Ekonomide 2009 Nasıl Geçti?

2009’a Küresel Kriz Damgasını Vurdu Etkileri 2007 yılında başlayan, 15 Eylül 2008 tarihinde dünyanın en büyük yatırım bankalarından biri olan Lehman Brothers’ın batmasıyla tam anlamıyla açığa çıkan küresel kriz, 2009 yılına da damgasını vurdu.

Özellikle 2009 yılının ilk çeyreği dünya ekonomisi için olağanüstü kötü geçti. Çok sayıda ülke ekonomide daralmayla karşı karşıya kaldılar. İlk çeyrekte Türkiye ekonomisi de son revize rakama göre, yüzde 14,7 gibi çok yüksek bir oranda daraldı. Daha sonra toparlanmaya başlayan Türkiye ekonomisi, revize rakamlara göre, ikinci çeyrekte yüzde 7,9, üçüncü çeyrekte yüzde 3,3 küçüldü.

Daralan ekonomiyi canlandırmak için ülkeler ardı ardına teşvik ve kurtarma paketleri açıkladılar. En büyük teşvik paketini 787 milyar dolarla ABD oluşturdu. Türkiye de, tedbir paketlerini uygulamaya koydu.

Türkiye’nin açıkladığı paketlerde büyük konutlarda, ticari araç ve otomobiller, elektronik, beyaz eşya, mobilya, bilişim, iş makinalarında vergi indirimleri yapıldı. Tüketici kredilerindeki Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF), gayrimenkul alım satımlarında tapu harcı düşürüldü.

Model yılı 1979 veya daha eski olan motorlu taşıtların, hurdaya çıkarılması halinde ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisi ve cezaları silindi. Ayrıca, yeni yatırımları teşvik etmek, istihdamı artırmak ve KOBİ’lere kredi desteği için 4 milyar liralık paket açıklandı. Bazı sektörlerde krizin etkilerini azaltmak için üç aylığına uygulamaya konulan ÖTV ve KDV indirimleri, oranlarda değişiklik yapılarak, daha sonra 30 Eylül 2009’a kadar uzatıldı.

Merkez bankaları da ekonomileri yeniden canlandırmak için faiz oranlarını tarihi dip noktalara indirdiler. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da 18 Aralık 2008 tarihinde yüzde 15 olan borçlanma faiz oranını, 19 Kasım 2009 tarihinde yüzde 6,5’e kadar düşürdü.

Rekor üstüne rekor kıran altının ons fiyatı 4 Aralık 2009 tarihinde 1.227,50 dolara kadar çıktı.

Dünya geneline yayılan krizin finansal piyasalar üzerindeki etkileri, uygulanan parasal ve mali tedbirlerin etkisiyle 2009 yılının üçüncü çeyreğinde azaldı.

Küresel kriz en fazla istihdam piyasasını vurdu. Tüm dünyada işsizlik en önemli sorun olarak ortaya çıkarken, dünya genelinde küresel kriz nedeniyle işsiz kalan sayısının 50-60 milyonu bulacağı raporlara yansıdı. Türkiye’de işsiz sayısı 2009 yılı Şubat ayında yüzde 16,1’e ulaşırken, bu oran Ağustos ayında yüzde 13,4’e geriledi.

YTL’den "Yeni" İbaresi Kaldırıldı Türkiye yeni yıla YTL’den ’’Yeni’’ ibaresinin kaldırılması ve Rusya-Ukrayna doğal gaz kriziyle başladı.

OCAK

Ekonomide 2009 yılının Ocak ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

1 Ocak - YTL’den ’’Yeni’’ ibaresi kaldırıldı. YTL’lerin 2009 sonuna kadar yürürlükte kalmasına karar verildi.

- Rusya doğal gaz firması Gazprom, Ukrayna’ya doğal gazı tamamen kestiğini bildirdi.

- AB üyesi 11 ülke tarafından 1 Ocak 1999’da kurulan Avro Bölgesi, Slovakya’nın katılımıyla, 16 üyeye ulaştı.

- Gelir vergisi tarifesi belirlendi. İlk dilim 7 bin 800 TL’den 8 bin 700 TL’ye, ikinci dilim 19 bin 800 TL’den 22 bin TL’ye, üçüncü dilim 44 bin 700 TL’den 50 bin TL’ye yükseltildi. Dördüncü dilim 50 bin TL üstü olarak belirlendi.

2 Ocak - TÜİK’e göre, 2008 yılında üretici fiyatları yüzde 8,11, tüketici fiyatları yüzde 10,06 arttı. 2008 yılı Aralık ayında ise üretici fiyatlarında yüzde 3,54, tüketici fiyatlarında yüzde 0,41 gerileme oldu.

6 Ocak - Bulgaristan, Rusya’nın, Ukrayna üzerinden Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan ve Makedonya’ya verdiği gazı kestiğini bildirdi.

- 1 Ocak 2009’da yürürlüğe giren 2009 yılı ithalat rejimiyle buğday, arpa, çavdar ve yulaf ithalatında yüzde 50 düzeyinde olan gümrük vergisi, yüzde 80’e çıkarıldı.

Rusya, Avrupa’ya Doğalgaz Sevkiyatını Tümüyle Kesti

7 Ocak - Ukrayna, Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz sevkıyatını tümüyle kestiğini bildirdi.

- Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, 2009 yılında Eximbank’ın ihracatçılara 6,9 milyar dolar nakdi kredi ve 6 milyar dolar sigorta olmak üzere toplam 12,9 milyar dolar tutarında finansman desteği sağlayacağını bildirdi.

- Hazine nakit dengesi, 2008 sonu itibariyle 16,3 milyar TL açık verdi.

- Türkiye otomotiv pazarı, 2008 yılında, önceki yıla göre yüzde 17 oranında gerileyerek, 494 bin 23 adede düştü.

20. Stand By Resmi Görüşmeleri Başladı

8 Ocak - Uluslararası Para Fonu (IMF), 20. stand by için resmi görüşmelerine başladı.

- İngiltere Merkez Bankası gösterge faiz oranını yüzde 2’den bankanın 315 yıllık tarihindeki en düşük seviye olan 1,5’e indirdi.

- Türkiye’nin sanayi üretimi Kasım ayında 2007 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 13,9 oranında azaldı.

- Hazine Müsteşarlığı, 2017 vadeli global dolar tahvili ihracı ihalesinde, 1 milyar ABD Doları tutarında ihraç gerçekleştirdi.

9 Ocak - Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi ve diğer kamu alacakların erken tespiti için ’’Borç Takip ve Değerlendirme Sistemi’’, alacakların zamanında ödenmesi için de ’’Cebri Tahsilat Sistemi’’ kurmaya karar verdi.

- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, AB’ye uyum amacıyla, tarımsal ilaç üretiminde kullanılan 74 aktif maddenin üretimini ve ithalatını yasakladı.

10 Ocak - Sözleşmeli personelin maaşları yüzde 4 artırıldı. Sözleşmeli personelin tavan ücreti 2 bin 491 TL’ye yükseltildi.

- Rusya ve Ukrayna doğal gaz gerginliğinde Ukrayna, Avrupa Birliği’nden gelen gözlemcileri kabul etti ve Rus doğal gazının Ukrayna üzerinden transit geçişine izin veren anlaşmayı imzaladı.

11 Ocak - Rusya ile Ukrayna arasındaki doğal krizi nedeniyle enerji dar boğazına giren Slovakya hükümeti, AB’nin iki yıl önce kapatma kararı aldığı Bohunice nükleer reaktörünü yeniden hizmete soktu.

12 Ocak - Ukrayna’nın transit Rus gazının izleme anlaşmasını imzaladığı ve önceki koşullarını geri çektiği bildirildi.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Aralık ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,4 puan azaldı ve yüzde 64,7 seviyesinde gerçekleşti.

- Cari işlemler açığı geçen yıl kasım ayında, 2007 yılı aynı ayına göre yüzde 83,3 azalarak 559 milyon dolara geriledi. Ocak-kasım döneminde ise yüzde 17,6 artışla 38,8 milyar dolara yükseldi.

Gazprom Avrupa’ya Gaz Vanalarını Açtı 13 Ocak - Rusya doğal gaz firması Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya yeniden doğal gaz pompalanması için pompa istasyonlarına talimat verdi.

- ABD Başkanı George W. Bush, 700 milyar dolarlık kurtarma planının kalan 350 milyar dolarının serbest bırakılmasını istedi.

- Merkez Bankasının çeyrek yıl raporunda, Çin’in döviz rezervinin 31 Aralıkta biten 3 ayda 45 milyar dolar artarak 1,95 trilyon dolara çıktığı bildirildi.

- Air France, 320 milyon avroyla Alitalia’nın ana sermayesine yüzde 25 oranında ortak oldu.

- 2008 yılında toplam taşıt aracı üretimi yüzde 4,3 oranında artarak, 1 milyon 147 adede ulaştı.

- Fındık Tarım Kooperatifi Birliği (FİSKOBİRLİK) Yönetim Kurulu Başkanlığına Lütfi Bayraktar getirildi.

14 Ocak - Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin BB(-) olan uzun dönemli döviz cinsinden kredi notunu aynen teyit ederken, görünümünü ’’durağan’’ olarak açıkladı.

- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria, avro bölgesinde durgunluğun artacağı uyarısında bulundu ve ’’Daha kötüsü yolda’’ ifadesini kullandı.

- Avrupa Birliği dönem başkanı Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek, AB’nin enerji konusunda ’’en önemli önceliğinin’’ Nabucco projesi olması gerektiğini söyledi.

Merkez Bankası’ndan 2 Puanlık Faiz İndirimi

15 Ocak - Merkez Bankası 2005’ten bu yana en yüksek faiz indirimini gerçekleştirerek, faiz oranlarını 2 puan düşürdü. Borçlanma faiz oranı yüzde 15’den yüzde 13’e, borç verme faiz oranı ise yüzde 17,50’den yüzde 15,50’ye indirildi.

- Avrupa Merkez Bankası faiz oranını yarım puan indirerek, yüzde 2’ye çekildi.

- Türkiye’de Ekim 2008 dönemi itibariyle işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puan artışla yüzde 10,9’ye yükseldi.

- Avrupa’da otomobil satışları 2008 Aralık ayında yüzde 17,8, yılın tamamında yüzde 7,8 gerileyerek, son 15 yılın en sert düşüşünü gerçekleştirdi.

- Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kılıçoğlu, kısa vadeli TL kredilerinin faiz oranlarında 1 puan indirim yapıldığını bildirdi.

- Kredi faizlerinde sübvansiyon oranı, koyun-keçi ve arıcılık kredilerinde yüzde 40’tan yüzde 50’ye, tarımsal mekanizasyon kredilerinde yüzde 30’dan yüzde 40’a yükseltildi.

16 Ocak - KEY’de yeni ödeme listesi... 140 bin SSK’lı vatandaşa KEY paralarının ödenmesini sağlayacak liste, dağıtımı yapılmayan mükerrer Resmi Gazete’de yayımlandı.

- Krize karşı önlemler çerçevesinde belli bir süre içinde birleşecek olan küçük ve orta boy şirketlere 1 ya da 2 yıl vergi muafiyeti geliyor. Lisanslı depoculuk işletmeleri de 5 yıl süreyle vergiden muaf olacak.

- ABD hükümeti, Bank of America’ya 20 milyar dolar sermaye yardımında bulunma kararı aldı.

- Ekonomik kriz ve hiperenflasyonla boğuşan Zimbabve’de, üzerinde 100 trilyon Zimbabve doları (yaklaşık 30 ABD Doları) kupürlü banknot piyasaya sürülecek.

18 Ocak - Maaşları katsayıya göre belirlenen memur emekli aylıkları da yılın ilk yarısında yüzde 4 zamlandı.

- Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, ihracatçılara 2009 yılında 350 milyon dolar devlet desteği verileceğini bildirdi.

Nükleer Santral Yarışmasında Tek Firma Teklif Verdi

19 Ocak - Nükleer santral yarışmasında, teklif veren JSC Atomstroyexport-JSC Inter Raoues-Park Teknik ortak girişim grubunun üçüncü (fiyat) zarfı açıldı. Buna göre Ortak Girişim Grubu, birim fiyat ağırlıklı ortalama olarak kilovatsaat başına 20,79 cent, değerlendirmeye esas indirgenmiş birim fiyat olarak ise 21,16 cent fiyat teklifinde bulundu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, söz konusu konsorsiyumun önceki fiyat teklifi dışında yeni bir revize mektubu TETAŞ Genel Müdürlüğüne verdiğini bildirdi.

- İngiltere hükümeti, bankacılık sistemini desteklemek için 50 milyar sterlinlik ikinci önlem paketini açıkladı.

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, az gelişmiş ülkeler için acil destek fonu oluşturulmasını istedi.

- Rusya ile Ukrayna arasında 10 yıl süreli doğal gaz anlaşması imzalandı.

- Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca bu yıl kırsal kalkınma yatırım destekleme projeleri için 249 milyon lira kaynak ayrıldığı bildirildi.

20 Ocak - 2008 bütçesiyle 222,5 milyar TL harcama yapılırken, bütçe gelirleri de 204,5 milyar TL oldu. 2008 bütçesi, yılı 17 milyar 69 milyon TL açıkla kapattı.

- Merkezi yönetim brüt borç stoku 2008 sonu itibarıyla 380,1 milyar lira oldu.

- Fransa Başbakanı Francois Fillon, ulusal otomobil sanayisine 5 veya 6 milyar avro tutarında yardım yapılacağını açıkladı.

- İtalyan otomotiv devi FIAT, ABD’nin otomotiv üretim şirketlerinden Chrysler ile stratejik ortaklık anlaşması imzaladı.

21 Ocak - Rusya’nın Ukrayna üzerinden Avrupa ülkelerine gaz sevkıyatına yeniden başlamasının ardından, batı hattından gelen doğal gaz Türkiye’ye ulaştı.

- İzmit Gaz Dağıtım San. ve Tic’in (İZGAZ) yüzde 90 hissesi, 232 milyon dolara Fransız GDF Suez firmasına devredildi.

Arzuhan Doğan Yalçındağ Yeniden TÜSİAD Başkanı

22 Ocak - Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) 39. Genel Kurulu toplantısında, Arzuhan Doğan Yalçındağ, yeniden başkanlığa seçildi.

- Ulusal Süt Konseyi kuruldu. Geçici Başkan Murat Yörük oldu.

26 Ocak - Enerji sektöründe faaliyet gösteren TKİ, TTK, BOTAŞ, EÜAŞ, TEİAŞ,TETAŞ ve TEDAŞ 31 Aralık 2008 itibariyle birbirlerine olan borç ve alacakları, her hangi bir faiz ve gecikme zammı uygulanmaksızın takas ve mahsup suretiyle tasfiye edilmesine karar verildi.

- Türkiye nüfusu 2008 yılı sonu itibariyle geçen yıla oranla binde 13,1 artarak 70 milyon 586 bin 256 kişiden 71 milyon 517 bin 100 kişiye yükseldi. - Merkez Bankası Durmuş Yılmaz, enflasyonun yüzde 70 olasılıkla, 2009 yılı sonunda orta noktası yüzde 6,8 olmak üzere, yüzde 5,4 ile yüzde 8,2 aralığında gerçekleşmesinin beklendiğini bildirdi.

- Eczacılık devi Pfizer, rakibi ilaç üreticisi Wyeth’i 68 milyar dolara satın alma konusunda anlaştı.

- Hollandalı bankacılık devi Ing Group, Hollanda hükümetinin, 27,7 milyar avroluk (35,8 milyar dolar) ABD tutsat (mortgage) kaynaklı sorunlu varlıkların büyük çoğunluğunu satın alacağını bildirdi.

- İzlanda Başbakanı Geir Haarde, derinleşen mali kriz sırasında koalisyon hükümetinin çöktüğünü söyledi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF), 2009 yılında küresel büyüme tahminini yüzde 0,5’e çekti.

27 Ocak - TÜFE sepetinde var olan ürün sayısı 454’den 449’a indirilirken, ÜFE sepetindeki ürün sayısı 756’dan 768’e çıkarıldı.

- Japonya parlamentosu 54 milyar dolarlık ikinci teşvik paketini onayladı.

- Rusya’da ekonomik krizden en fazla etkilenen bankacılık sektörünü desteklemek için 900 milyar ruble (27,4 milyar dolar) ayrıldığı bildirildi.

- Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, ’’Tapu Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’’, orman sınırları dışına çıkarılan alanların, kadastro işlemleri yapılarak, Hazine adına tescil edilmesine olanak sağladı.

Sicil Affı Yürürlükte

28 Ocak - Kamuoyunda ’’sicil affı’’ olarak bilinen 5834 sayılı ’’Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun’’ Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

- İspanya ekonomisi, 2008’in 3. ve 4. çeyreklerinde daralarak teknik olarak durgunluğa girdi.

- Markaların Korunması Kanunu, Resmi Gazete’de yayımlandı.

- ILO’nun yayımlandığı ’’Küresel İstihdam Trendleri Raporu’’nda yer alan en iyimser senaryoya göre, bu yıl, küresel bazda 18 milyon iş kaybı yaşanacak, küresel işsizlik oranı yüzde 6,1’e çıkacak.

- İran, Türk araçlarından fiyat farkı tahsilatında yüzde 25 indirime gitti.

- Hazine, bankalara doğrudan satış yöntemiyle 420,7 milyon TL ile 49,1 milyon dolar tutarında Gelire Endeksli Senet (GES) ihracı yaptı.

- AB Komisyonu, Avrupa’nın doğal gazda Rusya’ya bağımlılığını azaltacak Nabucco projesinin finansmanı için 250 milyon avro katkıda bulunacağını duyurdu.

- Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş’de (Başkent Edaş) yüzde 100 oranındaki hissenin 1 milyar 225 milyon dolar bedelle Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş’ye devri gerçekleşti.

29 Ocak - Türkiye’nin turizm gelirleri 2008 yılında, 2007 yılına oranla yüzde 18,5 artarak, 21 milyar 910 milyon 964 bin 131 dolar olarak gerçekleşti.

- İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), Tahran Borsası dışında tüm borsaların kayıpla kapattığı 2008 yılında, en çok kaybettiren 17. borsa oldu.

- Petrolün varilinin 42 doların altına inmesinin ardından Rus rublesi de dolar karşısında 34,8 rubleye inerek, rekor seviyede değer yitirdi.

30 Ocak - 2008 yılında hem ihracatta hem de ithalatta rekor kırdı. İhracat, 2007’ye göre yüzde 23,1 artarak 132 milyar 3 milyon dolar, ithalat ise yüzde 18,7 artarak 201 milyar 823 milyon dolar oldu. İhracat bu yılın Aralık ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21 azalarak 7 milyar 685 milyon dolar oldu. İthalat da Aralık’ta yüzde 30,1 oranında azaldı ve 11 milyar 271 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- ABD ekonomisi, geçen yılın son çeyreğinde, çeyrek yıl sonuçları açısından son 25 yıldır gösterdiği en kötü performansı sergileyerek yüzde 3,8 daraldı.

- Belçika hükümetinin de katılımıyla yeniden müzakereye açılan Fortis’in Fransız BNP Paribas’ya devrinde anlaşma sağlandı.

- Dünyanın en büyük petrol şirketi Exxon Mobil, 2008 yılı için 45,2 milyar dolarlık rekor kar açıkladı.

31 Ocak - BOTAŞ Genel Müdürlüğü, doğal gaz satış fiyatlarında konutlarda yüzde 17 ve sanayide yüzde 18 oranında indirim yaptı.

ŞUBAT

Şubat ayında Merkez Bankası, döviz depolarının vadesini 1 aydan 3 aya, döviz depo piyasalarında borç verme faiz oranını, dolar için yüzde 7’den yüzde 5,5’e, avro için yüzde 9’dan yüzde 6,5’e düşürülmesine karar verdi.

ABD’de 787 milyar dolarlık dev teşvik planı kabul ederken, neredeyse otomotiv sanayi kurulduğundan bu yana lider olan ABD’nin satışlarda liderliğinin sona erdiği, Çin’in, otomobil satışlarında ilk kez ABD’yi geçtiği açıklandı. Bir diğer açıklama ise Kanada’nın bütçesinin 1976 yılı mart ayından bu yana ilk defa açık vermesiydi. Ekonomide 2009 yılının Şubat ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

Davos’tan "Küresel Ekonomik Sistem Yeniden İnşa Edilmeli" Çağrısı

1 Şubat - Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu küresel ekonomik sistemin yeniden inşası çağrısıyla sona erdi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı John Lipsky, Türkiye ile anlaşma yolunda çok önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.

