RMIT Genel Müdürü Kaptan Atilla Vodina'nın GEMTAC'ın faaliyetleriyle ilgili yorumu:"Amaç, bizi kaçakçı gösterip tekel yaratmak"İstanbul Boğazı'ndan geçen veya Marmara'da alargada bekleyen gemilere hizmet verebilmek için Zey port Limanı'nın hareket noktası olarak belirlenmesinin gemi acentelerini ve tedarikçileri olumsuz etkileyeceğini söyleyen Representation Maritime and International Trading (RMFT) Genel Müdürü Kaptan Atilla Vodina, artacak maliyetlerin armatöre yansıtılmasıyla sektörün gelir kaybına uğrayacağını savundu. SS. Tali Acenteleri Deniz Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi'nin tekel yaratmaya çalıştığını vurgulayan Kaptan Vodina ve bazı acente temsilcileri, tepkilerini Perşembe Rotası'na anlattı.■ GEMTAC'ın kuruluş amacı neydi? Gemi acenteleri bu kooperatife neden katılmak istemedi? Yaptıkları çalışmalara ve şartlarına baktığımızda bunların amacının gemi acentelerini bitirmek ve tekel yaratmak olduğunu gördük. Adaletsizliği ve haksızlığı gördüğümüz için bu kralbet kooperatife girmek istemedik. Devlet sanki İstanbul limanının bütün güvenliğini SS. Tali Acenteleri Deniz Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi (GEMTAC) gibi bir kuruluşa havale etmiş. Bunlar da kooperatif üyelerinin dışındaki, diğer acente motorlarını kaçakçılık yapıyor diye göstermeye çalışıyor. Bu devletin sahil polisi, gümrük muhafazası zaten çalışıyor. İzinsiz acente tekneleriyle yapılabilecek kaçakçılığın önlenmesi ve izinsiz acente teknelerinin denetlenmesi konusunda idarenin yanlış bilgilendirildiği açık, Acente teknelerinin haksız rekabetini önlemek için alınan kararların, acele bir şekilde, tarafımıza geç bilgi verilerek ve de yanlış bir biçimde uygulanmaya çalışılması nedeniyle acenteleri ve tedarikçilerinin işini kaybetmesine neden olacak. Bu Kooperatifin Başkanı ve kooperatif içersindeki motor gurubunun sahibi olan kişi konunun tarandır ve bu yolla kamu otoritesi eliyle sektördeki diğer kişilere karşı, değeri yıllık 10 milyon dolar dolarlarla ifade edilecek haksız bir kazanç ve menfaat elde etmeye çalışıyor.■ Kaçakçılığı önlemek ve güvenliği sağlamak amacıyla oluşturulan bir kuruluş, acentelerde neden böyle bir izlenim bıraktı? İlgili kurumlara tepkinizi dile getirdiniz mi?İstanbul Boğazı'ndan geçen gemiler ile Ahırkapı, Ambarlı, Kartal ve Tuzla deniz sahalarına demirleyen gemilere muhtelif limanlardaki gümrük noktalarından hareketle hizmet veren acente teknelerinin hizmetlerine ilişkin olarak getirilen düzenleme, özünde bu düzenlemeden beklenen amacı karşılamadığı gibi, sınırlı sayıdaki birkaç kişi lehine parasal karşılığı olan özel imkanlar doğurmuş olup, sektörde hizmet veren ve hizmet alan firmalar bu uygulamadan mağdur olacaklardır. Zeyport Limanı, hareket nokta-sının sorumluluk ve koordinesinin verildiği, DTO Yönetim Kurulu Üyesi, Vapur Donatanları ve Acenteleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, GEMTAC Başkanı ve kooperatif içindeki bir motor grubunun sahibinin aynı kişi olması nedeniyle idarenin yanıltılarak haksız rekabet ortamının oluşturulmaya çalışıldığı açık. Bu konuda yaptığımız şikayetleri, üyesi olduğumuz DTO hiçbir şekilde dikkate almamış olup, 27.09.2005 tarihinde talep ettiğimiz toplantıya te daha toplanılmasına gerek yoktur' diyerek karşı çıkılmıştır. Doğan tepkilerden ötürü 30.09.2005 cuma günü saat 16:00 da lütufta bulu-: nularak bilgilendirilme toplantısı düzenlenilmiştir.