakları" gibi vaatlerde bulunuyor. İlanlarında sadece cep telefonları ve sahte adreslerini yayımlayan korsan ikrazatçılar, denetimsizliğin yarattığı boşluğu değerlendiriyor. Öyle ki, ikrazatçı belgesinin sadece kişiye verilmesi gerçeğine rağmen korsan ikrazatçıların çoğu "AŞ" ünvanını dahi kullanmaktan çekinmiyor. Hatta bazıları resmi ikrazatçıların logolarını kullanarak mağdur avına çıkıyor.
Krizde zora düşen, bankalardan kredi bulamayanları fırsat bilenler korsan ikrazatçılığa başladı. Hazine Müsteşarlığı'ndan yetki belgesi alarak yıllardır faaliyet yürüten ikrazatçı sayısı sadece 29'ken, internette ilan yayımlayan korsan ikrazatçıların sayısı her geçen gün artıyor. Korsan ikrazatçıların vurgununa uğrayan mağdurların sayısı da krizde patladı.
İkrazat, "ikraz" kelimesinin karşılığı olan "ödünç vermek" anlamına geliyor. İkrazatçılar, çek veya ipotek karşılığında müşterilerine ödünç para veriyor. Hazine Müsteşarlığı'nın verdiği bilgiye göre "ikrazatçı belgesi" sahibi 29 kişi var. Bunların 19'u İstanbul'da, 6'sı Ankara'da, Denizli, İzmir, Yalova ve Antalya'da da birer ikrazatçı bulunuyor. Hazine verilerine göre, ikrazatçıların işlem hacmi kriz yılına kadar yükseliş gösterdi. 2004'te 148 milyon, 2005'te 222.4 milyon, 2006'da 368 milyon, 2007'de 418.5 milyon liralık işlem yapan resmi ikrazatçıların 2008'deki işlem hacmi ise 417.8milyon lira oldu. Hazine, 1998 yılı kasım ayından beri yeni ikrazatçılık faaliyetlerine izin vermiyor. Bugüne kadar yapılan denetimler sonucunda kurallara uygun hareket etmemeleri nedeniyle 17 ikrazatçının da izin belgesi iptal edilmiş.
'AŞ' adını kullanıyorlar
Resmi ikrazatçılar bile krizde darbe yerken, korsan yollarla bu işe soyunanların sayısı her geçen gün yükseliyor. Korsan ikrazatçıların gazete ve internet sitelerinde yayımlanan ilanlarında da büyük bir artış var. İlanlarında müşterilerine açıkça şu vaatlerde bulunuyorlar: "Şahsi müşteri çeklerinize anında yüzde 3 ile saat içinde nakit, Gayrimenkul ve teminatlarınıza yüzde 2 ile gün içinde nakit, 72 ay vade olanakları..."
İnternet ve gazetelerde ilanlarında sadece cep telefonları ve sahte adreslerini yayımlayan korsan ikrazatçılar denetimsizliğin yarattığı boşluğu değerlendiriyor. Hatta ikrazatçı belgesinin sadece kişiye verilmesi gerçeğine rağmen bazıları "AŞ" ünvanını dahi kullanmaktan çekinmiyor. İlanlarda Türkiye çapında şubelerinin bulunduğu da verdikleri bilgiler arasında.
15 yıldır bu sektörde olan Ağırbaş İkrazat'ın yöneticisi Deniz Ağırbaş, kriz nedeniyle kendilerine başvuranların sayısının arttığını söylüyor. Son dönemlerde kapılarını avukat, emlakçı, mali müşavir ve danışmanlık şirketlerinin aşındırdığı ifade eden Ağırbaş, şu bilgileri veriyor: "Avukatlar zora düşmüş müvekkilleri, emlakçılar arsa-arazi alacak müşterileri, mali müşavirler mükellefleri, danışmanlık şirketleri ise emlak danışmanlığı adı altında müşterilerine para arıyor. Bunlar çantalarına tapuları koyup kapı-kapı dolaşıyor. Çantacı dediğimiz bu dört kesimden de bize gelenlerin sayısı, son zamanlarda arttı. Bu yoğun talep yasa dışı şirketlerin sayısını da arttırdı."