3 Şubat - Bankalar Kanunu’nca uygun görülen ikincil sermaye benzeri krediler ile yurt dışında menkul kıymetleştirme yöntemiyle temin ettikleri krediler için, ödenecek faizlerden yapılacak kesinti oranı, yüzde 10’dan yüzde 1’e düşürüldü.

- Portföyü Türkiye’de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançlarına uygulanan yüzde 15 oranında Kurumlar Vergisi, sıfıra çekildi.

1 Ocak 2006’dan önce ihraç edilen devlet tahvili ve hazine bonosu faizleri ile toplu konut idaresi ve özelleştirme idaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirlere sıfır stopaj uygulanması kararlaştırıldı.

- Merkez Bankası, banka nezdindeki negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartları ile karşılıksız çekler ve protestolu senetlere ilişkin 5834 sayılı Kanun kapsamına girenlerin kayıtlarının silindiğini açıkladı.

- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ocak ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,29, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,23 arttığını açıkladı. TÜİK’e göre, Ocak ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 9,50, ÜFE’de yüzde 7,90 oldu.

4 Şubat - Yeni bir yasal düzenlemeyle, ABD Yönetimi’nin 700 milyar dolarlık mali sektör kurtarma paketinden faydalanmak isteyen şirketlerin üst yöneticilerinin maaşı aylık 400 bin doları aşamayacak.

- Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) Genel Müdürü Sefer Bütün, EÜAŞ’ta yürütülen bir soruşturma kapsamında açığa alındı.

- Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda (VOB) işlem gören hisse senedi vadeli kontratlardan elde edilen kazançlar için yerli yatırımcıdan alınan stopaj oranı tekrar yüzde sıfıra indirildi.

5 Şubat - 2008-2010 yılına ilişkin, "Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı"nı yayımlandı.

9 Şubat - Sanayi üretimi, 2008 yılında yüzde 0,9 geriledi. 2008 Aralık ayında, aylık bazda, imalat sanayinde yüzde 19,9, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 5,3, madencilikte yüzde 2’lik üretim düşüşü yaşandı.

- Kamu yatırım ve kalkınma bankaları tarafından sağlanacak bir yıla kadar kısa vadeli dış imkan için Hazine’den izin alınmamasına karar verildi.

- Fransa, Renault ve Peugeot-Citroen otomobil üreticilerine 6 milyar avro kredi yardımı yapma kararı aldı.

10 Şubat - Türkiye’nin cari işlemler açığı, geçen yıl aralık ayında yüzde 42,5 azalarak 3 milyar 3 milyon dolara gerilerken, Ocak-Aralık dönemi itibariyle yüzde 8,4 artış ile 41 milyar 416 milyon dolara ulaştı.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı ve yüzde 63,8 seviyesinde gerçekleşti.

- Çin’deki otomobil satışları, ABD’deki otomobil satışlarını geçti. Otomobil satışlarında ABD tarihte ilk kez ikinciliğe düştü.

- ABD Hazinesi, bankaların 500 milyar dolarlık sorunlu varlıklarını satın almak için revize edilen mali kurtarma planını açıkladı.

- TETAŞ, özel sektörden elektrik alımı için ihale açtı.

- Kalbe bağlı sağlık sorunu yaşayan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, tedavi için ABD’nin Cleveland kentine gitti.

- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), küresel ekonomik kriz yüzünden sosyal huzursuzlukların artabileceği uyarısında bulundu.

11 Şubat - Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Türk Eximbank’ın 10 Şubat 2009’dan geçerli olmak üzere, TL kredilerinin faiz oranlarında yaklaşık 3 puana varan indirimler gerçekleştirdiğini, TL kredilerinin faiz oranları yüzde 10 ile 15 aralığına çekildiğini bildirdi.

- Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ (SEDAŞ), 600 milyon dolarlık bedelle AkCez konsorsiyumuna devredildi.

- Merkezi Yönetim Bütçesinden ocak ayında 18 milyar 796 milyon TL harcama yapıldı, 15 milyar 830 milyon TL bütçe geliri elde edildi. Ocak ayındaki bütçe açığı da 2 milyar 967 milyon TL olarak tespit edildi.

12 Şubat -Kanada bütçesinin, 1976 yılı Mart ayından bu yana ilk defa açık verdiği açıklandı.

- AB’de ortak para avro kullanan 16 ülkede sanayi üretimi, aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 ile tarihinin en sert düşüşünü gerçekleştirdi.

- Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2008 yılı sonu itibarıyla 732,7 milyar liraya yükseldi.

- Türkiye’ye 2008 yılında bir önceki yıla göre, net uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş) yüzde 19,6 azalarak 17 milyar 718 milyon dolara indi.

13 Şubat - Mersin-Akkuyu’da kurulması planlanan Türkiye’nin ilk nükleer santralının inşaatı ve işletimi için açılan yarışmada tek teklifi veren Türk-Rus ortaklığı Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik Ortak Girişim Grubu, 21,16 dolar sent olarak önerdiği fiyatı, iyileştirme teklifinde 15,35 sent olarak revize etti.

- Avustralya parlamentosu, 27,4 milyar dolarlık ekonomiyi teşvik paketini onayladı.

- Avro Bölgesi geçen yıl son çeyrekte, 3’üncü çeyreğe göre yüzde 1,5 küçülerek 13 yıllık tarihinin en kötü performansına imza attı.

- Rusya ile ticarette ruble-lira kullanılması konusunda görüş birliğine varıldı.

ABD’den Dev Teşvik Paketi

14 Şubat - ABD Başkan Barack Obama’nın ekonomik krizle mücadelede büyük önem verdiği 787 milyar dolarlık dev teşvik planı, Kongrenin iki kanadında da kabul edildi.

- Roma’daki G-7 toplantısı sırasında, Japonya ile Uluslararası Para Fonu (IMF) arasında 100 milyar dolarlık bir kredi anlaşması imzalandı.

16 Şubat - Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Japonya, geçen yıl son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,3 ile 1974 yılından bu yana en büyük küçülmeyi yaşadı.

- Türkiye’de 2008 kasım ayındaki işsiz oranı 2,2 puanlık artışla yüzde 12,3’e çıktı. İşsiz sayısı da, bu döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 645 bin kişi artarak, 2 milyon 995 bin kişi oldu.

17 Şubat - Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ulusal teşvik paketleri hazırlayan ülkelerden daha koordineli hareket etmelerini istedi.

- AB’de bir önceki yıl 192,4 milyar avro olan dış ticaret açığı, 2008’de 241,4 milyar avroya yükseldi.

- Halis Toprak, Toprak Holding Yönetim Kurulu Başkanlığından istifa ettiğini duyurdu.

Doğan Yayın Holding’e Vergi Cezası

18 Şubat - Doğan Yayın Holding’e (DYH) Maliye Bakanlığı tarafından toplamda yaklaşık 826,3 milyon TL’lik vergi/ceza ihbarnamesi tebliğ edildi.

- ABD’li otomobil üreticileri General Motors (GM) ve Chrysler, ABD hükümetinden 22 milyar dolar ek kredi istedi.

- Global Yatırım Holding A.Ş’nin, Başkent Doğalgaz A.Ş’nin özelleştirilmesi kapsamında verdiği teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesine ilişkin alınan "ihtiyati tedbir" kararına karşı Ankara Büyükşehir Belediyesinin yaptığı itiraz, mahkeme tarafından reddedildi ve ihtiyati tedbirin devamına karar verildi.

- ABD Başkanı Barack Obama’nın yönetimi, konut kriziyle mücadele planı kapsamında, evini kaybetme tehdidiyle karşı karşıya kalan 9 milyon Amerikalı için 75 milyar dolar harcama kararı aldı.

- Alman hükümeti, zor durumdaki bankaların son çare olarak kamulaştırılabilmesini öngören yasa tasarısını kabul etti.

- AB, teşvik paketleriyle ve banka kurtarma operasyonlarıyla geçen yıl bütçe açığında yüzde 3 sınırını aşan 6 üyesine ceza vermek yerine süre tanıma kararı aldı.

- Dünya Altın Konseyi, 2008 yılında, 2007’ye oranla yüzde 64 (15 milyar dolar) daha fazla altın yatırımı yapıldığını açıkladı.

- Türkiye’den Suriye’ye mal taşıyan Türk araçlarından vergi alınmamasına karar verildi.

19 Şubat - Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarında 1,50 puan indirim yaptı. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 13,00’den yüzde 11,50’ye çekilirken, borç verme faiz oranını da yüzde 15,50’den yüzde 14’e indirildi.

- ABD’nin Cheveland kentinde tedavi amacıyla hastanede bulunan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, 3’lü by-pass ameliyatı oldu.

- Rusya’nın doğal gaz devi Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Rus gazını Avrupa’ya ulaştırması planlanan Kuzey Akım doğal gaz boru hattının 2011 yılında çalışmaya başlayacağını söyledi.

- Türkiye’nin genel enerji programı, Dünya Bankasının Avrupa ve Orta Asya’da insanların iyileştirilmesi ödülünü aldı.

20 Şubat - Merkez Bankası, döviz depolarının vadesini 1 aydan 3 aya, döviz depo piyasalarında borç verme faiz oranını, dolar için yüzde 7’den yüzde 5,5’e, avro için yüzde 9’dan yüzde 6,5’e düşürülmesine karar verdi.

- İngiltere’nin son banka kurtarma operasyonlarıyla birlikte borca battığı, ülkenin toplam borcunun 2 trilyon sterline ulaştığı açıklandı.

- Alman Federal Eyalet Temsilciler Meclisi, Almanya Federal Cumhuriyeti tarihindeki en büyük ekonomik yardım paketi olan 50 milyar avroluk ikinci konjonktür paketini onayladı.

21 Şubat - ABD Başkanı Barack Obama, Hazineye, 787 milyar dolarlık ekonomiyi teşvik paketi kapsamındaki vergi kesintilerini uygulaması talimatı verdi.

- Citigroup ve Bank of America’nın kamulaştırılacağı iddiaları ile Bank of America’nın hisselerini 1984’ten, Citigroup’un ise 1990 yılından bu yanaki en düşük seviyesine geriletti.

22 Şubat - Geçen yıl küresel kriz nedeniyle Avrupalı rakipleri küçülürken yolcu sayısını yüzde 15,6 artırarak 21 milyon 870 bine yükselten THY, Avrupa’nın en hızlı büyüyen 3 ulusal hava yolu arasına girdi.

23 Şubat - Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, 1 milyar dolarlık yeni ihracat kredisi destek programı çerçevesinde, başvuran ve şartlara uyan her KOBİ’ye 6 ay vadeli, vade sonunda defaten ödemeli olmak üzere 200 bin dolara kadar kredi kullandırılacağını söyledi.

- Ankara Ticaret Odasında (ATO) gerçekleştirilen seçimler sonunda Sinan Aygün yeniden başkan seçildi.

24 Şubat - ABD hükümetinin geçen yıl iki kez yardım ettiği sigorta şirketi American International Group’un (AIG), hükümetten daha fazla yardım istediği ve geçen yılın dördüncü çeyreği için 60 milyar dolar zarar açıklamasının beklendiği bildirildi.

25 Şubat - BOTAŞ’ın doğal gazda fiyat revizyonunda çözümsüzlük ile belirlenen kalitenin altında gaz verilmesi gibi gerekçelerle İran’a açtığı tahkim davasını kazandığı bildirildi.

26 Şubat - Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Hüseyin Samiei, dış borç seviyesine bakıldığında iyi bir konumda olduğu görülen Türkiye’nin dış borcunun, benzer ülkelere göre daha düşük olduğunu kaydetti.

- D-8 Ülkeleri Gıda Güvenliği toplantısı, Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da başladı.

- İngiliz Royal Bank of Scotland (RBS) 2008’de İngiltere’de bir şirketin tarihindeki en büyük yıllık kayba imza atarak 34,3 milyar dolar zarar etti.

27 Şubat - ABD Ticaret Bakanlığının açıkladığı verilere göre, 2008 yılı son çeyrekte ABD’nin gayri safi yurtiçi hasılası beklentilerden çok hızlı şekilde yüzde 6,2 oranında küçüldü.

- Dünya Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB), Doğu ve Orta Avrupa’daki ekonomik krize çözüm bulmak için ortak bir program başlattı.

- Arçelik A.Ş’nin, çoğunluk hissesine sahip olduğu iştiraki Grundig Elektronik A.Ş. ile birleşme kararı aldığı bildirildi.

- İhracat bu yılın Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,7 azalarak 7 milyar 891 milyon dolar oldu. İthalat da Ocak’ta yüzde 43,3 oranında azaldı ve 9 milyar 271 milyon dolar olarak gerçekleşti.

28 Şubat - İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanlığına Murat Yalçıntaş, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanlığına Tanıl Küçük yeniden seçildi.

MART

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 2009 yılı Mart ayında, çeşitli vergi indirimleri, kaynak aktarımlarını içeren tedbir paketlerini açıkladı.

Mart’ta doların 1,8250 liraya çıkması üzerine Merkez Bankası, döviz satım ihalelerine yeniden başlarken, mevzuatta yapılan düzenlemeyle ruble ve riyalle ticaretin de önü açıldı. Aynı ay, İngiltere’nin önde gelen bankası Llyods, devletin kontrolüne geçti. Ekonomide 2009 yılının Mart ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

2 Mart - "Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik" uygulamaya girdi.

- Uluslararası Hububat Konseyi’nin (IGC) Ocak tarihli son raporuna göre, geçen sezon dünya hububat üretimi 101 milyon ton artışla 1 milyar 788 milyon ton olarak gerçekleşti.

3 Mart - OECD, üye ülke hükümetlerine, küresel mali kriz ile birlikte ekonomilerinde "korumacılık eğilimine girmemeleri" uyarısı yaptı.

- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Şubat ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,34 gerilediğini, üretici fiyatları endeksinin ise (ÜFE) yüzde 1,17 arttığını açıkladı. Yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 7,73, ÜFE’de de yüzde 6,43 oldu.

4 Mart - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarlığına Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürü Ali Boğa atandı.

- Gelir İdaresi Başkanlığına, Başkan Yardımcısı Mehmet Kilci getirildi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel krizin dünyanın en yoksul ülkelerini etkilemeye başladığını ve 22 ülkenin bu yıl 25 milyar dolar ek kaynağa ihtiyacı olabileceğini söyledi.

5 Mart - Avrupa Merkez Bankası (AMB) gösterge faiz oranını yüzde 2’den yüzde 1,5’e indirdi.

- İngiltere Merkez Bankası faiz oranını yüzde 1’den yüzde 0,5’e çekti.

- General Motors (GM) denetçileri, şirketin faaliyetlerini sürdürebilmesi konusundaki şüphelerini dile getirince, uluslararası piyasalarda dolar değerlendi.

- ABD’nin Cleveland kentinde 2 hafta önce by-pass ameliyatı geçiren Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Türkiye’ye döndü.

7 Mart - İngiltere’nin önde gelen bankası Llyods Bank grubu, devletin kontrolüne geçti.

9 Mart - Doların 1,8250 liraya çıkmasıyla Merkez Bankası, 10 Mart 2009 tarihinden itibaren döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlanmasına karar verildiğini bildirdi.

- Türkiye’nin sanayi üretimi Ocak ayında, 2008 yılının aynı ayına göre yüzde 21,3 oranında azaldı.

- Nikkei Endeksi, yüzde 1,2 (87,07 puan) oranında değer kaybederek, son 26 yılın en düşük endeks değeri olan 7.086,03 puandan kapandı.

- Londra Menkul Kıymetler Borsası, son 6 yılın en düşük düzeyine geriledi.

- Fortis Bank A.Ş, Fortis Bank Belçika’nın yüzde 75’inin Belçika devleti tarafından BNP Paribas’a satılması, geride kalan yüzde 25 hissenin de Belçika devletinin elinde bulundurulması karara bağlandı.

- İzlanda’da hükümet, geçen yılki finansal çöküşten sonra ayakta kalan son bağımsız banka Straumar Burduras’a da el koydu.

Ruble ve Riyalle Ticarete İzin

10 Mart - Merkez Bankasının döviz satım ihalelerine yeniden başladı. İlk gün, döviz satım ihalesindeki satış tutarını 50 milyon dolar olarak açıkladı.

- Ruble ve riyalle ticaretin önü açıldı. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda yapılan değişiklikle, bankalar ve bakanlıkça uygun görülecek diğer kuruluşlara, yaptıkları işlemlerde konvertibl dövizleri belirleme yetkisi tanındı.

- Türkiye’nin cari işlemler dengesi, Ocak ayında 291 milyon dolar fazla verdi.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre 15,5 puan azaldı ve yüzde 63,8 seviyesinde gerçekleşti.

11 Mart - Doğan Yayın Holding A.Ş, Halkalı Vergi Dairesi Müdürlüğüne teminat olarak gösterilen varlıkların ekspertiz değerinin 1 milyar 84,9 milyon TL olduğunu bildirdi.

Doğan Gazetecilik A.Ş, Danıştay 13. Dairesinin, Vatan Gazetesi’nin imtiyaz haklarına sahip Bağımsız Gazeteciler ve Kemer Yayıncılık hisselerinin devrinin yürütmesini durdurduğunu bildirdi.

12 Mart - Genentech firmasının yüzde 56’sına sahip olan Roche, geri kalan hisseler için 46,8 milyar dolar ödeyeceğini açıkladı.

- Türkiye’ye Ocak ayında, net uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş) 1 milyar 92 milyon dolar oldu.

- 50 milyar dolarla Wall Street tarihinin en büyük yolsuzluğunu yapmakla suçlanan Bernard Madoff, suçunu kabul etti.

Ekonomide 4. Tedbir Paketi

13 Mart - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ekonomide 4. tedbir paketini açıkladı. Pakete göre Eximbank’ın sermayesi 500 milyon lira artırılacak. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu yüzde 5 düşürülecek. Bütçeden KOSGEB için öngörülen ödeneğe 75 milyon lira ilave yapılacak. İhracatçının rekabet gücünün yükseltilmesi amacıyla Destekleme Fiyat İstikrar Fonu’na ayrılan para artırılacak. Yeni konutların satışından alınan yüzde 18’lik KDV, üç ay süreyle yüzde 8’e indirilecek. Otomotiv firmalarının elindeki mevcut araçlardan alınan ÖTV oranı 3 ay süreyle düşürülecek. Beyaz eşya ve elektronik eşyada uygulanan ÖTV’nin oranı 3 ay süreyle indirilecek.

- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanlığına Prof. Dr. Vedat Akgiray, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanlığına da Mehmet Küçük atandı.

- ABD’li otomotiv şirketi General Motors (GM), daha önce Mart ayı için hükümetten istediği 2 milyar dolara ihtiyacı olmadığını bildirdi.

- Bulgaristan’ın, Türkiye ile 1998 yılında imzaladığı ve Ceylan Holdingin üstlendiği "Yukarı Arda Projesi"ni içeren anlaşmayı tek taraflı olarak feshettiği bildirildi.

14 Mart - Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte değişikliğe gidildi ve yatırımı tamamlanmamış irtifak hakkı ve kullanma izinlerinde bedelin, talep edilmesi halinde 2 yıl süreyle yüzde 50 indirimli tahsil edilmesi kararlaştırıldı.

Beyaz Eşya va Otomotivde ÖTV İndirimleri

16 Mart - 4. tedbir paketinin vergi indirimleri uygulamaya girdi. 15 Haziran’a kadar geçerli olacak Bakanlar Kurulu Kararına göre, net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e düşürüldü. ÖTV oranı da, ticari araçlarda yüzde 10 yerine yüzde 1, motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen otomobillerde yüzde 37 yerine yüzde 18, otobüslerde de yüzde 1 yerine sıfır olarak uygulanacak. Elektronik ve beyaz eşyada ise yüzde 6,7’lik ÖTV sıfırlandı. Tüketici kredilerindeki KKDF de, yüzde 15’den yüzde 10’a indirildi.

- Türkiye’de, 2008 yılı aralık ayında işsizlik oranı, 3 puan artarak yüzde 13,6 olarak hesaplandı. İşsiz sayısı da, 838 bin kişi artarak, 3 milyon 274 bin kişi oldu.