■ Acentelerin tepkisini çeken ve sizi zorda bırakacak ne tür şartlar bulunuyor?Kooperatifin yayınlamış olduğu f motor ve benzeri hizmet ücretleri çok yüksek ve tekelleşme oluştuğunda ücretler daha da artacak. Zeyport liman İşletmesi'nin yayınladığı ve hiçbir yasal dayanağı bulunmayan tarife I ise fahiş ve kabul edilemez. GEMTAC'ın her ne kadar kurulu bir kooperatif olsa da, fiilen hizmet vermediği ve motor servis yapmadığı ve kooperatif üyelerinin şu anki toplam motor potansiyelin az bir kısmını temsil ettiği görülüyor. Kooperatif ve Zeyport tarifeleri nedeniyle hiçbir motor acentesinin maddi olarak dayanamayacağından kısa vadede GEMTAC kooperatifinin tekelleşmesine yol açacak ve bu nedenle gemi acente ve tedarikçilerinin işleri, kooperatif üyesi kişi ve kuruluşların eline geçecek. Bu nedenlerden ötürü birçok gemi hiçbir mal ve hizmet almadan uğraksız gidecek ve ikmallerini yurt dışında yapmayı tercih edecek. İstanbul Liman Başkanlığı, 03.10.2005 tarihli yazılan ile daha önce verilen bir izinle Perşembe Pazarı rıhtımına bağlayan motorların bu yerde barınma izinlerini iptal ettiğini, motorların bu yeri terk etmesini, Zeyport Acente Motorları Faaliyet Alanı içerisinde azami 8 teknenin bulunacağını, 40'dan fazla acente motorunun Kumkapı balıkçı barınağında bekleyeceğini, gemilere hizmet için ise mutlaka Zeyport'a gelerek gerekli işlemlerini yaptırmalarını ve hizmetlerini bu limandan hareketle yapmalarını bildirmiştir. Kumkapı balıkçı limanında ise bu kadar motoru bağlıyacak, bekleme yapacak ve barınmalarını sağlayacak yer kesinlikle mevcut değil. Kaldı ki mevcut liman zaten balıkçı gemilerine yeterli olmayıp, ayna balıkçılar şifahi olarak acente motorlarını limanlarına sokmayacaklarını bildirmişlerdir. Zeyport liman içi sahasına motorla deneme seferi yapmak için gittiğimizde, boş olmasına rağmen gerekli manevrayı güçlükle gerçekleştirdik. Rüzgarlı bir havada ve limanda birkaç motor olduğunda hizmet verilemez, fırtınalı havalarda ise limana dahi girilemez.■ Bu tali acentelerin dışında diğer tedarikçilerin de sorunu olarak gözüküyor. Kooperatife üye olmayan acentelerin veya tedarikçilerin başka alternatifleri bulunmuyor mu?Alınan karar gerekli otoritelerden görüş alınmadan aceleyle uygulamaya konmak istendi. Denizcilik sektöründe faaliyet gösteren armatör, acente, kumanyacı, broker, tedarikçi, gemi tamircileri, gemi elektronikçileri bu uygulamayla maliyetleri yüzde 100 ile yüzde 200 arasında artacağından ve bu artışlar armatöre yansıyacağından büyük oranda iş kaybı olacaktır. Ayrıca devletimizde yurtdışından gelen gemilere ait transit parçaların depolama hizmetlerinden elde ettiği gelirden de mahrum olacaktır.Zeyport'taki faaliyetler, Zeyport AŞ ve GEMTAC tarafından müştereken işletilecek, yürütülecek. Yani, daha işin başlangıcında Deniz Ticaret Odası bu işin koordinesinde yer almamış, bu işi tamamen Anonim Şirket statüsündeki Zeyport AŞ ile üyelerinin hak ve menfaatlerini korumak, onlar için kazanç elde etmek üzere kurulmuş bir kooperatife bırakmıştır. GEMTAC dışında izin belgesi olanlara da belirli kurallar ve liman disiplini dahilinde eşit davranılacağı belirtilmiş, peşinen de GEMTAC'ın bir ayrıcalığının bulunacağı belirtilmiştir. Bu uygulama gerçekleştiği takdirde, ülkemiz ve bizlerin büyük kayıplara uğrayacağından hiç şüphemiz yok. Burada yapılmak istenen kesinlikle tekelciliktir."Zeyport Limanıtarifelerimotor acentelerini bitirecek"Kaptan Atilla Vodina (Soldan İkinci) ve bazı gemi acenteleri, kooperatifin yayınlamış olduğu motor ve benzeri hizmet ücretlerinin çok yüksek ve kabul edilemez olduğunu belirterek, "Kooperatif ve Zeyport tarifeleri nedeniyle hiçbir motor acentesinin maddi olarak dayanamayacağından, kısa vadede GEMTAC kooperatifinin tekelleşmesine yol açacak ve bu nedenle gemi acente ve tedarikçilerinin işleri, kooperatif üyesi kişi ve kuruluşların eline geçecek. Bu nedenlerden ötürü birçok gemi hiçbir mal ve hizmet almadan uğraksız gidecek ve ikmallerini yurtdışında yapmayı tercih edecek" öngörüsünde bulundular.Halbuki bu düzenleme ile sektörün yüzde 70-80 lik kısmı, aynı sektörde faaliyet gösteren yüzde 20-30'un, esasında da bu yüzde 30luk motorun tamamına yakınını elinde bulunduran bir Şâhsın insafına tterk edilmiştir. Haksız rekabetin önüne geçme adına, sektör çok ciddi bir haksızlığa uğratılmıştır, malum kooperatif sektörün yüzde 90'ını temsil ettiğini ileri sürerek, kendilerinin dışında olanların illegal işlerle uğraştığını belirterek ilgili resmi otoriteleri yanıltıyorlar.