İkrazatçının adını kullandılar
Ağırbaş, para bulmaya çalışan ihtiyaç sahiplerinin korsan ikrazatçılara para kaptırma olaylarının da arttığını dile getirirken bir ara "Ağırbaş İkrazat" logosunun dahi korsanlar tarafından kullanıldığı vurguluyor. Ağırbaş, "Bize de yakın zaman önce 3 kişi geldi. Korsan ikrazatçılar tarafından dolandırıldıklarını anlattı. Yine aynı sistemle; şahıs hesabına, masraf adı altında bin-iki bin lira yatırtmışlar; sonra da ortadan kaybolmuşlar" diyor. Ağırbaş'ın önerisi ise korsan ikrazatçıların denetiminin sıklaştırılması ve yetki belgesi verilereke bunlar arasından bazı kuruluşların sisteme çekilmesi.
İşte son dönemde yaşanan iki çarpıcı örnek
Çek kırdırmak istedi parasını kaptırdı
İzmir'de hafriyat işleri yapan şirket sahibi H. V., 37 bin 500 liralık çeki kırdırmak için ikrazatçı arayışına girer. İnternette yaptığı araştırmadan sonra Erdemler İhracat adında İstanbul Kozyatağı'nda olduğu belirtilen bir ikrazatçıyla temasa geçer. Yapılan görüşmeler neticesinde çekin kırdırılması için 2 bin 700 liralık bir masrafın olduğu H.V.'ye söylenir. H.V., çekini kırdırmak için belirtilen 2 bin 700 liralık masrafı kabul eder ve kendisinden istenenleri yapmaya başlar. Öncelikle H.V'den çekin fotokopisini fakslaması ve 2 bin 700 lirayı da şahıs hesabına yatırması istenir. Çekin fotokopisi fakslanır ve 2 bin 700 lira, verilen şahıs hesabına yatırılır. Ancak paranın hesaba yatırılmasından sonra H. V., bir daha, telefonda uzun süre görüştüğü kişiye ulaşamaz. Ticari itibarı nedeniyle adının yazılmasını istemeyen H.V., "İnsanın bir eşref saati olur ya, benimkisi de öyle oldu... Bir anda oldu ve para gittikten sonra peşine de düşmedim" diyor.
Karttan para çekti korsanlara kaptırdı
Korsan ikrazatçı tuzağına düşen bir başka isim de Kocaeli'nden. Sigorta acenteliği yapan A. N. de Erdemler İhracat tarafından dolandırıldığını söylüyor. A.N., yaşadığı olayı şu şekilde aktarıyor:
"Olay geçen Haziran'da başıma geldi. İşten yeni ayrılmıştım; bir takım masraflar vardı. İpotek karşılığı 30 bin lira kredi almak için tesadüfen Erdemler İhracat'ı buldum. İnternetteki 0542 …'li numarayı aradım, ipotek karşılığı kredi almak istediğimi söyledim. Tüm şartları konuştuk ve bana komisyon ücreti olarak bin 700 lirayı, verdiği şahıs hesabına yatırmamı istedi. Parayı kredi kartı hesabımdan çektim; ING Bank şubesine, elimdeki hesaba yatırdım. İçimde hep bir kuşku olmasına rağmen parayı hesaba yatırdım. Parayı yatırdıktan sonra, Hakan ismindeki kişiyle konuştum. Bir süre sonra telefonlara başkaları bakmaya başladı. Telefonda sert tartışmalarımız oldu. Daha sonra da telefon hattı kapandı; bir daha da kimseye ulaşamadım."
Editör: TE Bilişim