- ABD Başkanı Barack Obama, hükümetin geçen yıl iflastan kurtardığı sigorta şirketi American International Group’taki (AIG) prim ödemelerine tepkisini dile getirdi ve bu ödemeleri engellemek için gereken tüm yasal önlemlerin alınması direktifini verdi.

17 Mart - AB Komisyonunun Nabucco projesi için ayırdığı 250 milyon avroya, üye ülkeler onay vermedi.

- Rusya’nın doğalgaz devi Gazprom Başkan Yardımcısı Aleksandır Medvedev, Nabucco doğalgaz projesine katılmaları için davet aldıklarını ancak, bunu reddettiklerini söyledi.

18 Mart - Çin Ticaret Bakanlığı, Coca Cola şirketinin, Çin’in en büyük meyve suyu şirketlerinden biri olan Huiyuan firmasını satın alma teklifini reddetti.

- Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, göreve başladı.

19 Mart - ABD Merkez Bankası (FED), ABD ekonomisine 1,4 trilyon dolar nakit akışı sağlayacağını açıkladı.

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarında 1 puan indirim yaptı. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 11,50’den yüzde 10,50’ye, borç verme faiz oranı da yüzde 14’den yüzde 13’e çekildi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF), dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 0,5 ile yüzde 1 arasında küçüleceğini bildirdi.

20 Mart - AB devlet ve hükümet başkanları, 200 milyon Avrosu Nabucco projesine olmak üzere, kullanılmayan AB fonlarından enerji ve geniş bant internet altyapısına 2 yıl içinde 5 milyar avro harcanması konusunda uzlaştılar.

- 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere sanayi elektriğinin fiyatında yüzde 1,66, konut elektriğinin fiyatında ise yüzde 1,58 oranında indirim yapıldı.

- AB devlet ve hükümet başkanları, Orta ve Doğu Avrupa’daki yeni üyeler için ayrılan 25 milyar avroluk acil kredi paketinin 50 milyar avroya çıkarılması konusunda uzlaştı.

- Merkezi yönetim bütçesinden Şubat ayında 25 milyar 808 milyon lira harcama yapıldı, 18 milyar 415 milyon lira da gelir elde edildi. Bütçe, Şubat ayını 7 milyar 393 milyon liralık açıkla kapattı.

21 Mart - Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 2’ye kadar küçülmesini beklediklerini söyledi.

22 Mart - Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK) tarafından kullandırılan düşük faizli tarım kredilerinin vadesi işletme kredilerinde 18 aydan 2 yıla, yatırım kredilerinde 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı.

23 Mart - ABD Yönetimi, bankaların bilançolarında bulunan ve kredi piyasasının çalışmasını önleyen toksik (zehirli, batık) varlıkları satın almak için 1 trilyon dolara kadar harcama kararı aldı.

24 Mart - ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, 1930’lardaki gibi bir ekonomik çöküşün yaşanmaması için AIG’nin kurtarılmasına karar verildiğini kaydetti.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Khan, küresel krizi çözmek için koordineli hareket edilmezse, işsizlik ve iç ayaklanmaların hızla artış göstereceğini söyledi.

- İngiltere’de Şubat ayı üretici fiyat endeksinin 49 yıldır ilk kez sıfıra düştüğü açıklandı.

- Çin Merkez Bankası Başkanı Zhou Xiaochuan, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından kontrol edilen yeni bir küresel para birimi önerdi.

- Şekerbank hisselerinin yüzde 33,98’ini elinde bulunduran BTA Securities JSC’nin sahibi BTA Bank JSC sermayesinin yüzde 78,14’ünün Kazakistan Devlet Varlık Fonu Samruk Kazyna tarafından devralındığı bildirildi.

- Türk Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kılıçoğlu, 1 yıla kadar vadeli kredilerde, faiz oranlarının 2’şer puan indirildiğini açıkladı.

5 Maddelik Yeni Önlem Paketi

25 Mart - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 3 ay süreyle gayrimenkul alım satımlarında tapu harcını binde 15’ten binde 5’e, ev ve ofis mobilyaları ile KOBİ’lerin kullandığı bazı sanayi ve iş makinelerin ise KDV’yi yüzde 18’den yüzde 8’e indiren 5 maddelik yeni ekonomik önlem paketini açıkladı.

- Model yılı 1979 veya daha eski olan motorlu taşıtların, hurdaya çıkarılması halinde ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisi ve cezaları silinecek.

26 Mart - Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne 500 milyon dolar tutarında kredi sağlamasına ilişkin Kredi Anlaşması, Bakanlar Kurulunca onaylandı.

- BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon, G-20 ülkelerinin liderlerine küresel mali krizin vurduğu gelişmekte olan ülkeler için 2 yıllık ve 687 milyar sterlinlik bir mali teşvik paketi hazırlamaları çağrısında bulundu.

27 Mart - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, küresel krizin etkilerini azaltmak amacıyla Kredi Garanti Fonu’na 1 milyar lira aktarılacağını açıkladı.

28 Mart - Ünlü finans spekülatörü George Soros, 2 Nisan’da Londra’da yapılacak olan G-20 zirvesinin küresel ekonomik sistem için son şans olduğunu söyledi.

- Norveç, Uluslararası Para Fonuna (IMF) 4,6 milyar dolarlık destekte bulunacağını bildirdi.

- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun (EPDK), elektrik fiyatlarında abone gruplarına göre yüzde 1,5-1,89 oranlarında indirim sağlayan kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

29 Mart - Bazı sektörlerdeki mallara uygulanacak KDV’nin yüzde 18’den, yüzde 8’e indirilmesine dair Bakanlar Kurulu Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

30 Mart - Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, ekonomik kriz nedeniyle büyük zarara uğrayan Opel otomobil şirketinin kurtarılması amacıyla, devletin şirket hisselerine geçici süreyle iştirak etmesini önerdi.

31 Mart - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye ekonomisinin 2008 yılında yüzde 1,1 oranında büyüdüğünü açıkladı. Kesintisiz 27 çeyrektir büyüyen Türkiye ekonomisi, 2008 yılının son çeyreğinde yüzde 6,2 küçüldü.

2008 yılında kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 13 bin 367 lira, dolar cinsinden 10 bin 436 dolar olarak hesaplandı. TÜİK, 2007 yılı ile 2008’in ilk 3 çeyreğinin milli gelir rakamlarını revize etti, 2007 büyüme rakamı yüzde 4,6’dan yüzde 4,7’ye yükseltildi.

- 2008 yılı sonu itibariyle, Türkiye’nin dış borcu 276,8 milyar dolara, net dış borç stoku 150,7 milyar dolara yükseldi. Kamu net borç stoku, 2008 yılı sonu itibariyle bir önceki yıla göre yüzde 9,3 artarak 271,5 milyar lira oldu.

- Dünya Bankası, küresel büyümenin bu yıl, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez yüzde 1,7 daralacağı tahmininde bulundu.

- İhracat şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24,9 azalarak 8 milyar 317 milyon dolar oldu. İthalat da şubatta yüzde 47,6 oranında azaldı ve 8 milyar 398 milyon dolar olarak gerçekleşti.

NİSAN

Ekonomide 2009 yılı Nisan ayında, G-20 ülkeleri Londra’daki zirvede, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve diğer kalkınma kuruluşlarına 1,1 trilyon dolar kaynak aktarılması konusunda anlaştı.

Katılım öncesi ekonomik program açıklanırken, varlık barışı uygulamasında 14,8 milyar liralık beyan oldu. Merkez Bankasınca tespit edilen reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranları ise 6-7 puan indirildi.

Ekonomide 2009 yılının Nisan aylarındaki gelişmeler özetle şöyle:

IMF ve Diğer Kalkınma Kuruluşlarına 1,1 Trilyon Dolar

2 Nisan - G-20 üyeleri Londra’daki zirvede IMF ve diğer kalkınma kuruluşlarına 1,1 trilyon dolar kaynak aktarılması konusunda anlaştı.

- Türkiye ile Uluslararası Para Fonu (IMF), doğrudan görüşmelere yeniden başlama kararı aldı.

- Merkez Bankası, yarından itibaren döviz satım ihalelerini durduracağını bildirdi.

- TEDAŞ Genel Müdürü Haşim Keklik, Ankara’da bazı semtlerde seçim gecesi elektriklerin kesilmesinin "sabotaj olduğu ve bu konuda inceleme başlatıldığı" iddialarıyla ilgili olarak ne TEDAŞ yetkililerinin ne de polisin, elektriği kesilen trafolarda herhangi bir incelemesinin söz konusu olmadığını açıkladı.

- Avrupa Merkez Bankası, faiz oranını çeyrek puan indirdi. Merkez Bankası, faiz oranlarını tarihi düzey olarak nitelendirilen yüzde 1,25’e çekti.

3 Nisan - Uluslararası Tekstil Hazır Giyim ve Deri İşçileri Federasyonu Genel Sekreteri Neil Kearney, geçen yıl Eylül ayından bu yana dünyada deri, tekstil ve ayakkabı sektöründe 12 milyon kişinin işsiz kaldığını, 8 bin 500 fabrikanın da o tarihten bu yana kapandığını açıkladı.

- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü, toplam 5 bin 468 adet maden sahasını aramaya açmak üzere ihaleye çıktı.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, G-20 zirvesinin ardından, dünyada potansiyel krizlerle mücadele etmek için IMF’nin şimdi yeterli güce sahip olduğunu bildirdi.

- Türkiye İstatistik Kurumu, Mart ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,10, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,29 arttığını açıkladı. TÜİK’e göre, mart ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 7,89, ÜFE’de yüzde 3,46 oldu.

4 Nisan - ABD Ticaret ve Kalkınma Kurumu ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve temiz kömür teknolojisi konularında geniş bir işbirliği programının ana hatlarını belirleyen bir mutabakat anlaşması imzalandı.

5 Nisan - Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunca yapılan yönetmelik değişikliğine göre, tütün mamullerinin ambalajları üzerinde, bir tütün mamulünün diğerlerine göre daha az zararlı veya daha üstün olduğunu ima eden veya tüketimini özendiren her türlü metin, isim, marka, çeşit adı, mecaz, figür, işaret ve diğer unsurlar ile tüketiciyi aldatıcı nitelikteki tanımlama, marka, çeşit adı, renk, figür veya işaretler kullanılamayacak.

6 Nisan - Japonya’da 75 milyar avroluk yeni teşvik paketi açıklandı.

- Çalık Holding, Sabah-ATV’nin satın alınma sürecinde kullanılan 750 milyon dolarlık kredinin karşılığında, 1 milyar 250 milyon dolarlık işletmenin tamamı ve buna ilave olarak Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık’ın şahsi kefaletinin bankalara teminat olarak verildiğini açıkladı.

7 Nisan - Avustralya Merkez Bankası faizleri çeyrek puan indirerek, son 50 yılın en düşük faiz düzeyi olan yüzde 3’e çekti.

- AB ve ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesi’nde 2007’nin aynı dönemine göre geçen yılın son çeyreğinde yüzde 1,3 olarak açıklanan küçülme rakamı, yüzde 1,4’e revize edildi.

- Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından ABD Başkanı Barack Obama’nın Türkiye ziyareti anısına hatıra para basıldı.

8 Nisan - Türkiye’nin sanayi üretimi Şubat ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 23,7 oranında azaldı.

- Geçen yılın ilk çeyreğinde 350 bin 902 adet olan otomotiv üretimi bu yılın aynı döneminde yüzde 59,4 azalışla 142 bin 567 adede geriledi.

- AB Komisyonu, borçlanmakta zorlanan bankalara sağlanan hazine garantileri dahil, 27 AB üyesinde küresel mali krize karşı alınan tedbirlerin, 3 trilyon avroya ulaştığını duyurdu.

- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, dünyada kayıt dışı çalışan kişi sayısının 1,8 milyarı bulduğunu, buna karşılık 1,2 milyar insanın ise kayıt altında olduğunu açıkladı.

9 Nisan - Merkez Bankasınca tespit edilen reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranları 6-7 puan indirildi.

- İngiliz Barclays Bankası, ABD merkezli menkul kıymet yönetimi birimi iShares firmasını, Avrupa merkezli yatırım şirketi CVC’ye 4,4 milyar dolara satma konusunda anlaştı.

- Dünya otomotiv sektöründeki krize rağmen Hintli Tata Grubu, dünyanın en ucuz otomobili "Nano"yu Hindistan’da satışa sundu. Yaklaşık bir haftadır Yeni Delhi ve Bombay’daki bayilerde sergilenmeye başlanan Nano, 100 bin rupiden (1,500 avro) piyasaya sürüldü.

10 Nisan - Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, elektrik dağıtımda Çoruh ve Osmangazi elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi için ilana çıktı.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı ve yüzde 64,7 seviyesinde gerçekleşti.

- Japonya Başbakanı Taro Aso, dünyanın ikinci büyük ekonomisini durgunluktan çıkarmak için 150 milyar dolar tutarında yeni bir teşvik paketi açıkladı.

- Türkiye’nin, 2008 yılı Şubat ayında 3 milyar 871 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2009 yılının aynı döneminde 343 milyon dolar fazla verdi.

- Forbes dergisinin açıkladığı 2 bin büyük şirket arasında Türkiye’den 13 şirket yer aldı.

11 Nisan - Türkiye vergi rekortmenliğini 18 milyon liralık gelir vergisiyle Rahmi Koç aldı.

- Boren ile Temsan işbirliğiyle yürütülen proje çerçevesinde Türkiye’de ilk kez dalga enerjisinden elektrik üretimi gerçekleştirildi.

- Dünyanın 80 ülkesinden 2 bin Türk girişimciyi bir araya getiren Dünya Türk Girişimciler Kurultayı kapsamında işbirliği ve lobicilik faaliyetlerini yürütmesi için Dünya Türk İş Konseyi kuruldu.

12 Nisan - Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ve IMF’nin, 3 yıllık stand-by anlaşmasına ilişkin görüşmelere yol gösterecek prensipler konusunda mutabakat sağladığını, ancak ön anlaşmaya varmadığını açıkladı.

Katılım Öncesi Ekonomik Program Açıklandı

13 Nisan - Katılım öncesi ekonomik program açıklandı. Türkiye ekonomisinin 2009 yılında yüzde 3,6 oranında daralması, 2010 yılında yüzde 3,3, 2011’de ise yüzde 4,5 oranında büyümesi öngörüldü. Bu yıl sanayi sektörü üretiminin yüzde 9,7 oranında daralması beklenirken, işsizlik oranının yüzde 13,5 düzeyine yükseleceği öngörüldü. Programda, 2009 tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 7,5, 2010 yılı enflasyonu yüzde 6,5, 2011 enflasyonu da yüzde 5,5 olarak yer aldı. 2009, 2010 ve 2011 yıllarında ihracatın sırasıyla 104, 111 ve 120 milyar dolar olacağı tahmin edildi.

Türkiye’de Krize Karşı Alınan Önlemlerin Maliyeti 54,4 Milyar Lira 14 Nisan - Krize karşı alınan 36 önlemin 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti 54,4 milyar lira olarak belirlendi.

- Ekonomiyi canlandırmak için KDV indirimi uygulanacak malların kapsamı genişletildi.

- 2009 yılı Ocak-Mart döneminde bütçe giderleri 66 milyar 425 milyon lira, bütçe gelirleri 47 milyar 298 milyon lira ve bütçe açığı da 19 milyar 127 milyon lira olarak gerçekleşti. Mart ayı bütçe giderleri 21 milyar 820 milyon, gelirleri 13 milyar 53 milyon, bütçe açığı ise 8 milyar 767 milyon lira oldu.

- Merkez Bankası, 2008 yılında 1 milyar 990 milyon 767,9 bin YTL kar etti.

- Ziraat Bankası’nın 2008 yılı net kar kaleminin 2 milyar 134 milyon lira olarak gerçekleştiği, 2008 yılı karından Hazine’ye 750 milyon lira net kar payı ödenmesinin kararlaştırıldığı bildirildi.

- Halkbank, 2008 yılını 1 milyar 18 milyon lira net karla kapattı.

- Uluslararası net doğrudan yatırımlar, Şubat ayında, Ocak ayına göre yüzde 67,1 oranında düşüşle, 366 milyon dolara geriledi.

15 Nisan - Türkiye’de, 2009 yılı Ocak ayında işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,9 puan artarak yüzde 15,5 olarak hesaplandı. İşsiz sayısı Ocak 2009 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 59 bin kişi artarak 3 milyon 650 bin kişi oldu.

- Milli Piyango’nun özelleştirilmesi için açılan ihaleye 2 teklif geldi.

Merkez Bankası Faizi Yüzde 10’un Altına İndi

16 Nisan - Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,75 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 9,75’e, borç vermede ise yüzde 12,25’e çekildi.

- Şubat ayında sanayi üretimi, ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesi’nde yüzde 18,4 ve 27 üyeli AB’de yüzde 17,5 geriledi.

- Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,1 büyüdüğü açıklandı.

- IMF, ekonomik durgunluğun beklenenden daha uzun sürebileceğini, durgunluğun ardından ekonomide iyileşmenin zayıf olacağını bildirdi.

17 Nisan - Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası (TSKB) Yönetim Kurulu Başkanlığı görevine, bankanın en büyük sermaye ortağı Türkiye İş Bankasının Genel Müdürü Ersin Özince getirildi.

- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye’nin kuzeyindeki 5 ili kapsayan ve elektrik dağıtımda 7. bölge olan Yeşilırmak Elektrik Dağıtım Bölgesinde ihale ilanına çıktı.

- Dünyanın en büyük ikinci petrol tüketicisi Çin ile Kazakistan, 5 milyar dolarlık petrol anlaşması imzaladı.

- Forbes Dergisi, küresel ekonomik kriz yüzünden Rus milyarderlerin servetlerinin 380 milyar dolarlık kayıpla 142 milyar dolara kadar indiğini ve milyarder sayısında da üçte iki oranında bir azalma olduğunu bildirdi.

19 Nisan - Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) genel başkanlığına yeniden Ömer Cihad Vardan getirildi.

20 Nisan - Merkezi Yönetim brüt borç stoku, Mart ayı sonu itibarıyla 407,7 milyar lira olarak gerçekleşti.

- IMF Esnek Kredi Hattından 47 milyar dolar tutarında kredi isteyen Meksika’nın başvurusunu onayladı.

- Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2009 yılının ilk 3 ayında kredi kartı harcamaları yüzde 14 artışla 46 milyar liraya ulaştı.

- Türk Telekom’un, yılın ilk çeyreğinde konsolide gelirlerinin 2,5 milyar lirayı aştığı bildirildi.

21 Nisan - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü, Petrol Ofisi AŞ’nin 10 şirketini, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca 1’er yıl süreyle tüm ihalelere katılmaktan yasakladı.

- Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, varlık barışı için 14,8 milyarlık beyan olduğunu bildirdi.

22 Nisan - Uluslararası Para Fonu IMF’nin yayımladığı Dünyanın Ekonomik Görünümü raporunda, Türkiye ekonomisinin, bu yıl yüzde 5,1 küçülmesinin ve 2010’da ise yüzde 1,5 oranında büyümesinin beklendiği bildirildi.

24 Nisan - Dünyanın en büyük içecek şirketi Coca-Cola’nın Üst Yöneticisi Muhtar Kent, yönetim kurulu başkanı olarak seçildi.

- Merkez Bankası’nın döviz rezervleri 62 milyar 414 milyon dolarla yılın en düşük düzeyine geriledi.

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, artan işsizlik ve korumacılık nedeniyle dünyanın toplumsal bir kriz tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu söyledi.

25 Nisan - Sanayileşmiş yedi ülkenin oluşturduğu G-7 ülkeleri, 1930’lu yıllardan beri yaşanan en kötü ekonomik durgunluktan çıkmak için birlikte çalışma sözü verdi.

- Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, IMF ile 3 yıllık bir stand-by üzerinde çalıştıklarını bildirdi.

26 Nisan - Sahte içkiden ölümler üzerine, TAPDK koordinatörlüğünde acil eylem toplantısı yapıldı. Toplantıda, alkollü içki piyasasındaki denetimlerin artırılması, açık içkilerden numune alınmasının sağlanması ve gümrüklerde daha sıkı kontrol yapılması gibi bir dizi önlemin hayata geçirilmesi kararlaştırıldı.