■ Zeyport'un GEMTAC üyelerine ayrıcalık yapacağını mı düşünüyorsunuz?Zeyport limanı'nda acente motorları için faaliyet alanı olarak belirlenen yerin tamamıyla Kooperatifin mali desteği ile yapıldığı ifade edildi. Bu harcamaların da tamamının kooperatif başkanı tarafından yapıldığı söylendi. Bu limanın inşaat faaliyetinin hangi tarihte başladığı araştırıldığında, Haziran 2005 ayında planlandığını ve 3 Temmuz'da inşaata başlandığını öğrenmiş bulunmaktayız. İlginç bir tesadüfle bu inşaat faaliyetinin karardan daha önce başladığını ve bu inşaatın yasal izinlerinin de bulunmadığını öğrenmiş bulunuyoruz. Yine, Zeyport AŞ'nin belirlediği fiyat tarifesi incelendiğinde de, motorculara ve denizcilik sektöründe hizmet veren kurumlara araç girişi, motor yanaşma, bekleme, kılavuz, palamar, depolama, vinç hizmeti, hamaliye gibi bugüne kadar olmayan yeni masraf kapılarının açıldığı ve peşinen Kooperatif üyelerine özel bir fiyat ayrıcalığı tanınarak kooperatif üyeleri lehine haksız bir kazanç ortamı oluşturulduğu görülecektir. Ayrıca, yeni masraflar ödemek durumunda kalan motorcular ve hizmet alan sektördeki firmaların ticari hayatın doğal sonucu olarak yapacakları şey; fazladan yaptıkları masrafları kendilerinden hizmet alan gemilere yansıtmasıdır. Bunun yanında haksız rekabeti ortadan kaldırarak tekelci bir anlayışla belirlenen fiyat tarifeleriyle de gemiler bugünkü aldıklarının 3-4 katı daha pahalıya hizmet alır hale geleceklerdir.Bu uygulama ile, sektörden hizmet alan yüzlerce armatör bu hizmetleri çok daha pahalıya alır hale gelecek, sınırlı sayıda kişi haksız kazanç elde edecek ve bu arada öncelikle yabana bandıralı gemiler olmak' üzere, gemiler artık buradan hizmet almaksızın başta Yunanistan olmak üzere başka ülkelerin müşterisi hali-' ne gelecektir. Duruma göre 5 dolar için bile saatlerce telefon görüşmesi yapmaktayız. Burada alışveriş yapan gemilerin büyük çoğunluğu küçük tonajlı gemilerdir. Bunların aldıkları' malzemeler ve kumanyalar zaten az miktarlardadır. Bir de bunlara maliyet artışı gelirse hiçbir şey almadan geçip gideceklerdir. Daha şimdiden birçok gemi sahibi, buradan her türlü alışverişi fiyatlarda yükselme olduğu takdirde yapamayacaklarını şifahi olarak bizlere bildirmişlerdir.■ Hareketin tek bir yerden yapılmasına mı yoksa bu hareket yerinin Zeyport olmasına mı tepkilisiniz?İstanbul liman Başkanlığının yazılarında da ifade edildiği üzere Zeyport' limanı sektörde faaliyet gösteren teknelerin tamamını akna kapasitesine sahip olmadığı gibi, en fazla 7-8 tekne bağlandıktan sonra manevra yapmaya saha kalmamaktadır. Bu sayının haricinde sektörde faaliyet gösteren 50-60 tekne Kumkapı'da bekleyecektir. Yani, limanın motorları alma kapasitesinin olmadığı açıktır. Acente motorlarının Kumkapı'dan kalkıp Zeyport'a gidip yükleme yapıp beklemesi linianı kullanılamaz hale getirecek. Zeyport limanı sektör açısından hizmetin ifasında en fazla ihtiyaç duyulan banka ve finans çevrelerine uzaktır. Acentelerin ödeme yaptıkları, fener, pilotaj, sahil sağlık, polis vize hara gibi tüm ödemeler Karaköy bölgesindeki veznelerde yapılmaktadır. Zeytinburnu bölgesinin ulaşım yollarına uzaklığı ve trafik yoğunluğu hepimizin malumu. Firmalar ağırlıklı olarak Üsküdar ve civan, Karaköy, Kabataş, Beşiktaş dolaylarındadır. Firmaların bu bölgelerde yoğunlaşmalarının nedeni de resmi otoritelerin Karaköy ve Kabataş bölgesinde olmasındandır. Acil durumlarda bir vapurla ya da yürüyerek trafikten etkilenmeden hizmetlerini görebilmektedirler.Kaynak: Murat ERDOÐAN-Perşembe Rotası