27 Nisan - Türkiye’de, 2008 yılı bitkisel üretim değeri bir önceki yıla göre yüzde 16,1 artarak yaklaşık 66 milyar lira oldu.

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, küresel ekonomik krizin üstesinden gelmek için çok daha fazla çaba gösterilmezse bu durumun yoksul ülkeler için "insani felakete" dönüşeceği uyarısında bulundu.

- Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Japonya, bu yıl yüzde 3,3 daralacak. Böylece, Japonya ekonomisi 2. Dünya Savaşı’ndan bu yanaki en kötü performansını sergilemiş olacak.

- Dünya Bankası domuz gribi üzerinde yaptığı incelemede, dünya grip faturasının 3 trilyon doları bulabileceğini hesapladı.

28 Nisan - Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Rusya ile imzaladıkları ek memorandum uyarınca, ihracatta bir sorun yaşanması durumunda, ülkeye değil, hata yapan firmaya yaptırım uygulanacağını belirtti.

29 Nisan - 2009 yılı 1. çeyrek turizm geliri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,2 oranında azalarak 2 milyar 466 milyon 573 bin 727 dolar oldu.

- ABD ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, beklentilerin üzerinde yüzde 6,1 daraldı.

30 Nisan - Türkiye’nin Ocak-Mart döneminde ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26 gerileyerek 24 milyar 507 milyon dolar, ithalatı da yüzde 41,8 gerileyerek 28 milyar 625 milyon dolar oldu. İhracat mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,4 azalarak, 8 milyar 178 milyon dolar oldu. İthalat da martta yüzde 37,5 oranında azaldı ve 10 milyar 503 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- BOTAŞ Genel Müdürlüğü, doğal gaz satış fiyatlarında yarından geçerli olmak üzere, konutlarda yüzde 25, sanayide yüzde 26 oranında indirim yaptı.

- Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, güncelenen tahminlerine göre enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2009 yılı sonunda orta noktası yüzde 6,0 olmak üzere yüzde 4,8 ile 7,2 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini bildirdi.

MAYIS

Mayıs ayında, açıklanan mali paketlerin 2009 yılında gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı, Rusya’da yüzde 4,1, Güney Kore’de yüzde 3,9, Çin’de yüzde 3,1, Japonya’da yüzde 2,4, ABD’de ise yüzde 2 oldu.

Türkiye’nin açıkladığı mali paketlerin GSYH’ye oranı ise 2009 için yüzde 0,8, 2010 için de yüzde 0,3 olarak belirlendi. Ekonomide 2009 yılı Mayıs ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

Ekonominin Koordinasyonu Görevi Babacan’ın

1 Mayıs - Ekonominin koordinasyonundan sorumlu Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına Ali Babacan atandı.

- Bir zamanlar ABD otomotiv endüstrisinin simgelerinden Chrysler, mahkemeye iflas koruma başvurusunda bulundu.

Hisarcıklıoğlu Yeniden TOBB Başkanı Oldu

2 Mayıs - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin 64. Olağan Genel Kurulunda Rifat Hisarcıklıoğlu, başkanlığa yeniden seçildi.

- Özelleştirme Yüksek Kurulu, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş’nin, Meram Elektrik Dağıtım A.Ş’deki yüzde 100 oranındaki hissesinin, 440 milyon dolar bedelle en yüksek teklifi veren Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş’ye satılmasına karar verdi.

Bakanlıklarda Devir-Teslim

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığına atanan Ali Babacan, görevi Nazım Ekren’den devraldı. Kemal Unakıtan, Maliye Bakanlığı görevini Mehmet Şimşek’e devretti. Devlet bakanlığına atanan Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, Sanayi Bakanlığı görevini Nihat Ergün’e devretti. Devlet Planlama Teşkilatından sorumlu Devlet Bakanlığına Cevdet Yılmaz getirildi. Hilmi Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevini Taner Yıldız’a devretti. Faruk Nafiz Özak, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı görevini AK Parti Samsun Milletvekili Mustafa Demir’e devretti. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker’in görev alanı değişmedi.

3 Mayıs - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı Hasan Köktaş, Türkiye’de son 7 yılda şehirlerde doğal gaz kullanımı için yapılan şebeke yatırımlarının toplamının 8 milyar liraya ulaştığını, toplamda 13 milyon konuta da doğal gaz ulaştığını söyledi.

- Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ile Çin, Japonya ve Güney Kore’nin maliye bakanları, toplam sermayesi 120 milyar doları bulan bölgesel döviz rezervi havuzunun bu yılın sonuna kadar oluşturulmasını kararlaştırdı.

4 Mayıs - Kürşad Tüzmen, Devlet Bakanlığı görevini Zafer Çağlayan’a devretti.

- Türkiye İstatistik Kurumu, Nisan ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,02, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,65 arttığını açıkladı. TÜİK’e göre, Nisan ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 6,13 artarken, ÜFE’de yüzde 0,35 geriledi.

- AB Komisyonu Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3,7 küçüleceğini, 2010’da ise yüzde 2,2 büyüyeceğini tahmin etti. Komisyon 2009 yılında küresel ekonominin yüzde 1,4, ABD’nin yüzde 2,9, Avrupa Birliği ile Avro Bölgesi’nin yüzde 4 ve Japonya’nın da yüzde 5,3 küçüleceği öngörüsünde bulundu.

5 Mayıs - Dünyanın en ucuz otomobili Nano, sadece 16 günde 203 bin sipariş aldı.

- ABD’li ünlü yatırım bankası Merrill Lynch, bölgesinde gelişmekte olan benzer ekonomilere kıyasla Türkiye’nin durgunluktan daha hızlı çıkacağını belirterek, bu yıl yüzde 2,5 düzeyinde kalacak küçülmenin 2010 yılında yüzde 3,2 büyümeye dönüşmesini beklediğini duyurdu.

6 Mayıs - ABD’nin en büyük 500 şirketinin gelir, kar, aktif ve öz sermayelerinin açıklandığı Fortune 500 sıralamasında, listenin 55 yıllık tarihinde karlarda en büyük düşüş yaşandığı bildirildi.

- Kosova, oy çoğunluğuyla Uluslararası Para Fonunun (IMF) üyesi oldu.

7 Mayıs - Avrupa Merkez Bankası, faiz oranlarını 0,25 puan düşürerek yüzde 1’e indirdi.

- Avrupa Birliği küresel kriz nedeniyle ödemeler dengesinde sorun yaşayan Romanya’ya 7 yıl vadeli 5 milyar avro krediyi onayladı.

- TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), nükleer santral ihalesinde Yarışma Komisyonu’nu devre dışı bırakarak, ihalenin tek katılımcısının "hukuka aykırı tekliflerini" incelemek üzere TETAŞ Enerji Alış Dairesinin görevlendirilmesi nedeniyle suç duyurusunda bulundu.

- Milli Piyango İdaresine ait şans oyunlarının özelleştirilmesi ihalesinin nihai pazarlık görüşmesinde, katılımcılar teklif vermedi. İhale iptal edildi.

- Otomobil üreticileri Porsche ve Volkswagen, birleşme konusunda anlaştı.

8 Mayıs - ABD Merkez Bankası Fed’in test sonuçlarına göre bu yıl ve gelecek yıl içinde 19 Amerikan bankasının toplam kaybı 600 milyar doları bulabilecek.

- Türkiye’nin sanayi üretimi Mart ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 20,9 oranında azaldı.

- Türkiye’de işsizlik oranı 2008 yılında yüzde 11 oldu. İşsizlik oranı, 2007 yılında yüzde 10,3 düzeyindeydi.

- Türk otomotiv sanayisinde yılın ilk dört ayında toplam taşıt aracı üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 54 oranında azaldı.

9 Mayıs - İran Milli Petrol Şirketinden yapılan açıklamaya göre, Fars eyaletinde 6 trilyon 300 milyar metreküp doğal gaz rezervi olan büyük bir yatak keşfedildi.

- Zorunlu Deprem Sigortasına sahip konut sayısının bu yılın ilk çeyreğinde 3 milyonu aştığı bildirildi.

- Venezuela’da hükümet, bazı petrol hizmet şirketlerinin varlıklarına el koydu.

10 Mayıs - Şehir içi telefon görüşmeleri rekabete açıldı.

- Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetim, Irak Petrol Bakanlığının, kuzeydeki petrolün petrol boru hattıyla Ceyhan’a sevkıyatını onayladığını bildirdi.

11 Mayıs - İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Nisan ayında, geçen yılın aynı ayına göre 14,9 puan azaldı ve yüzde 66,8 seviyesinde gerçekleşti.

- Vergi Daireleri Otomasyon Projesinin 3. aşamasının da ay sonunda devreye girmesiyle birlikte vergiyle ilgili bütün işlemler artık elektronik ortamda yapılıp ve takip edileceği bildirildi.

- Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş, tahakkuk ettirilen 675 milyon 780,8 bin liralık vergiyle, bu yıl Türkiye’nin kurumlar vergisi rekortmeni oldu.

- ABD’de bu yıl bütçe açığı tahmini, 89 milyar dolar daha yükseltilerek 1,84 trilyon dolar olarak hesaplandı.

- Türkiye’nin Mart ayında cari açığı, geçen yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 76,8 oranında azalarak 4 milyar 279 milyon dolardan 992 milyon dolara düştü. Ocak-Mart döneminde cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 90,6 oranında azalarak 12 milyar 303 milyon dolardan 1 milyar 155 milyon dolara geriledi.

12 Mayıs - IMF, derin bir durgunluk içinde bulunan Avrupa ekonomisindeki düşüşün, gerekli önlemlerin alınması durumunda bile muhtemelen 2010 başlarına kadar süreceği tahminini dile getirdi.

13 Mayıs - Merkezi yönetim bütçesinden Nisan ayında 21 milyar 10 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 20 milyar 63 milyon lira, bütçe açığı ise 947 milyon lira oldu.

- ABD’li tutsat devi Freddie Mac ilk çeyrekte 9,9 milyar dolar zarar etti.

- AB’de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesinde sanayi üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında yüzde 20,2 ile rekor oranda geriledi.

- AB Komisyonu, işlemci piyasasındaki hakim durumunu kötüye kullanarak rekabeti ihlal etmekle suçladığı teknoloji devi Intel’e 1,06 milyar avro rekor para cezası verdi.

- Uluslararası doğrudan yatırımlar bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 50 düşüşle 2 milyar 248 milyon dolara geriledi.

14 Mayıs - Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 9,25’e, borç vermede ise yüzde 11,75’e çekildi.

- Japon elektronik ve eğlence şirketi Sony, 14 yıldır ilk kez geçen yıl 1 milyar dolar zarar etti.

- Yaş çay alım fiyatı, kilogram başına 79 kuruş, destekleme primi de 11,5 kuruş olmak üzere toplam 90,5 kuruş olarak açıklandı.

- Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), küresel ekonomik krizin ekonomileri etkilemesi nedeniyle bu yıl küresel petrol talebinin, 1981 yılından bu yana en keskin biçimde düşeceğini bildirdi.

İşsizlik Oranı Şubat’ta Yüzde 16,1’e Yükseldi

15 Mayıs - Türkiye’de, 2009 yılı şubat ayında, işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 4,2 puan artarak yüzde 16,1’e yükseldi.

- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından Burdur’a bağlı Bucak ilçesinde başlatılan petrol ve doğal gaz arama çalışmalarında, 6136 metreyle Türkiye’nin en derin sondaj rekoru kırıldı.

- AB’de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesi yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,6 ile rekor oranda küçüldü.

- Rus ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde önceki çeyreğe göre yüzde 23,2 daraldı.

17 Mayıs - ABD Bütçe Ofisi Direktörü Peter Orszag, ABD ekonomisinin neredeyse dibi gördüğünü, ekonomik düşüşün sona erdiğini söyledi.

18 Mayıs - Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, küresel ekonominin 2009 yılı sonunda veya 2010 yılında büyümeye dönebileceğini bildirdi.

- Avrupa ile Arap enerji firmaları, Avrupa’nın Rusya’ya bağımlılığını azaltmayı amaçlayan Nabucco doğal gaz projesine yeterli doğal gazı sağlamak için yeni bir konsorsiyum oluşturdu. Bu konsorsiyum Irak’ın kuzeyinden Nabucco projesine doğal gaz satın almak için bölgeye 8 milyar dolarlık yatırım yapacak.

19 Mayıs - Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yılın ikinci çeyreğinde yurt içi talebin göreli olarak istikrar kazanacağını ve son çeyrekten itibaren büyümenin pozitif rakamlara geçeceğini öngördüklerini belirtti.

- ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner, ABD ekonomisinin istikrara kavuştuğunu, ancak işsizliğin artmaya devam edeceğini söyledi.

20 Mayıs - Japon ekonomisi, ilk çeyrekte, bir önceki çeyreğe göre yüzde 4 oranında daraldı. İlk çeyrekteki daralma, 1955 yılından bu yana ki en büyük daralma olarak tespit edildi.

21 Mayıs - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundan Hazine’ye 250 milyon dolar aktarıldığı bildirildi.

- ABD Merkez Bankası FED’in yeni tahminlerine göre ABD ekonomisi bu yıl, yüzde 0,5 ile 1,3 yerine yüzde 1,3 ile 2 oranında küçülecek.

"Kriz Varsa Çare de Var" Seferberliği Başlatıldı

22 Mayıs - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) önderliğinde Hak-İş, Türk-İş, TESK, TİSK ve Kamu-Sen, TİM, TÜSİAD, MÜSİAD bir araya gelerek "kriz varsa çare de var" seferberliği başlattı.

- ABD, IMF’ye 100 milyar dolar kredi imkanı tanıyacak. ABD Senatosunda onaylanan yasa uyarınca, IMF, ABD tarafından açılan 100 milyar dolarlık kredi hattını, ihtiyacı çerçevesinde kullanabilecek.

24 Mayıs - Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, artan işsizlik ve korumacılık nedeniyle dünyanın toplumsal bir kriz tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu söyledi.

25 Mayıs - Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) bölgesi ekonomisi bu yıl ilk çeyrekte yüzde 2,1 daraldı. OECD bölgesi ekonomisi 1960 yılında kayıtların tutulmasından bu yana en büyük düşüşü kaydetti.

26 Mayıs - Arap Türk Bankası, işletme adını "A&T Bank" olarak değiştirdi.

- Güney Afrika ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 6,4 daralarak, 1992 yılından bu yana ilk kez resesyona girdi.

- TOKİ’nin en büyük gelir paylaşımı projelerinden biri olan Seyrantepe Spor Kompleksi Projesinde, inşaatta yaşanan gecikmeler nedeniyle ihalenin iptal süreci başlatıldı.

27 Mayıs - BM, küresel ekonomik küçülmenin bu yıl 2,6 oranında olacağı tahmininde bulundu.

- ABD Federal Mevduat Sigorta Fonu ülkedeki bankaların ilk çeyrekte 7,6 milyar dolar kar elde ettiğini, buna karşılık zor durumdaki banka sayısının 300’ü aştığını bildirdi.

28 Mayıs - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Iraklı Elektrik Bakanı Dr. Kerim Vahid El Hasan ve İranlı Enerji Bakanı Perviz Fettah ile birlikte elektrik alanında işbirliğinin geliştirilmesini öngören bir protokol imzaladı.

- ABD Başkanı Barack Obama, ABD ekonomisinin krizde en kötüyü atlattığını belirtti.

- Merkez Bankası finansal istikrar raporuna göre, son aylarda ekonomik göstergelerde kısmi de olsa iyileşmeler gözlenmeye başlandı.

- TÜİK konut satış istatistiklerine göre 2009 yılı ilk üç ayında 108 bin 861 konut satıldı.

- BM Uluslararası Çalışma Örgütü, dünyada işsiz sayısının bu yıl 50 milyon daha artabileceğini, bu sayının yıl sonuna kadar 209,6 ve 239 milyon arasında seyredeceği öngörüsünde bulundu.

600 Milyon Dolarlık Kredi Onaylandı

29 Mayıs - Dünya Bankası, Türkiye’ye verilecek 600 milyon dolar tutarında krediyi onayladı. Söz konusu kredinin özel sektörün yenilenebilir enerji ve enerjinin etkin kullanılmasını içeren projede kullanılacağı belirtildi.

- Bankaların 2007 sonunda 10,3 milyar lira olan tahsili gecikmiş alacakları, 2008 sonunda 14 milyar liraya, bu yılın ilk çeyreğinde ise 17,1 milyar liraya yükseldi.

- AB’de ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesinin 13 yıllık tarihinde enflasyon ilk kez Mayıs ayında sıfıra indi.

- ABD ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 5,7 daraldı.

- Türkiye’nin Ocak-Nisan döneminde ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,9 gerileyerek 32 milyar 75 milyon dolar, ithalatı da yüzde 42 azalarak 38 milyar 910 milyon dolar oldu. İhracat nisan ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,3 azalarak, 7 milyar 576 milyon dolar oldu. İthalat da nisanda yüzde 43,4 oranında azaldı ve 10 milyar 119 milyon dolar olarak gerçekleşti.

30 Mayıs - Alman hükümeti, ekonomik kriz nedeniyle iflasın eşiğinde bulunan Opel şirketinin gelecekte Avusturya ve Kanada ortaklığıyla kurulan Magna şirketi tarafından devralınması konusunda anlaşma sağladı.

Krize Karşı Açılan Mali Paketler

31 Mayıs - Küresel krizde en fazla mali önlemi Rusya, Güney Kore, Çin, ABD ve Japonya aldı. Açıklanan mali paketlerin bu yıl GSYH’ye oranı, Rusya’da yüzde 4,1, Güney Kore’de yüzde 3,9, Çin’de yüzde 3,1, Japonya’da yüzde 2,4, ABD’de ise yüzde 2 oldu. Türkiye’nin açıkladığı mali paketlerin GSYH’ye oranı ise 2009 için yüzde 0,8, 2010 için de yüzde 0,3 olarak belirlendi.

HAZİRAN

Haziran ayında, Hükümet, yeni yatırımları teşvik etmek, istihdamı artırmak ve küçük ve orta boy işletmelere (KOBİ) kredi desteği için 4 milyar liralık yeni paket açıkladı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yeni teşvik sisteminde 81 ilin 4 bölgeye ayrılacağını, 12 sektördeki yatırımların destekleneceğini, 500 bin kişiye istihdam sağlanacağını, kobi’ler için 10 milyar liralık kaynak yaratılacağını bildirdi. Ekonomide 2009 yılı Haziran aylarındaki gelişmeler özetle şöyle:

1 Haziran - ABD’li otomotiv devi General Motors (GM), iflas koruma başvurusunda bulundu.

- Irak’ın kuzeyinden çıkarılan petrolün, Kerkük-Yumurtalık hattıyla Türkiye üzerinden ihraç edilmeye başlanacağı bildirildi.

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının adının "Tarım ve Gıda Bakanlığı" olarak değiştirileceğini bildirdi.

2 Haziran - Eurostat’ın verilerine göre, avro bölgesinde Mart ayında yüzde 8,9 düzeyinde bulunan işsizlik oranı, Nisan ayında yüzde 9,2 ile son 10 yılın zirvesine ulaştı.

3 Haziran - Resmi istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, Avro Bölgesi, geçen yılın aynı dönemine göre yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,8 küçülerek, tarihinin en kötü ekonomik performansına imza attı.

- Türkiye İstatistik Kurumu, Mayıs ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,64 arttığını, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,05 gerilediğini açıkladı. TÜİK’e göre, Mayıs ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 5,24 artarken, ÜFE’de yüzde 2,46, geriledi.

- Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın yeraltı depoları için gereken gazın parasını ödememesi halinde Avrupa’ya yönelik gaz transitinin bu ay sonunda veya temmuz ayı başında durabileceği uyarısında bulundu.

Yeni Teşvik ve İstihdam Paketi

4 Haziran - Hükümet, yeni yatırımları teşvik etmek, istihdamı artırmak ve KOBİ’lere kredi desteği için 4 milyar liralık yeni paket açıkladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yeni teşvik sisteminde 81 ilin 4 bölgeye ayrılacağını, 12 sektördeki yatırımların destekleneceğini, 500 bin kişiye istihdam sağlanacağını, KOBİ’ler için 10 milyar liralık kaynak yaratılacağını bildirdi.

- Fransa’da işsizlik oranı ilk çeyrekte yüzde 8,7’ye yükselerek, son iki yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

- Philip Morris, Danıştay’da açtığı davada, tütün mamullerinin etiketlenmesine dair yönetmelikte yer alan, tütün ürünlerinin ambalajlarında kullanılan ibarelere ek kısıtlamalar getiren ifadelerin iptalini istedi.

5 Haziran - Dünya Bankası’nda yapılan oylama sonucu Kosova’nın üyelik başvurusunun kabul edildiği bildirildi.

- Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin müdahale alım fiyatının, Anadolu kırmızı ekmeklik buğdayı için Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında ton başına 500 lira, Eylül ayında 510 lira, Ekim ayında 520 lira, Kasım ayında 530 lira, prim miktarının da ton başına 50 lira olarak saptandığını açıkladı.

- ABD’de Mayıs ayında işsizlik oranı son 26 yılın en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 9,4 oldu.

6 Haziran - Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarlığına, DPT Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürü Kemal Madenoğlu, DPT Müsteşarlığına getirildi.

8 Haziran - Türkiye’nin sanayi üretimi Nisan ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 18,5 oranında geriledi.

- Dünya genelinde 230 havayolu şirketini temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), bu yıl havayollarının zararının 9 milyar doları bulabileceğini bildirdi.

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bu yılı 10 milyar doların oldukça altında bir cari açıkla kapatacaklarını belirterek, bütçenin uzun yıllardan sonra ilk kez faiz dışı açık vereceğini söyledi.

- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, dünyanın gelişmiş ekonomilerindeki gerilemenin hızının yavaşladığını bildirdi.

9 Haziran - ABD Yüksek Mahkemesi, Chrysler’in İtalyan otomotiv üreticisi Fiat önderliğindeki konsorsiyuma satışını erteledi.

- Latin Amerika’nın en büyük ekonomisi Brezilya, teknik olarak resesyona girdi.

- Dünyanın en büyük turizm şirketlerinden Thomas Cook’un yüzde 52’sine sahip olan Arcandor, iflas koruma başvurusunda bulundu.

10 Haziran - İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre 12 puan azaldı ve yüzde 70,4 seviyesinde gerçekleşti.

- Türkiye’nin, Nisan ayında cari açığı, 2008 yılının aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 76,1 oranında azalarak 5 milyar 179 milyon dolardan 1 milyar 239 milyon dolara düştü.

11 Haziran - Ocak-Mart döneminde kanuni takipteki krediler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 112 oranında artarak 763 milyon lira oldu.

12 Haziran - Maliye Bakanlığı Müsteşarlığına, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Naci Ağbal asaleten atandı.

- 16 ülkenin dahil olduğu Avro bölgesinde sanayi üretimi, nisan ayında yüzde 21,6 daralarak tarihinin en sert düşüşünü gerçekleştirdi.

13 Haziran - G-8 ülkeleri maliye bakanları, kendi ekonomilerinde istikrar işaretleri görülmeye başlandığını, ancak kredi krizi sonrası iyileşmenin belirsizliğini koruduğunu bildirdi.

15 Haziran - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 31 Mayıs 2009 tarihi itibariyle ödeme ihtarı çekilmiş, icra takibi başlamış ya da banka tarafından takibe uğramış kredi kartı borçları için yeni bir ödeme planı uygulanacağını bildirdi.

- Türkiye’de, 2009 yılı Mart ayında, işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 4,8 puan artarak yüzde 15,8’e yükseldi.

- Merkezi yönetim bütçesinden Mayıs ayında 19 milyar 464 milyon lira harcama yapılırken, gelir 18 milyar 854 milyon lira, açık ise 610 milyon lira oldu.

ÖTV ve KDV İndirimlerinin Süresi 30 Eylül’e Uzatıldı

16 Haziran - Bazı sektörlerde krizin etkilerini azaltmak için üç aylığına uygulamaya konulan ÖTV ve KDV indirimleri 30 Eylül’e kadar uzatıldı. Yeni düzenlemeyle 1.6 litre ve altındaki araçların ÖTV oranları yüzde 18’den yüzde 27’ye çıkarılırken hafif ticari araçta ise yüzde 1 olan ÖTV oranı yüzde 3’e yükseldi.

- Merkez Bankası, faiz oranlarını 0,50 puan düşürdü. Para Politikası Kurulu, gecelik borçlanma faiz oranını yüzde 8,75’e, borç verme faiz oranını ise yüzde 11,25’e indirdi.

- Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ilk varlık barışı uygulaması için 10,7 milyar lirası yurt dışından, 4,1 milyar lirası da yurt içinden olmak üzere 14,8 milyar liralık beyanda bulunulduğunu bildirdi.

- Mali güçlük yaşayan British Airways’in (BA) 40 bin çalışanına bir mektup yazarak bir süre "ücretsiz" çalışmalarını istediği bildirildi.

- Bakanlar Kurulu, tütün ve tütün mamullerinden alınan asgari maktu özel tüketim vergisi (ÖTV) tutarlarını 50 kuruş artırdı.

- Avro bölgesinde yıllık enflasyon, tarihinde ilk kez mayıs ayında sıfır oldu.

17 Haziran - ABD Başkanı Barack Obama, gelecekteki mali krizleri önleyebilmek için bankacılık sistemine yönelik önemli reformlar açıkladı.

- Kredi Garanti Fonuna Hazine desteği sağlayan yasa tasarısı, TBMM genel kurulunda kabul edilerek yasalaştı.

18 Haziran - Ankara Esenboğa Havalimanı, Avrupa Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI Europe) tarafından Avrupa’nın "En iyi havalimanı" seçildi.

19 Haziran - Türk Hava Yolları A.O, 2010-2012 yılları arasında 17 uçak almak üzere Airbus ve Boeing ile anlaşma yaptı.

- TOBB’un modernizasyon çalışmalarını tamamladığı Kapıkule ve Hamzabeyli gümrük sınır kapıları açıldı.

22 Haziran - Dünya Bankası, bu yıl gelişmekte olan ekonomilerin sadece yüzde 1,2 oranında büyümesini öngördü. Dünya Bankası, Türkiye’nin bu yıl yüzde 5,5 küçüleceğini, gelecek yıl yüzde 1,5, 2011 yılında ise yüzde 3 büyüyeceğini tahmin etti.

- Ankara Büyükşehir Belediyesi, Başkent Doğalgaz Dağıtım Şirketi’nin özelleştirilmesinden doğan 50 milyon dolarlık teminatı aldı.

23 Haziran - Türkiye İhracatçılar Meclisinin "Türkiye’nin En Büyük Bin İhracatçısı" araştırmasına göre, 2008 yılı ihracat şampiyonu TÜPRAŞ Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. oldu.

24 Haziran - Kredi Garanti Fonuna Hazine desteği sağlayan kanun değişikliği, Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlandı.

- OECD, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 5,9 daralacağı, gelecek yıl ise yüzde 2,6 büyüyeceği öngörüsünde bulundu.

- Merrill Lynch "Dünya Varlık Raporu"na göre, Türkiye’de dolar milyoneri sayısı 14 bin kişi azaldı.

EPDK, Akaryakıtta "Tavan Fiyat" Uygulamasına Karar Verdi

25 Haziran - Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik "tavan fiyat" uygulamasına karar verdi.

- Uluslararası Para Fonu (IMF), gelişmiş ülkeler arasında en kötü resesyonu İrlanda’nın yaşadığını bildirdi.

26 Haziran - British Airways’in (BA) 40 bin çalışanına maddi güçlüklerini gerekçe göstererek yaptığı bir aya varan sürelerde ücret almadan çalışma önerisine 800 çalışanın olumlu yanıt verdiği açıklandı.

27 Haziran - Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun (EPDK) akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik "tavan fiyat" uygulamasına ilişkin kararı, Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

29 Haziran - Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik "tavan fiyat" uygulaması kapsamında kurşunsuz benzinin litre fiyatı 3,05 liradan satılmaya başlandı.

- Yatırım bankası Merrill Lynch, Türkiye’nin gelecek on yılda ortalama yüzde 4,5 büyümesini öngördü.

- Çin Merkez Bankası Başkanı Zhou Şiaochuan, Çin ekonomisinin düzeldiğini ve hükümetin, bu yıl yüzde 8 büyüme hedefini tutturacağından emin olduğunu açıkladı.

- Pakistan’ın 42 F-16 uçağının modernizasyonunun, 75 milyon dolar karşılığında, Ekim-2010’dan itibaren 46 ay boyunca TUSAŞ tesislerinde yapılmasına ilişkin sözleşme imzalandı.

30 Haziran - Türkiye ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 13,8 (revize edilerek rakam yüzde 14,7’ye çıkarıldı) küçüldü.

- İhracat Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 41 azalarak, 7 milyar 359 milyon dolar oldu. İthalat da Nisan’da yüzde 43,9 oranında azaldı ve 10 milyar 836 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- AB istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, Avro Bölgesi Haziran ayında yüzde -0,1 ile tarihinde ilk kez eksi enflasyonla tanıştı.

TEMMUZ

Uluslararası Para Fonu (IMF) kaynak yaratmak için 150 milyar dolarlık tahvil ihraç ederek, 64 yıllık tarihinde bir ilki gerçekleştireceğini açıkladı. İstanbul Sanayi Odasının (İSO) Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde TÜPRAŞ geçmiş yıllarda olduğu gibi yine ilk sırayı aldı. Ekonomide 2009 yılı Temmuz ayındaki gelişmeler özetle şöyle: 1 Temmuz - IMF kaynak yaratmak için 150 milyar dolarlık tahvil ihraç ederek, 64 yıllık tarihinde bir ilki gerçekleştirecek.

2 Temmuz - TOKİ, Seyrantepe Spor Kompleksi yapımı için açılan ihaleyi iptal etti.

- Avro Bölgesinde işsizlik oranı mayıs ayında yüzde 9,5 ile tarihinin en yüksek düzeyine çıktı.

- ABD’de Haziran ayında işsizlik oranı 26 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 9,5’a çıktı.

3 Temmuz - ABD’de 7 banka daha kapısına kilit vurdu. Böylece ABD’de 2009 yılında kapanan banka sayısı 52’ye ulaştı.

- Bakanlar Kurulu, Dünya Bankasından 548 milyon 400 bin avro kredi alınmasını içeren anlaşmayı onayladı.

- İngiliz Rolce Royce firması, Türk Hava Yollarından 7 adet uçak motoru için 470 milyon dolarlık sipariş aldı.

- TÜİK, Haziran ayında tüketici fiyatları endeksinin yüzde 0,11, üretici fiyatları endeksinin yüzde 0,94 arttığını açıkladı. TÜİK’e göre, Haziran ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 5,73 artarken, ÜFE’de yüzde 1,86 geriledi.

4 Temmuz - Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş’ye ait yüzde 80 hissenin, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, ’’satış’’ yöntemiyle özelleştirileceği bildirildi.

- Çinli otomobil üreticisi Bejing Automotive, 660 milyon avroya General Motors’un Avrupa bölümünü almak istediğini açıkladı.

6 Temmuz - BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon, küresel ticaretin 2009 yılında yüzde 10 oranında daralmasının beklendiğini söyledi.

- 3 aylık ÖTV indirimi otomobil satışlarını artırdı. Yılın ilk 6 ayında satışlar 2008’in aynı dönemine göre yüzde 15,36 artarak, 190 bine dayandı.

7 Temmuz - Kredi kartı borçları yapılandırılıyor. 31 Mayıs 2009 tarihi itibariyle ödeme ihtarı çekilen, icra takibi başlatılan veya banka tarafından takip olunan kredi kartı borçları için 60 gün içinde başvuru yapılacak.

- Ilısu Barajı projesi için finansman sağlayan Alman Euler Hermes Kreditversicherung, Avusturya’nın Kontrollbank ve İsviçre’nin Exportrisikoversicherung adlı bankalar projeden kredi desteğini çekti.

- DTÖ Başkanı Pascal Lamy, dünyayı daha ağır ekonomik, politik ve sosyal bir krizin beklediğini bildirdi.

- Merkez Bankası tarafından bankalara duyurulan toplam karşılıksız çek sayısı, 2009 yılının ilk yarısında, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 50,7 artarak 1 milyon 57 bin 673’e çıktı.

8 Temmuz - Türkiye’nin sanayi üretimi Mayıs ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 17,4 oranında azaldı.

- Aşkale Çimento, Fransız çimento devi Lafarge grubundan Van Çimento’yu satın aldı.

- AB Komisyonu, pazarı bölüşerek rekabeti ihlal etmekle suçladığı enerji devleri Alman E.ON ve Fransız GDF Suez’e 553 milyonar avro (toplam 1 milyar 106 milyon avro) para cezası kesti.

- IMF, Nisan ayındaki Dünya Ekonomik Görünümü raporunda yüzde 1,9 olarak ilan ettiği 2010 yılına ilişkin küresel büyüme tahminini, 0,6 puan yukarı yönlü revize ederek, yüzde 2,5’a yükseltti.

30 Tarım Havzası Belirlendi

9 Temmuz - Ocak-Haziran döneminde toplam taşıt üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44,8 oranında azalarak 393 bin 674 adede geriledi.

- Türkiye’de 30 tarım havzası belirlendi. Hangi ürünün nerede ne kadar üretilebileceği, çiftçinin hangi üründen daha fazla verim ve gelir sağlayacağı belli oldu.

- İngiltere Merkez Bankası, yüzde 0,5 olan gösterge faizini sabit tuttu.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, dünyanın çifte derin durgunluğa girmeyeceğini söyledi.

- ABD’li Fortune Dergisi’nin her yıl açıkladığı Global 500 listesinde Koç Holding 14 basamak birden yükselerek 172. sıraya yerleşti.

10 Temmuz - İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı haziran ayında, geçen yılın aynı ayına göre 9,6 puan azaldı ve yüzde 72,7 seviyesinde gerçekleşti.

- ABD Başkanı Barack Obama, dünyanın, ekonomik toparlanmadan henüz uzak olduğunu söyledi.

- Moody’s, Türkiye ekonomisinin bu yıl küçüleceğini, ancak gelecek yıl büyümeye geçeceğini bildirdi.

- Türkiye’nin cari açığı, Mayıs’ta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 69,5 azalarak 4 milyar 805 milyon dolardan 1 milyar 465 milyon dolara indi.

- Varlık barışı uygulaması ikinci defa uygulamaya kondu. Buna göre, 1 Haziran 2009 tarihi itibarıyla sahip olunan varlıklar için 30 Eylül 2009 tarihine kadar varlık barışı başvurusu yapılabilecek.

Nabucco’da Hükümetlerarası Anlaşma İmzalandı

13 Temmuz - Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesinde ’’dönüm noktası’’ kabul edilen Hükümetlerarası Anlaşma, taraf ülkelerin başbakanlarınca Ankara’da imzalandı.

14 Temmuz - Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, TMO’nun bu yıldan itibaren fındık alımı yapmayacağını açıkladı.

- Maliye Bakanlığı değerli kağıt bedellerini yüzde 50 artırdı.

- ABD’nin 9 aylık bütçe açığı yaklaşık 1,1 trilyon dolarla rekor kırdı.

15 Temmuz - Türkiye’de, 2009 yılı Nisan ayında, işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 5 puan artarak yüzde 14,9’a yükseldi.

- Merkezi yönetim bütçesinden yılın ilk 6 ayında 124 milyar 831 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 101 milyar 626 milyon lira, bütçe açığı ise 23 milyar 205 milyon lira oldu. Haziran ayında bütçeden 17 milyar 932 milyon lira harcama yapıldı. Gelirler 15 milyar 411 milyon lira, açık ise 2 milyar 521 milyon lira oldu.

- Çin’in döviz rezervleri Haziran sonunda 2 trilyon 130 milyar dolara çıktı.

- ÖTV tutarı benzinde 20 kuruş, motorinde 15 kuruş, LPG grubunda da 10 kuruş artırıldı.

- Turizmde birinci sınıf lokantalarla 3 yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki lokantalarda uygulanan KDV oranı, yüzde 8’den yüzde 18’e çıkarıldı.

16 Temmuz - Merkez Bankası kısa vadeli faiz oranlarını yarım puan düşürdü. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 8,75’den yüzde 8,25’e, borç verme faiz oranı ise yüzde 11,25’den yüzde 10,75’e çekildi.

- Çin ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,9 büyüdü.

17 Temmuz - Economist dergisi, Türkiye’nin ’’kırılgan’’ ekonomisinin kısa süre içinde toparlanabileceğini ancak Türkiye’nin yine de bir IMF anlaşmasına ihtiyacı bulunduğunu yazdı.

- Dış Ticaret Müsteşarlığına, İthalat Genel Müdürü Ahmet Yakıcı atandı. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı İsmail İlhan Hatipoğlu getirildi.

- Rekabet Kurulu, Yimpaş grubuna ait muhtelif il ve ilçelerdeki mağazaların, Kiler Alışveriş Hizmetleri A.Ş. tarafından kiralanması suretiyle devralınması işlemini kurul izni olmaksızın gerçekleştirmesi nedeniyle, Kiler’e 419,2 bin lira para cezası verdi.

18 Temmuz - Garipoğlu Grubunun daha önce TMSF ile imzaladığı protokol hükümlerine aykırı girişimlerde bulunması nedeniyle, Gruba bağlı 70 şirketin temettü hariç yönetim ve denetimleri TMSF’ye devredildi.

IMF’den Küresel Ekonomiye 250 Milyar Dolarlık Destek

20 Temmuz - IMF İcra Direktörleri Kurulu, üye 186 ülkenin döviz rezervlerini artırarak, küresel ekonomiye likidite sağlamak amacıyla 250 milyar dolar eş değerli Özel Çekme Hakkı (SDR) tahsis edilmesini kararlaştırdı.

- PO’nun kamu ihaleleri yasağına ilişkin kararın yürütmesi durduruldu.

- İzlanda’da bankacılık sistemi yeniden kuruluyor. Bankalara 2,1 milyar dolar sermaye desteği verilecek.

21 Temmuz:

- ABD’de krizin maliyeti federal hükümete şimdiye kadar 4,7 trilyon doları buldu. Ancak bu maliyetinin 23,7 trilyon doları bulabileceği tahmin edildi.

22 Temmuz - İSO’nun ’’Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2008 Yılı Raporu’’nda ilk sırayı, 27 milyar 732 milyon 867 bin 295 liralık net üretimden satışla geçmiş yıllarda olduğu gibi yine Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) aldı.

23 Temmuz - Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O, iştiraki Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş’de sahip olunan yüzde 31 oranındaki hisselerin blok satışına karar verdi.

- Alman Volkswagen (VW) otomobil şirketiyle spor otomobil üreticisi Porsche birleşiyor.

- Doğan TV Holding A.Ş. hisse senetleri üzerinde ek ihtiyati haciz işlemi tesis edildi.

24 Temmuz - İngiltere ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,8 daraldı.

- TOKİ, Ataköy’deki devlet arazisi için 19 Ağustos’ta, 517 milyon lira muhammen bedelle ihaleye çıkaracak.

- Turizm tesislerine elektrik, su ve gazda en düşük tarife uygulamasına son verildi.

25 Temmuz - 55 ili kapsayacak şekilde 15 ayrı merkezde yeni kalkınma ajansları kurulacak.

- Hazine, 2009 yılı dış borçlanma programı çerçevesinde, 14 Temmuz 2017 vadeli global dolar tahvilinin artırımı işleminin tamamlandığını belirterek, artırım miktarının 1,25 milyar dolar olarak gerçekleştirildiğini bildirdi.

- TMSF, Toprak Grubunun tüm şirketlerinde haciz işlemleri başlatıldığını, iki şirketin yönetim ve denetimlerinin Fon’a geçtiğini duyurdu.

26 Temmuz - Kalkınma ajanslarının resmi kuruluşları tamamlandı. Bütün ajansların ülke genelinde kullandırabileceği kaynağın 1 milyar liraya ulaşacağı hesaplanıyor.

27 Temmuz - Alman Commerzbank Swiss Dresdner Bank birimini Liechtensteinli grup LGT’ye sattı.

28 Temmuz - ABD’li uçak üreticisi Boeing ile Türk Hava Yolları (THY) ek 7 adet 777-300ER siparişini tamamladı.

- İMKB, yılın ilk yarısında yüzde 37,54’lük getiri ile yatırımcısına en fazla kazandıran 11. borsa oldu.

- TÜSİAD’ın konjonktür değerlendirme raporunda, 2009 yılında ekonominin yüzde 5,2 küçüleceği tahmininde bulunuldu.

29 Temmuz - Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 2009 yıl sonu enflasyonunun yüzde 70 olasılıkla, orta noktası yüzde 5,9 olmak üzere yüzde 4,9,-6,9 aralığında olacağını söyledi.

- Microsoft ve Yahoo, internette arama ortaklığı oluşturulması konusunda anlaştı.

30 Temmuz - Türkiye’nin turizm geliri bu yılın Nisan-Haziran döneminde yüzde 9,6 gerileyerek 4,2 milyar dolar oldu.

- Konya Şeker A.Ş, holdingleşme sürecini tamamlayarak, Anadolu Birlik Holding ismini aldı.

- Doğan Gazetecilik A.Ş, bağlı ortaklığı Bağımsız Gazeteciler Yayıncılık A.Ş’yi devralmak suretiyle birleşilmesi konusunda gerekli hazırlıklara başlanılmasına karar verildiğini duyurdu.

- Petrol Ofisi A.Ş, Danıştay 13. Dairesinin, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) uyguladığı idari para cezalarına ilişkin işlemlerin iptaline karar verdiğini duyurdu.

IMF: ’’Küresel Krizin Maliyeti 10 Trilyon Doları Aştı"

31 Temmuz - IMF, krizin maliyetinin 10 trilyon doları aştığını, yoksul ülkelere, 2009-2014 yılları arasında 17 milyar dolara kadar kredi vereceğini bildirdi.

- Türkiye’nin yılın ilk altı ayındaki (Ocak-Haziran dönemi) ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,6 gerileyerek 47 milyar 746 milyon dolar, ithalatı da yüzde 41,1 azalarak 62 milyar 325 milyon dolar oldu. İhracat, haziran ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,2 azalarak, 8 milyar 332 milyon dolar oldu. İthalat da haziranda yüzde 35,9 oranında azaldı ve 12 milyar 483 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- ABD ekonomisi 2. çeyrekte yüzde 1 daraldı.

- NATO Eurofighter ve Tornado Yönetim Ajansı (NETMA) ile Eurofighter Jagdflugzeug ve EUROJET Turbo şirketleri arasında, Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere için toplam 112 adet savaş uçağının daha üretimi için kontrat imzalandı.

AĞUSTOS

Ağustos ayında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin, iki ülke arasında "gaz alanında işbirliği" ve "petrol alanında işbirliği" protokolleri imzaladılar. Ekonomide 2009 yılı Ağustos aylarındaki gelişmeler özetle şöyle:

3 Ağustos - Merkez Bankası, Ekim 2008’de ara verilen döviz alım ihalelerine tekrar başlayacağını duyurdu.

- Temmuz ayında tüketici fiyatları endeksi yüzde 0,25 artarken, üretici fiyatları endeksi yüzde 0,71 geriledi. TÜİK’e göre, Temmuz ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 5,39 artarken, ÜFE’de yüzde 3,75 geriledi.

-Faiz İlk Kez Tek Hanede

4 Ağustos - Merkez Bankasının yeniden başladığı döviz alım ihalesinde 30 milyon dolarlık satış gerçekleştirildi.

- İMKB Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Satım Pazarında işlem gören gösterge kağıdı 11 Mayıs 2011 vadeli tahvilin, bugün valörlü işlemlerinde bileşik faiz yüzde 9,92 ile tarihte ilk kez tek haneye indi.

- Yapı Kredi yılın ilk 6 ayında net karını yüzde 26 artırarak 923 milyon 758 bin liraya çıkardı.

5 Ağustos - Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş, şirketin sahibi olduğu Petrol Ofisi A.Ş. (POAŞ) hisselerinin kısmen veya tamamen Petrol Ofisi A.Ş’de yönetim ortağı olduğu OMV Aktiengesellschaft’a (OMV) satılmasına yönelik görüşmelere başlanmasına karar verdi.

- PO, yurt dışında kurulu iki şirketi, Petrofinance NV ile PO Oil Financing Ltd. unvanlı iştiraklerin faaliyetlerini sona erdirdi.

- Seyrantepe Spor Kompleksi ihalesi iptal edildi.

- BDKK, bankacılık sektörünün küresel krizin devam ettiği Haziran 2009 döneminde, sermaye yeterliliği rasyosunun 2008 yıl sonuna kıyasla 1,23 puan artarak yüzde 19,23 seviyesinde bulunduğunu bildirdi.

- PepsiCo, PBG ve PepsiAmericas (PAS) şirketiyle birleşme anlaşması imzaladı.

- Merkez Bankası tarafından bankalara duyurulan toplam karşılıksız çek sayısı, 2009 yılının ilk yedi ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47,9 artarak 1 milyon 224 bin 48’e çıktı.

- Garanti Bankası 6 aylık dönem için 1 milyar 452 milyon lira konsolide kar açıkladı.

Türkiye-Rusya İşbirliği Protokolleri İmzalandı

6 Ağustos - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin, iki ülke arasında "gaz alanında işbirliği" ve "petrol alanında işbirliği" protokollerini imzaladı.

- Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, Avro Bölgesi ekonomisinin gelecek yıla kadar büyümeye dönemeyeceğini söyledi.

- İngiltere Merkez Bankası, halen yüzde 0,5 olan gösterge faizini değiştirmedi.

7 Ağustos - ABD Başkanı Barack Obama, ekonomik krizde ülkesinin tünelin ucunu görmeye başladığını söyledi.

8 Ağustos - TMSF, Toprak Grubuna bağlı 22 şirketin tüm muhasebe, finansman ve insan kaynakları işlemlerinin aynı merkezden yürütülmesi ve diğer şirketlerden ayrı olarak kontrol edilmelerinin mümkün olmadığı dikkate alınarak, Fon alacaklarının tahsili amacıyla diğer 20 şirketin de temettü hariç ortaklık haklarıyla yönetim ve denetimlerinin Fon tarafından devir alındığını duyurdu.

- Türkiye ile Nahcivan Özerk Cumhuriyeti arasında, Iğdır’dan Nahcivan’a doğalgaz boru hattı döşenmesi için niyet beyanı anlaşması imzalandı.

10 Ağustos - Sanayi üretimi Haziran ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 9,7 oranında azaldı.

- Haziran itibariyle bankacılık sektörünün aktif toplamı yıl sonuna göre yüzde 4,9 artarak, 768,2 milyar liraya yükseldi. Aynı dönemde, sektörün toplam kredileri 368,2 milyar lira oldu. Kredilerin takibe dönüşüm oranı yüzde 4,9’a yükselirken, en yüksek takibe dönüşüm oranı yüzde 6,6 ile KOBİ’lerde gerçekleşti.

11 Ağustos - İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı temmuz ayında, geçen yılın aynı ayına göre 7,7 puan azalarak yüzde 72,3 seviyesinde gerçekleşti.

- Ocak-Haziran döneminde, geçen yıl 9,7 milyar dolar olan doğrudan uluslararası yatırım sermayesi girişi, yüzde 57,1 azalarak bu yıl 4,2 milyar dolara düştü.

12 Ağustos - Ziraat Bankasının yılın ilk yarısındaki net karı 1 milyar 785 milyon lira oldu.

- İngiltere’de işsizlik son 14 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Yılın ikinci çeyreğinde, işsiz sayısı 220 bin artış göstererek, toplamda 2,4 milyon kişiyi aştı. İngiltere’de işsizlik oranı da yüzde 7,8 ile 1995 yılından buyana ki en yüksek düzeyine ulaştı.

- ABD Yönetimi hukukçuları ile İsviçre’nin bankacılık devi UBS’in, gizli hesapların öğrenilmesi konusunda anlaşmaya vardıkları bildirildi.

13 Ağustos - Alman ekonomisi, küresel krizden bu yana ilk kez büyüme sağladı. Alman ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 oranında büyüdü.

- KOBİ’lerin 31 Aralık 2009 tarihine kadar birleşmeleri halinde birleşmeden doğan kazançları, Kurumlar Vergisinden istisna tutulacak. Söz konusu KOBİ’lerin üç hesap döneminde elde ettikleri kazançları için de yüzde 75’e kadar indirimli Kurumlar Vergisi uygulanacak.

- Geçen yılın aynı dönemine göre 2009’un ikinci çeyreğinde, GSYH 27 üyeli AB’de yüzde 4,8, 16 üyeli Avro Bölgesinde ise yüzde 4,6 küçüldü.

- Hazine Müsteşarlığı tarafından, Kredi Garanti Fonuna aktarılarak, bankacılık sistemi aracılığıyla küçük ve orta boy işletmelere (KOBİ) kullandırılması planlanan 1 milyar liralık kaynağın önü açıldı.

- İş Bankası’ndan ilk yarıda 1 milyar 471 milyon TL konsolide kar.

- IMF Türkiye Temsilcisi Hüseyin Samiei, Türkiye ile görüşmelerin bir çözüme ulaşma hedefiyle verimli bir şekilde sürdüğünü belirterek, Hazine’nin iç ve dış tahvil ihraçlarına gelen yüksek talebin devam etmesi halinde IMF’den finansman ihtiyacının azalacağı değerlendirmesi yaptı.

14 Ağustos - THY, TSE’den kalite belgesi aldı.

- Avro Bölgesinde Haziran ayında -0,1 ile tarihinde ilk kez eksiye inen enflasyon, Temmuz ayında -0,7 ile yeni bir rekor kırdı.

- IMF, üye ülkelere, 250 milyar dolarlık ek kaynak getiren Özel Çekme Hakkı imkanını onayladı.

- Sabancı Holding, Toyota Motor Europe ve Mitsui ile ortak olduğu Toyotasa’daki yüzde 64,99 oranındaki hissesini, ALJ’ye bağlı ALJ Lubnatsi Pazarlama ve Satış A.Ş’ye satma kararı aldı.

- Katar, Alman otomobil üreticisi Volkswagen (VW) ve Porsche hisselerinin bir kısmını satın aldı.

- Vakıfbank’ın yılın ilk 6 ayında karı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26 artarak, 595 milyon liraya çıktı.

15 Ağustos - ABD’nin TMSF’si FDIC, elinde bulunan ve ülkenin önde gelen emlak kredi bankalarından olan Colonial Bankacılık grubunun tasfiyesine karar verdi.

17 Ağustos - Türkiye’de, bu yılın Nisan ayında yüzde 14,9 olan işsizlik oranı, Mayıs’ta yüzde 13,6’ya gerilerken, geçen yılın Mayıs ayına göre 4,4 puan arttı.

- Japonya ekonomisi, 4 çeyrek üst üste küçüldükten sonra Nisan-Haziran döneminde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,9, yıllık bazda ise yüzde 3,7 büyüdü.

- TOKİ, İstanbul’un Bakırköy ilçesi Ataköy sahilindeki arazilerin kiralama ve satışına ilişkin ihaleleri iptal etti.

Merkez Bankası Faiz Oranları Yüzde 8’in Altına İndi

18 Ağustos - EKK Şanlıurfa’da toplandı. Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, "bölgede yıllardır süren terör belasını artık sona erdirerek, kardeşler arasına nifak tohumları ekmeye çalışanları elimizin tersiyle iterek bunu hep beraber başarabiliriz" dedi.

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 7,75, borç vermede ise yüzde 10,25 olarak uygulanacak.

- İMKB Tahvil ve Bono Piyasası Kesin Alım Satım Pazarında işlem gören 11 Mayıs 2011 vadeli, bugün valörlü tahvilin bileşik faizi, önceki kapanışa göre 0,19 puan düşerek yüzde 9,85 ile ikinci kez tek haneli bir orandan ve tarihi en düşük seviyesinden kapandı.

- ABD’li otomotiv devi General Motors bünyesindeki İsveçli marka Saab’ı satmak için Koenigsegg ile anlaştı.

19 Ağustos - ABD yönetimi ile İsviçre’nin bankacılık devi UBS, gizli hesapların öğrenilerek açıklanması konusunda anlaşma imzaladı.

- Vakıfbank, WestLB AG’nin koordinatörlüğünde, 11 ülkeden 29 bankanın katılımıyla, 736 milyon dolarlık sendikasyon kredisine imza attı.

- Merkez Bankasından gelen "faiz indirimine devam sinyali bono faizini yüzde 9,76 ile yeni dip noktasına çekti.

20 Ağustos - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Suriye Petrol Bakanı Süfyan Allao ile doğal gaz boru hattının inşasına ilişkin protokolü imzaladı.

- Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku, Temmuz ayı sonu itibariyle 414,5 milyar lira olarak gerçekleşti.

23 Ağustos - Koreli Hyundai küçük sınıftaki yeni modeli i20’nin üretimini Türkiye’de yapmaya karar verdi.

24 Ağustos - Türkiye’de, İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi’nde (CERN) yürütülen bilimsel araştırmaların benzerlerinin gerçekleştirileceği Proton Hızlandırıcı Tesisi’nin inşaatını da Toplu Konut İdaresi (TOKİ) yapacak.

25 Ağustos - Rekabet Kurulu, Garanti, Akbank, İş Bankası, Yapı ve Kredi, Vakıflar, Finans, Denizbank ile Halk Bankası hakkında, uyguladıkları maaş promosyonları nedeniyle soruşturma açtı.

26 Ağustos - İSO’nun "Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Raropu"na göre, 2008 yılında vergi öncesi en fazla kar eden kuruluş Eti Elektrometalurji A.Ş. olurken, ikinci sırada Erikli Su ve Meşrubat Sanayi ve Ticaret A.Ş. yer aldı.

Akaryakıtta Tavan Fiyat Uygulaması Sona Erdi

27 Ağustos - Akaryakıtta tavan fiyat uygulaması sona erdi.

- TOKİ, Seyrantepe spor kompleksi ihalesini iptal etti. Verilen teklifler yeterli görülmediği için spor kompleksinin TOKİ tarafından tamamlanmasına karar verildi.

- ABD ekonomisi 2. çeyrekte yüzde 1 daraldı.

28 Ağustos - Koç Holding, 2009 yılının ilk yarısında 20 milyar lira ciro ve 667 milyon lira net kar açıkladı.

- Uluslararası İnşaat Sektörü Dergisi "Engineering News Record (ENR)" tarafından bir önceki yıl yurtdışında yapılan işlerin esas alınarak hazırlanan, "Dünyanın en büyük 225 uluslararası müteahhidi" listesinde bu yıl 31 Türk firması yer aldı. Türkiye, 50 firması bulunan Çin’in ardından listede 2. sıraya yükseldi.

- Burgaz Rakı, 62,5 milyon dolara Mey İçki’nin oldu.

- Japonya’da işsizlik oranı temmuzda yüzde 5,7’ye çıktı. Bu rakamın İkinci Dünya Savaşından bu yana kaydedilen en kötü seviye oldu belirtiliyor.

29 Ağustos - ABD’de, küresel finansal kriz nedeniyle batan banka sayısı, dün üç bankanın daha katılmasıyla, 2009 başından bu yana 84’e çıktı.

31 Ağustos - İhracat Temmuz ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,3 azalarak, 9 milyar 34 milyon dolar oldu. İthalat da Temmuzda yüzde 39,5 oranında azaldı ve 12 milyar 431 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- Walt Disney ünlü roman ve çizgi film karakterlerinin yaratıcısı Marvel şirketini 4 milyar dolara satın alacak.

EYLÜL

Eylül ayında orta vadeli program açıklandı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan programı açıklarken, 2009 yılında yüzde 6 küçülmenin ardından 2010 yılının ilk çeyreğinden itibaren büyümeye geçileceğini söyledi. Ekonomide 2009 yılı Eylül ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

1 Eylül: - Limak’a İş Bankası ve Yapı Kredi tarafından 350 milyon dolarlık kredi sağlandı.

- Halk Bankası, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri kefaletiyle esnaf ve sanatkarlara kullandırılan kredilerin faiz oranını yıllık yüzde 8’e indirdi.

2 Eylül - Bankacılık sistemi toplam aktifleri, Haziran 2009 itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine göre TL bazında yüzde 17 artarak 738 milyar liraya yükselirken, dolar bazında ise yüzde 7 azalarak 484 milyar dolar oldu.

- IMF, Türkiye’ye 883,1 milyon özel çekme hakkı (SDR) (yaklaşık 1,4 milyar dolar) tahsis etti.

3 Eylül - Avrupa Merkez Bankası yüzde 1 olan faiz oranlarını değiştirmedi.

- EPDK, TETAŞ’ın toptan elektrik kilovat saat satış fiyatının yüzde 21,08 oranında artırılarak, 12,62 kuruştan 15,28 kuruşa çıkmasına dönük başvurusunu onayladı.

- Ağustos ayında tüketici fiyatları endeksi yüzde 0,30 gerilerken, üretici fiyatları endeksinin ise yüzde 0,42 arttı. Ağustos ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 5,33 artarken, ÜFE’de yüzde 1,04 geriledi.

4 Eylül - Türkiye Bankalar Birliği Haziran 2009 Tüketici Kredileri Raporu’na göre, Nisan-Haziran döneminde kanuni takipteki krediler, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 95 oranında artarak 791 milyon lira oldu.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel ekonominin derin gerileme döneminden çıktığını, ancak toparlanmanın yavaş olacağını söyledi.

- ABD’de Ağustos ayında işsizlik oranı yüzde 9,7’ye yükseldi. Böylece, işsizlik oranı son 26 yılın en yüksek seviyesine çıkmış oldu.

- Gösterge faiz yüzde 9,31 ile yeni tarihi dip seviyesini gördü. 11 Mayıs 2011 vadeli tahvilin bileşik faizi kapanışta ise yüzde 9,49 oldu.

- 3,5 milyar liralık kredi kartı borcuna kolaylık getiren yasanın öngördüğü 60 günlük süre doldu.

5 Eylül - KOBİ’lerin bu yıl sonuna kadar yapacakları birleşmelerde uygulanacak indirimli kurumlar vergisi oranı yüzde 5 olarak belirlendi.

7 Eylül - Türkiye ile Fransa arasındaki ilişkileri güçlendirmek için "Paris Boğaziçi Enstitüsü" adlı bir düşünce kuruluşu oluşturuldu. Enstitünün başkanlığına eski TÜSİAD Genel Sekreteri Haluk Tükel getirildi.

- Kredi kartı borçlarının yeniden yapılandırılması düzenlemesinden yararlanmak için 15 güne kadar ek süre verildi.

Doğan Yayın Holding’e 3 Milyar 755 Milyonluk Vergi Cezası

8 Eylül - Türkiye’nin sanayi üretimi temmuz ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 9,2 oranında azaldı. Sanayi üretim endeksi, temmuz ayında bir önceki aya göre ise yüzde 0,9 yükseldi.

- Doğan Yayın Holding A.Ş’ye 3 milyar 755 milyon lira ceza kesildiği bildirildi.

- BM Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD), küresel resesyonda erken bir düzelme görmediğini bildirdi.

- Global piyasalarda artan endişe altını yeniden cazip yatırım aracı haline getirdi. Altının ons fiyatı 6 ayın zirvesine çıkarak 1004 doları gördü.

9 Eylül - TOKİ Seyrantepe Projesi için hak ediş ödemek suretiyle bugün yaptığı ihalede en düşük teklifi 198 milyon 950 bin lira ile Varyap Varlıbaşlar Yapı Sanayi ve Turizm Yatırım Ticaret A.Ş-Uzunlar İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı verdi.

- Türkiye’de ortak ATM dönemi 26 bankanın katılımıyla 1 Ekim 2009 tarihinden itibaren başlayacak. Uygulama, Avrupa’da ilk kez Türkiye’de gerçekleşecek.

10 Eylül - Türkiye ekonomisi, bu yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 7 küçüldü.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ağustos ayında, geçen yılın aynı ayına göre 6,5 puan azalarak 69,7 seviyesinde gerçekleşti.

- Türkiye’nin cari işlemler hesabı, Temmuz ayında 286 milyon dolar fazla verdi.

- FED, ekonomide resesyonun sona erdiğini ve ekonominin nihayet yeniden büyümeye başladığını bildirdi.

- Seyrantepe Projesi ihalesinin son oturumunda en düşük teklifi 184 milyon 61 bin 53 lira ile Varyap-Uzunlar A.Ş İş Ortaklığı verdi.

11 Eylül - Rekabet Kurulu, Toyotasa Toyota Sabancı Pazarlama ve Satış A.Ş’nin sermayesinin yüzde 65’ini temsil eden hisselerinin ALJ Lubnatsi Pazarlama ve Satış A.Ş., ALJ Turkey Company Limited ve Chelder Europe Limited’e devrine izin verdi.

- Seyrantepe Stadı ikmal ihalesini Varyap-Uzunlar İş Ortaklığının aldı.

- Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin 4. çeyrekten itibaren pozitif büyüme geçme ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu söyledi.

12 Eylül - Barack Obama yönetimi, ABD Kongresine "İran’la sınır komşusu tek NATO ülkesi Türkiye’ye 7,8 milyar dolarlık füzesavar Patriot PAC-3 batarya ve aksamı satabiliriz" bilgisi verdi.

14 Eylül - BDDK’ya göre, yılın ikinci çeyreğinde bankacılık sektörünün dönem net karı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 33 oranında artarak 11 milyar lira düzeyine ulaştı.

- Türkiye’ye Temmuz ayında, net uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş) 742 milyon dolar oldu.

15 Eylül - Türkiye’de, Haziran ayında işsizlik oranı, geçen yıla göre 3,6 puanlık artışla yüzde 13 olarak belirlendi. İşsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 972 bin kişi artarak, 3 milyon 269 bin kişiye yükseldi.

- Merkezi Yönetim bütçesinden Temmuz ayında 23 milyar 392 milyon, Ağustos ayında 23 milyar 518 milyon lira harcama yapıldı. Bütçe gelirleri Temmuz ayında 16 milyar 785 milyon, Ağustos 21 milyar 994 milyon lira, bütçe açığı Temmuz ayında 6 milyar 607 milyon, Ağustos ayında 1 milyar 525 milyon lira oldu.

16 Eylül - Orta vadeli program açıklandı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan programı açıklarken, 2009 yılında yüzde 6 küçülmenin ardından 2010 yılının ilk çeyreğinden itibaren büyümeye geçileceğini söyledi. Büyüme oranı 2010 için yüzde 3,5, 2011 için yüzde 4, 2012 için yüzde 5, işsizlik oranı 2009 için yüzde 14,8, 2010 için yüzde 14,6, 2011 için yüzde 14,2, 2012 için yüzde 13,3, cari açığın 2009 için 11, 2010 için 18, 2011 için 22, 2012 için 28 milyar dolar olarak öngörüldü. Orta vadeli programda, tüketici fiyatları endeksindeki artış, 2009 için yüzde 5,9, 2010 için yüzde 5,3, 2011 için yüzde 4,9, 2012 için yüzde 4,8 olarak planlandı.

17 Eylül - Japonya Merkez Bankası, yüzde 0,1 olan faiz oranını değiştirmedi.

- 1 Ekim’den geçerli olmak üzere sanayi elektriğinin fiyatı kilovat saatte yüzde 9,85, konut elektriğinin fiyatı ise yüzde 9,68, ticarethanelerin elektriği ise yüzde 9,97 oranında artırıldı.

- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 7,25, borç vermede ise yüzde 9,75 olarak uygulanacak.

18 Eylül - Standard and Poor’s, Türkiye’nin kredi notu görünümünü, "negatif"ten, "durağan"a yükseltti.

- Kısa dönemli iş istatistikleri. Bu yılın ikinci çeyreğinde sanayide istihdam yüzde 12 azaldı.

- Orta vadeli mali plan yayınlandı. 2010’da bütçe 50 milyar 34 milyon lira açık verecek, faiz dışı fazla 6 milyar 716 milyon lira olacak. Aynı yıl bütçe gelirlerinin 286 milyar 828 milyon lira, faiz giderlerinin ise 56 milyar 750 milyon lira olması öngörüldü. AB tanımlı genel yönetim nominal borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı 2010 yılında yüzde 49 olarak belirlendi.

- 2010-2012 dönemi bütçe çağrısı yayımlandı. Bütçe teklifi hazırlanırken, yıl sonu tüketici fiyatları endeksindeki artış 2010 için yüzde 5,3, 2011 için yüzde 4,9 ve 2012 için yüzde 4,8 olarak esas alınacak. GSYH büyüme oranı da 2010 yılı için yüzde 3,5, 2011 yılı için 4,0 ve 2012 yılı için yüzde 5,0 olarak dikkate alınacak.

- Moody’s, Türkiye’nin kredi notu görünümünü, "durağan"dan, "olumluya" yükseltti.

- Türkiye ile Irak arasında, ülkenin tarımsal altyapısının harekete geçirilmesi, her türlü tarımsal teknoloji transferi, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde işbirliği yapılması kararlaştırıldı.

- Gösterge tahvilin faizi yüzde 8,95 ile yeni tarihi dip seviyesini gördü.

19 Eylül - IMF, yoksul ülkelere kredi açmak ve finansmanını desteklemek için bir miktar altın satma kararı aldı.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, 2009 yılının Türk ekonomisi için zorlu bir yıl olduğunu, ancak 2010 yılında hızlı bir iyileşme beklediklerini söyledi.

21 Eylül - ABD’de bu yıl kapanan banka sayısı 94’ü buldu.

- Bilgisayar devi Dell bilişim teknolojileri hizmeti veren Perot Systems’i 3,9 milyar dolara satın alıyor.

23 Eylül - ABD Merkez Bankası Fed yüzde 0-0,25 aralığındaki gösterge faiz oranını değiştirmedi.

25 Eylül - Doğan Yayın Holding A.Ş, bağlı ortaklıklara ilişkin vergi aslı ve vergi cezaları ile bunlara ilişkin hesaplanan gecikme faizi tutarı için toplam 4 milyar 823 milyon 825 bin 987,33 lira tutarında teminatın 15 gün içinde gösterilmesinin talep edildiğini duyurdu.

- ABD merkezli uluslararası yatırım bankası Goldman Sachs, Türkiye’nin 2050’de dünyanın dokuzuncu, Avrupa’nın üçüncü büyük ekonomisi olabileceğini açıkladı.

26 Eylül - Kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı Temmuz ayında, yaklaşık yüzde 19,5 artarak 106 bin 225’e çıktı.

27 Eylül - ABD’nin Irak’a müdahalesinin ardından Bağdat’ta ilk fuar, Türk firmaları tarafından "Türk İnşaat, İnşaat Makineleri, Yapı Malzemeleri ve Elektrik Fuarı" olarak açıldı.

28 Eylül - Türk ve Yunan borsaları ortak endeksi "GT-30"un yayını başladı.

- Xerox, Affiliated Computer’ı 6,4 milyar dolara satın alacağını duyurdu.

29 Eylül - TMSF, Dünya Mevduat Sigortacıları Birliğince (IADI) "Yılın Mevduat Sigortacısı" seçildi. - Türk Eximbank, ING Bank Koordinatörlüğünde, Bankalar Konsorsiyumu’ndan yaklaşık 250 milyon dolar tutarında kulüp kredisi aldı.

IMF-Dünya Bankası Toplantıları İstanbul’da Yapıldı

30 Eylül - IMF-Dünya Bankası sonbahar dönemi toplantıları İstanbul’da başladı.

- Bakanlar Kurulu, varlık barışının süresini 3 ay uzattı.

- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Başkent Doğalgazın yıl sonuna kadar satılacağını söyledi.

- IMF Para ve Sermaye Piyasaları Bölümü Başkanı ve Finans Danışmanı Jose Vinals, Türkiye’nin, diğer gelişmekte olan piyasalara göre nispeten biraz daha zayıf olduğu alanlar bulunduğunu kaydetti.

- Takvim etkisinden arındırılmış Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), bu yılın 2. döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH bir önceki döneme göre yüzde 7,1 artış gösterdi.

- Rekabet Kurulu, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren on dokuz teşebbüs ve Türk Eczacıları Birliği hakkında soruşturma açılmasına karar verdi.

- İhracat Ağustos ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,1 azalarak, 7 milyar 833 milyon dolar oldu. İthalat da Ağustosta yüzde 34 oranında azalarak, 12 milyar 709 milyon dolar olarak gerçekleşti.

- Kamu net borç stoku, bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yıl sonuna göre yüzde 6,16 artarak 267,9 milyar liradan 284,5 milyar liraya çıktı.

- Türkiye’nin net dış borç stoku, Haziran ayı sonu itibariyle 144 milyar 767 milyon dolar oldu.

- Merkezi yönetim toplam borç stoku Ağustos ayı itibariyle 424 milyar 706 milyon lira düzeyinde. Bunun 315 milyar 426 milyon lirasını iç borç, 109 milyar 280 milyon lirasını da dış borç oluşturuyor.

- Sabancı Holding’in, Toyota Motor Europe ve Mitsui ile ortak olduğu Toyotasa’da bulunan yüzde 65 oranındaki hissesinin, tüm dünyada Toyota Grubu araçlarının en büyük bağımsız distribütörü ALJ’ye devri tamamlandı.

EKİM

Eylül ayında, Uluslararası Para Fonu (IMF)-Dünya Bankası toplantıları İstanbul’da yapıldı.

İstanbul’un finans merkezi olmasına ilişkin yayımlanan "Strateji Belgesi ve Eylem Planı"na göre, 5 yılda 71 düzenleme yapılması öngörüldü. Hazine’nin Kredi Garanti Fonu’na 1 milyar lira kaynak aktarmasını öngören protokol imzalanırken, bankaların zorunlu karşılık oranları Türk parası yükümlülüklerde yüzde 6’dan, yüzde 5’e, yabancı para yükümlülüklerinde de yüzde 11’den, yüzde 9’a çekildi.

Ekonomide 2009 yılı Ekim ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

IMF Başkanına Ayakkabılı Protesto

1 Ekim - IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, Bilgi Üniversitesindeki konferansı sırasında Birgün gazetesi editörü Selçuk Özbek tarafından ayakkabı fırlatılarak, protesto edildi.

- IMF, 2010 yılı için küresel ekonominin büyüme tahminini yüzde 2,5’ten yüzde 3,1’e yükseltti. IMF’ye göre Türkiye, 2009’da yüzde 6,5 küçülecek, 2010’da yüzde 3,7 büyüyecek.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, "Krizin artık arkamızda kaldığını söylemek için çok erken. Ancak işler daha iyiye gidiyor" değerlendirmesinde bulundu. Kahn, krizin, Türkiye gibi bir ülkede belki bir yıl daha devam edeceğini söyledi.

- 26 bankanın Türkiye genelindeki 23 bin para çekme makinesi (ATM) ortak kullanıma açıldı. Sektörde tasarruf yaratması beklenen sistem, komisyon uygulaması ve bunun yeterince duyurulmaması nedeniyle eleştirilere konu oldu.

- Avro Bölgesinde işsizlik oranı, Ağustos ayında yüzde 9,6 ile son 10 yılın zirvesine ulaştı.

IMF’de Kotalar Yeniden Düzenleniyor

2 Ekim - IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, İstanbul toplantısının, alınacak kararlarla tarihe geçeceğini belirterek, IMF’de kotaların yeniden düzenleneceğini, ülkelerin ekonomik ağırlıklarına göre yeni bir denge oluşturacağını bildirdi.

- İstanbul’un finans merkezi olmasına ilişkin "Strateji Belgesi ve Eylem Planı" yayımlandı. 5 yılda 71 düzenleme yapılması öngörülüyor.

- Ekonomi Koordinasyon Kurulu, geçici bir süre için getirilen vergi indirimlerine devam edilmemesini kararlaştırdı.

- TÜİK, Eylül ayında TÜFE’nin yüzde 0,39, ÜFE’nin yüzde 0,62 arttığını bildirdi. Eylül ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 5,27, ÜFE’de yüzde 0,47 arttı.

- ABD’de işsizlik oranı Eylül ayında yüzde 9,8’e çıktı. Resesyonun başladığı Aralık 2007’den bu yana 7,1 milyondan fazla kişi işini kaybetti

3 Ekim - Dünya Bankası Başekonomisti Indermit Gill, yoksulluğun her yerde artacağını belirterek, "Aynı şey Rusya ve Türkiye’yi de etkileyecek. Türkiye’de işsizlik iki katına çıkmış durumda..." dedi.

- G-24 ortak açıklamasında, derin küresel durgunluk tehdidinin azalmış göründüğü kaydedilerek, "Kriz en çok gelişmekte olan ülkeleri etkiledi ve etkilemeye devam edecek" denildi.

- ABD’de TMSF benzeri işlevi bulunan FDIC, Warren Bank, Jennings State Bank ve National Bank’ın kapandığını açıkladı.

Dünya Kalkınma Raporu: "Yoksulluğun Azatılması En Öncelikli Konu"

4 Ekim - "2010 Dünya Kalkınma Raporuna" göre, yoksulluğun azaltılması ve sürdürülebilir kalkınmanın küresel düzeyde en öncelikli konu olduğu bildirildi. İklim değişikliğinin acilen gündeme gelmesi gerektiği belirtildi.

- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, önemli bir işsizlik kriziyle karşı karşıya olunduğunu belirterek, OECD tahminlerine göre işsizliğin 2010 sonuna kadar OECD bölgesinde yüzde 10’a ulaşacağını söyledi.

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, 2008 Mayıs ayından bu yana bir IMF programı uygulanmadığını hatırlatarak, "Biz, Fon’un söylediklerine inanmadığımız için böyle bir anlaşmaya varılamadı" dedi.

- Türkiye’nin son 10 yılda en hızlı büyüyen 100 şirketi arasında Goldaş birinci, Bimeks ikinci, Penta bilgisayar ise üçüncü sırada yer aldı.

5 Ekim - IMF-Dünya Bankası toplantıları. Kalkınma Komitesi, gelişmekte olan ülkelere kullandırılacak mali imkanları açıkladı.

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, "Küresel ekonomi hala geriye düşebilir. 2010’da hükümetler, ekonomik desteklerini geri çektikleri zaman tekrar faiz oranları yükselebilir" dedi.

- Toplantılar çerçevesinde, Türkiye ve Brezilya, Rusya, Hindistan gibi yükselen piyasalar, IMF’den sonra Dünya Bankasında da daha çok oy hakkı istedi.

- Migros Ticaret A.Ş, şirkete bağlı bütün iş yerlerinde lokavt kararı alındığını bildirdi.

6 Ekim - IMF-Dünya Bankası yıllık toplantılarının 7. gününde genel kurula geçildi. Konuşmalarda "yoksullukla mücadele" gereği öne çıktı. Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick: "Kağıt üzerindeki vaatler aç karınlara yemek götüremez, toprağa tohum ekemez. Artık küresel mali mimaride yapılacak değişiklikleri hızlandırmamız gerekiyor" dedi. IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn: "2010’da da bir çok ülkede işsizlik devam edecek. Kriz sonrasında 90 milyon insan ağır yoksullukla karşı karşıya kalacak" diye konuştu.

- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick: "Küresel krizin bir sonucu olarak, bu yıl 59 milyondan fazla insan işini kaybedecek. Afrika’nın az gelişmiş bölgelerinde 30 bin ile 50 bin bebek ölebilir" dedi.

- Taksim Meydanında toplanan yaklaşık 1.500 kişi, IMF ve Dünya Bankasını protesto etti. Polis göstericilere müdahale etti. Olayların meydana geldiği sırada Taksim’de bulunan 55 yaşındaki İshak Kalvo kalp krizi geçirerek, hayatını kaybetti.

- Dünyanın önde gelen finans dergilerinden Euromoney, Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz’ı "2009 Yılının En İyi Merkez Bankası Başkanı" seçti.

- Avustralya Merkez Bankası, beklenmedik şekilde faiz oranını çeyrek puan artırarak, yüzde 3,25’e çıkardı. Avustralya, borçlanma maliyetini artıran ilk büyük ekonomi oldu.

7 Ekim - IMF-Dünya Bankası yıllık toplantıları sona erdi. "İstanbul kararları"na esas oluşturan temel noktalar: "Kota ve oy hakkı ile yeniden yapılanma reformları en kısa sürede gerçekleştirilmeli", "Finans sistemi daha etkin bir şekilde denetlenmeli"

- Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye’nin 2011 yılı sonunda 2008 sonundaki milli gelirini ancak yakalayabileceğini belirterek, "Bu kriz bize 3 yıla mal olacak. Türkiye’nin krizden en çok ticaret kanalı etkilendi" dedi.

- AB ekonomisinde daralma, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,9’a ulaştı. İtalya yüzde 6, Almanya yüzde 5,9, İngiltere yüzde 5,5, Hollanda yüzde 5,4, İspanya yüzde 4,2 ve Fransa yüzde 2,8 küçüldü.

8 Ekim - Türkiye’nin sanayi üretimi Ağustos ayında, 2008’in aynı ayına kıyasla yüzde 6,3 azaldı.

- ABD Kongresi Bütçe Ofisinin tahminlerine göre, 30 Eylül’de biten mali yılda bütçe açığı üçe katlanarak, 1,4 trilyon dolara ulaşacak. Ofis, bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 9,9’una karşılık geldiğini ve bunun, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük açık olduğunu bildirdi.

9 Ekim - Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, esnaf, sanatkar ve KOBİ’lere yönelik 3 ayaklı yeni bir kredi destek programını hayata geçirdiklerini bildirdi.

- Doğan Yayın Holding’in açıklamasına göre, Danıştay, şirket tarafından açılan davayı reddeden ’Mahkeme Kararı’nın, şirket lehine yürütmesini durdurdu.

- Doğan Yayın Holding A.Ş’ye bağlı ortaklıklarının 2005, 2006 ve 2007 hesap dönemlerine ait "vergi inceleme raporları" ile ilgili olarak, vergi aslı ve vergi cezaları ile hesaplanan gecikme faizi için toplam 4 milyar 823 milyon 825 bin lira teminat isteyen Vergi Dairelerine, istenen türde teminatı gösterdiği bildirildi.

Nobel Ekonomi Ödülü, İlk Kez Bir Kadına Verildi

12 Ekim - Nobel Ekonomi Ödülü’nü Elinor Ostrom ve Oliver Williamson kazandı. Ostrom, Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan ilk kadın oldu.

- İMKB Bileşik Endeksi 51.002,98 puandan 2009 yılı rekoruyla kapandı.

- İMKB, İslami endeks çalışmalarının kısa sürede biteceğini açıkladı.

- TÜİK, imalat sanayinde kapasite kullanım oranının Eylül’de 0,4 puan artarak, yüzde 70,1’e yükseldi. Oran, geçen yılın aynı ayına göre 9,7 puan azaldı.

- Türkiye’nin geçen yılın Ağustos ayında 3 milyar 19 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın Ağustos ayında 127 milyon dolar fazla verdi.

- Doğan Yayın Holding, "D Yapım Reklamcılık ve Dağıtım A.Ş, Doğan Prodüksiyon Hizmetleri A.Ş. ve Alp Görsel İletişim Hizmetleri A.Ş. hisselerinin tamamı üzerinde ihtiyati haciz işlemi tesis edildiğini" açıkladı.

13 Ekim - Hazine’nin Kredi Garanti Fonu’na 1 milyar lira kaynak aktarmasını öngören protokol imzalandı.

- BDDK, ortak ATM uygulamasıyla gündeme gelen ücret/komisyon tutarları hakkında müşterilerin bilgilendirilmesi yönünde bankalara talimat verdi.

- Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, MÜSİAD’ın Mısır’da düzenlediği İş Forumu Kongresinde İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) üye ülke temsilcilerine birlik çağrısı yaptı: "Gelin hep birlikte pazarlarımızı beraber paylaşalım, ekmeğimizi beraber bölüşelim. Kendi ulusal paramızla ticaret yapalım."

- Çin ile Rusya arasında Pekin’de, toplam değeri 3,5 milyar doları bulan işbirliği anlaşmaları imzalandı.

Doların Düşüşü Sürdü

14 Ekim - Küresel bir domuz gribi salgınının dünya ekonomisine 3 trilyon dolara mal olabileceği belirtiliyor.

- İngiliz Independent gazetesinde yer alan "Körfez ülkelerinin petrol ticaretinde ABD Dolarının yerini alacak para sepeti konusunda, Rusya, Çin, Japonya ve Fransa ile gizli görüşmeler yürüttüğüne" dair iddialar, dolardaki düşüşü körükledi. Avro karşısında hızla eriyen dolar, TL karşısında da 14 ay sonra ilk kez 1,44 seviyelerine geriledi.

- Çin’in döviz rezervleri, Eylül ayı sonu itibariyle yaklaşık 2 trilyon 273 milyar dolara çıktı.

- OECD’de Ağustos işsizlik oranı, geçen seneye göre yüzde 36,5 artış gösterdi ve ortalama işsizlik yüzde 8,6 oldu.

- Gümrük Müsteşarlığına Maksut Mete, Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığına Yunus Arıncı getirildi. Botaş Genel Müdürü Hüseyin Saltuk Düzyol ile TTK Genel Müdürü Rıfat Dağdelen görevlerinden alındı.

Merkez Bankası Faiz Oranı Yüzde 7’inin Altına İndi

15 Ekim - Merkezi Yönetim bütçesinden Ocak-Eylül döneminde 197 milyar 169 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 156 milyar 358 milyon lira, bütçe açığı 40 milyar 811 milyon lira açık verdi. Eylül ayında bütçe giderleri 25 milyar 428 milyon lira, bütçe gelirleri 15 milyar 953 milyon lira, bütçe açığı 9 milyar 475 milyon lira oldu.

- Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarını 0,50 baz puan indirdi. Gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 6,75, borç vermede yüzde 9,25 olarak uygulanacak.

- TÜİK, Temmuz ayında işsizlik oranının yüzde 12,8 olduğunu açıkladı.

- Türkiye’nin, AB’ye taahhütleri çerçevesinde rakının vergisi artacak, viskinin düşecek. Kademeli olarak 2018’de rakı, viski, cin, votkanın vergisi 40 lirada eşitlenecek.

16 Ekim - Bankaların zorunlu karşılık oranları Türk parası yükümlülüklerde yüzde 6’dan, yüzde 5’e, yabancı para yükümlülüklerinde de yüzde 11’den, yüzde 9’a çekildi.

Bütçe Meclise 286,9 Milyar Lira Olarak Sunuldu

17 Ekim - Hükümet, 2010 yılı bütçesini, TBMM’ye 286,9 milyar lira olarak sundu. Bütçe gelirleri 236,8 milyar lira, bütçe açığı da 50,1 milyar lira olarak belirlendi.

- Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2010 yılında devlet memurları aylıklarının, Ocak ayında yüzde 2,5, Temmuz ayında da yüzde 2,5 artırılacağını bildirdi.

- TRT bandrol ücretlerinin tespitine ilişkin kararname yayımlandı. Kamuoyunda tartışma yaratan kararnameye göre, kara taşıtlarından tahsil edilen TRT bandrol ücreti artık radyonun değil, araçların fabrika çıkış bedeli üzerinden alınacak.

- Dünyada şeker fiyatları artıyor. Vadeli ham şeker fiyatları, 1981’den beri en yüksek seviye olan 544 dolar/tona, beyaz şekerin vadeli işlem fiyatı, 602,40 dolar/tona ulaştı.

18 Ekim - Türkiye’nin ekonomik büyümesiyle ilgili ilk uluslararası pozitif revize, "Avrupa Bankası"ndan geldi. Banka, yüzde 1 tahmin ettiği Türkiye’nin 2010 yılı ekonomik büyümesini yüzde 3’e çıkardı.

Samsun-Ceyhan’a Türkiye, Rusya ve İtalya’dan İmza

19 Ekim - Türkiye, Rusya ve İtalya, ortak deklarasyonla Samsun-Ceyhan petrol boru hattı projesine siyasi desteklerini tescil etti, mutabakat zaptı imzalandı.

- Hollanda’da DSB Bankasının kurtarılma çalışmaların başarısızlıkla sonuçlandığı ve iflas ettiği açıklandı.

20 Ekim - Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Türkiye’nin sürekli IMF ile birlikte ekonomisine yön vermemesi gerektiğini belirterek, "Bir anlaşma yaptınız, bir anlaşma daha, bir anlaşma daha...Bir yerde artık bunun bitmesi lazım. Buradan mezun olmamız lazım. Kendi ayaklarımız üzerinde dikiliyor olmamız lazım" dedi.

- ÖTV indiriminin son ayı Eylül’de araç satışları yüzde 92,8 ile rekor kırdı. Eylül ayında Türkiye’de 52 bin otomobil satıldı.

- Çin’in yıllık araç üretimi ilk kez 10 milyon adeti geçti. Daha önce ABD ve Japonya’da yılda 10 milyondan fazla araç üretilmişti.

- Avrupa Merkez Bankası ve avro kullanan 16 ülkenin yetkilileri, güçlü doları desteklediklerini açıkladı.

- AB, bu yıl 566,4 milyon avro düzeyinde bulunan Türkiye’ye ayırdığı kaynağı, gelecek yıl 653,7 milyon avroya yükseltme kararı aldı.

Benzin Fiyatı 3,36 Liraya Yükseldi 21 Ekim - Uluslararası ham petrol fiyatları, son bir yılın en yüksek düzeyine ulaştı. Gösterge ham petrolün fiyatı 82 dolara çıkarken, 14 Ekim 2008 tarihindeki fiyat seviyesine döndü.

- Akaryakıt ürünlerinden 95 oktan kurşunsuz benzinin satış fiyatı litrede 8-10 kuruş artırıldı. Kurşunsuz benzin fiyatları 3,36 lirayla rekor kırdı.

- Avro/Dolar paritesi, Ağustos 2008’den bu yana ilk kez 1,50’nin üstüne çıktı.

- AB Komisyonu, Türkiye’nin IMF kaynağı kullanmadan küresel krizi tek başına göğüsleyebilmesinin "en büyük başarı" olduğunu belirtti.

- Alman otomotiv şirketi Volkswagen, 2010’a kadar Porsche’un yüzde 49,9’unu alacağını, bunun için 3,9 milyar avro ödeme yapacağını açıkladı.

22 Ekim - Çin ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,9 büyüdüğü açıklandı.

- OECD’nin karaparayla mücadele biriminin yayımladığı rapora göre, Avrupa futbol pazarının büyüklüğü 13,8 milyar avroyu buluyor.

- Doğan Yayın Holding, vergi ve ceza ihbarnameleri ile ilgili "tarhiyat sonrası uzlaşma" talebinde bulundu.

23 Ekim - AB, Türkiye’den avroya benzerliği nedeniyle madeni parasını değiştirmesini istedi.

- ABD Hazine Bakanlığı, 7 şirkete, üst yöneticilerin toplam ücretlerinin yarıya indirilmesi talimatı verdi.

- İspanya’da, yılın üçüncü çeyreğinde işsizlik yüzde 17,9 oldu.

- IMF, küresel krizden etkilenen Latin Amerika’nın ABD’ye göre daha hızlı toparlandığını bildirdi.

24 Ekim - ABD’de TMSF benzeri işlevi bulunan FDIC, 7 küçük bankanın daha yönetimine el koydu.

GDO Yönetmeliği Yayımlandı

26 Ekim - Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Genetiği Değiştirilmiş Organizmalı (GDO) ürünlerle ilgili yönetmelik yayımladı.

- Çin yönetiminin, rezervlerindeki avro ile yen oranını artırma kararı, ABD dolarının değer kaybetmesine neden oldu. ABD doları, avro ve yen karşısında son 14 ayın en düşük düzeyine geriledi. ABD doları, önemli para birimleri karşısında, yıl başından bu yana yüzde 7’den fazla değer yitirdi.

27 Ekim - Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 2009 yıl sonu enflasyonunun yüzde 70 olasılıkla, yüzde 5,0-6,0 aralığında olacağını bildirdi.

- EPDK, Hatay’daki depolarında "ulusal marker olmadığı tespit edilen" maddeyle ilgili POAŞ hakkında soruşturma açılmasına karar verdi.

28 Ekim - Domuz gribi salgıyla ilgili Dünya Bankası ve düşünce kuruluşlarının en kötü senaryolarına göre, maliyet 3 trilyon dolar ve 4,4 trilyon arasında değişebilir.

29 Ekim - IMF, Asya ekonomilerinin bu yıl yüzde 2,75, 2010’da da yüzde 5,75 büyüyeceğini tahmin ediyor.

30 Ekim - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Irak ile 2010 sonuna kadar biri Şino bölgesi, diğeri Suriye sınırına yakın bir noktada olmak üzere 2 sınır kapısı daha açılacağını belirtti.

- Türkiye’nin, bu yılın dokuz ayındaki (Ocak-Eylül dönemi) ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,5 gerileyerek 73 milyar 116 milyon dolar, ithalatı da yüzde 38,8 azalarak 100 milyar 142 milyon dolar oldu.

İhracat Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,6 azalarak, 8 milyar 501 milyon dolar oldu. İthalat da Eylül ayında yüzde 30,4 oranında azalarak, 12 milyar 449 milyon dolar olarak gerçekleşti.

KASIM

Kasım ayında, İslam Konferansı Örgütü Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) ekonomi zirvesi, İstanbul’da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Zirveye, 11 devlet başkanı, 3 cumhurbaşkanı yardımcısı ve 6 başbakan katıldı.

2010 yılı Programı Resmi Gazete’de yayımlandı. Programda büyüme 2010 için yüzde 3,5 öngörüldü. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ), Mersin Akkuyu’da nükleer santral kurulması için 24 Eylül 2008 tarihinde yaptığı yarışmayı iptal etti. Danıştay’ın yürütmesini durduğu ihalenin iptaliyle, Türkiye son 15 yılda 4. kez nükleer ihalesini iptal etmiş oldu.

Ekonomide 2009 yılı Kasım ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

Türkiye 2010’da Yüzde 3,5 Büyüyecek 1 Kasım - 2010 Yılı Programında, büyüme yüzde 3,5 öngörüldü.

3 Kasım - TÜİK, Ekim ayında TÜFE’nin yüzde 2,41, ÜFE’nin yüzde 0,28 arttığını açıkladı. Ekim ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 5,08, ÜFE’de yüzde 0,19 arttı.

- AB Komisyonu, Türkiye’nin gelecek yıl yüzde 2,8 ile Avrupa’da en hızlı büyüyen ülke olacağı öngörüsünde bulundu.

- Domuz gribine karşı önlemler artırılıyor. Hijyenik maske, dezenfektan satışlarında patlama yaşanıyor. Vitamin içeren meyve ve sebze tüketiminde de artış görülüyor.

4 Kasım - 2009’un yeniden değerleme oranı yüzde 2,2 olarak hesaplandı.

- Türk Sağlık-Sen, genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) yönetmeliğinin iptali ve yürürlüğün durdurulması istemiyle Danıştay’da dava açtı.

- ABD Merkez Bankası faiz oranlarını değiştirmeyerek, 0-0,25 aralığında korudu. Banka, faizleri "uzun dönemde" aynı seviyede tutmayı vaat etti.

İSEDAK Toplantıları

5 Kasım - Abdullah Gül’ün başkanlığındaki İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesinin (İSEDAK) 25. Toplantısı, İstanbul’da başladı.

- İKÖ üyesi ülkeler arasında "tercihli ticaret sistemi" oluşturulmasına yönelik anlaşmayı onaylayan ülke sayısı 10’a ulaştı. Sistemin, 2010’da uygulamaya konulması planlanıyor.

6 Kasım - Avrupa Birliği, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin hakkında tutuklama kararı çıkardığı Sudan Devlet Başkanı El Beşir’in İSEDAK Ekonomi Zirvesine katılmak üzere Türkiye’ye gelecek olmasıyla ilgili nota verdi. Konuya ilişkin ABD’den de tepki geldi.

- ABD’li tutsat (mortgage) şirketi Fannie Mae, 15 milyar dolar tutarında yeni hükümet yardımı istedi.

- İslam Konferansı Örgütünün 2009 ekonomik raporuna göre, küresel kriz nedeniyle İslam ülkelerinin toplam gayri safi yurtiçi hasılasının 2009’da 4,59 trilyon dolardan 3,98 trilyon dolara gerileyecek.

- Özelleştirme İdaresi Başkanlığının, elektrik dağıtım şirketlerinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin nihai pazarlık görüşmesinde açık artırma turunda, Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş. için en yüksek teklifi 485 milyon dolarla Eti Gümüş A.Ş., Yeşilırmak Elektrik Dağıtımı A.Ş. için 441 milyon 500 bin dolarla Çalık Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş., Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. için için 227 milyon dolar ile Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. verdi.

7 Kasım - BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Genel Müdür Yardımcısı Hafız Ganim, dünyada yetersiz beslenen ve açlık çeken insan sayısının mevcut küresel krizle 100 milyon artış göstererek, 1 milyarı aştığını bildirdi.

8 Kasım - Sudan Devlet Başkanı El-Beşir’in İSEDAK Ekonomi Zirvesine katılmayacağı açıklandı. Gelememe gerekçesinin "tümüyle ülke içi nedenlere dayandığı" kaydedildi.

- Çin-Afrika Ekonomik İşbirliği Forumu, Mısır’da düzenlendi. Afrika kıtasıyla Asya’nın dev ekonomileri arasındaki ilişkilere yeni bir ivme kazandırmayı amaçlayan foruma, 50 ülkeden devlet ve hükümet başkanı katıldı.

- İskoçya’daki G-20 Maliye Bakanları toplantısında yapılan açıklamada, iyileşmenin istikrarsız olduğu, hala desteğe dayandığını ve işsizliğin temel endişeyi oluşturduğu açıklandı.

İSEDAK Ekonomi Zirvesi

9 Kasım - İSEDAK Ekonomi Zirvesi, 11 devlet başkanı, 3 cumhurbaşkanı yardımcısı ve 6 başbakanın katılımıyla gerçekleştirildi. Konuşmalar arasında İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın sözleri öne çıktı: "Kapitalizm yolun sonuna gelmiştir. Faizcilik, belki de bu düzenin esas iflas yolu, yoldan sapma nedenidir. Dünya büyük değişikliklere gebe"

- TÜİK, sanayi üretiminin Eylül ayında, 2008’in aynı ayına göre yüzde 8,6 azaldığını açıkladı.

- Ziraat Bankasının 9 aylık net karı 2,6 milyar lira. Garanti Bankasının da 9 ayda 2 milyar 158 milyon lira konsolide net kar elde ettiği bildirildi.

- Çin, kendisiyle diplomatik ilişki kuran borçlu ve en az gelişmiş Afrika ülkelerinin, yıl sonuna kadar süresi dolacak faizsiz kredi borçlarını sileceğini duyurdu.

Danıştay’dan Nükleer Santrala Yürütmeyi Durdurma

10 Kasım - Danıştay, nükleer santral ihalesi yönetmeliğinin bazı maddeleri için yürütmeyi durdurdu. Karar, nükleer santral ihalesinin iptalini gündeme getirdi.

- Irak hükümeti Exxon Mobil ve Shell ile yapılan petrol anlaşmasını onayladı. İki şirket liderliğindeki konsorsiyum, "Batı Kurna-1" petrol bölgesinde günlük 280 bin varil üretimi, 2 milyon 325 bin varile çıkaracak.

- Türkiye’nin, Eylül ayında cari işlemler açığı, 2008 yılının aynı ayına göre yüzde 8,7 oranında azalarak, 952 milyon dolardan 869 milyon dolara düştü.

11 Kasım - İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ekim ayında, Eylül ayına göre 1,7 puan artarak yüzde 71,8 seviyesine yükseldi.

- Yapı Kredi’nin 9 aylık konsolide net karı 1 milyar 282 milyon lira oldu.

12 Kasım - Merkez Bankası, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren banka hesap numaralarının 26 basamaktan oluşan IBAN’a dönüşeceğini açıkladı.

- Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye ile Afrika arasındaki ticaretin 50 milyar doları aşmasının hedeflendiğini bildirdi.

- İş Bankasının 2009 yılı 9 aylık konsolide net karı, 2 milyar 21 milyon lira oldu. VakıfBank’ın 9 ay sonundaki net karı 940 milyon lirayı buldu.

13 Kasım - Kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı Eylül ayında, 2009 yılı başından bu yana ilk defa psikolojik sınır olan 100 bini geçti.

- Avro bölgesinin ekonomisi 2009’un üçüncü çeyreğinde yüzde 0,4 büyüme gösterdi. Beklentilerin altında büyüme kaydedilmesine rağmen, resesyondan çıkış sağlandı.

- Almanya ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 0,7, Fransa ekonomisi de yüzde 0,3 büyüdü.

- Finlandiya ekonomisi eylül ayında bir önceki yıla göre yüzde 11,6 daraldı.

- Japonya ekonomisi 3. çeyrekte yıllık bazda yüzde 4,8 büyüme meydana geldi.

- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ABD ekonomisindeki toparlanmanın yavaş olacağını, ancak durgunluğun çifte dip yapmasını beklemediğini söyledi.

ABD, Asya Serbest Ticaret Alanına Katılmak İstedi

14 Kasım - ABD Başkanı Barack Obama, ABD’nin, Asya Serbest Ticaret Alanına katılma isteğinde olduğunu belirtti.

- Slovenya, Nabucco’ya alternatif gösterilen Güney Akım Projesine katılacak. Bu durumun, projenin uygulanabilirliğini güçlendirdiği belirtiliyor.

- 2009’da üretilen buğday için kilogram başına 5 kuruş, arpa, çavdar, yulaf için 4 kuruş, çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimek için 10 kuruş destekleme primi ödenecek.

15 Kasım - EPDK, 142 elektrik üretim projesi hakkında inceleme başlattı. Buna göre, taahhüt ettiği yatırım programını gerçekleştirmeyen şirketlerin lisansları iptal edilecek.

- Bulgaristan, doğal gazda Rusya’ya bağımlılıktan kurtulmak amacıyla Azerbaycan’dan gaz satın alacak.

- Çin Bankacılık Düzenleme Kurumu Başkanı Liu Mingkang, ABD’deki düşük faizler ve zayıf doların, küresel ekonomik toparlanmayı tehdit ettiğini söyledi.

"Brezilya, 5. Büyük Ekonomi Olabilir"

16 Kasım - TÜİK, Ağustos dönemi işsizlik oranının yüzde 13,4 olduğunu açıkladı. Mart’ta başlayan düşüş eğilimi sekteye uğradı.

- Merkezi yönetim bütçesinden Ekim ayında 21 milyar 431 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 19 milyar 10 milyon lira, bütçe açığı 2 milyar 421 milyon lira oldu.

- Economist, Brezilya ekonomisindeki gelişime dikkati çekerek, "bu ülkenin ekonomisinin gelecek 5 yıl içinde dünyanın 5. büyük ekonomisi olabileceğini" yazdı.

17 Kasım - IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, "daha istikrarlı küresel para birimi zorunluluğunun, dünyanın daha uzun süre tek ülke tarafından basılan para birimine dayanamayacağı anlamını taşıdığını" belirtti.

- ABD’de her 7 kişiden 1’inin, yani 49,1 milyon kişinin, yeterli gıdaya ulaşma mücadelesi verdiği tespit edildi.

18 Kasım - BM Nüfus Fonunun 2009 yılı Nüfus Raporuna göre, halen 6 milyar 829,4 milyon olan dünya nüfusu, 2050 yılında 9 milyar 150 milyonu bulacak. Bu dönemde Türkiye nüfusu 97,4 milyona yükselecek.

19 Kasım - Merkez Bankası faiz oranlarını çeyrek puan düşürdü. Borçlanma faiz oranını yüzde 6,50’ye, borç verme faiz oranı da yüzde 9,0’a indirildi.

- OECD’nin yayımladığı Ekonomik Görünüm Raporuna göre, Türkiye’nin, 2010’da yüzde 3,7 ve 2011 yılında yüzde 4,6 oranında büyümesi bekleniyor.

- Doğan Yayın Holding’in yüzde 29 hissesini Axel Springer’in 356,7 milyon liraya satın alacağı açıklandı. Doğan Yayın Holding’in Doğan TV’de sermaye artırımı yapması sonucu, Axel Springer’in Doğan TV’deki payının yüzde 19,9’a düşeceği belirtildi. RTÜK kararında, yüzde 25’lik yasal sınırın aşıldığı ve bunun 3 ay içinde düzeltilmesi isteniyordu.

- Avusturya’nın petrol ve doğal gaz şirketi OMV, Petrol Ofisindeki hisselerini artırma kararını "dondurduğunu" açıkladı.

- Hollanda Hükümeti, "ABN Amro" ve "Hollanda Fortis" bankalarına 3 milyar Avro daha sermaye aktarımı yapıldığını açıkladı.

Nükleer Santral Yarışması İptal, GDO Yönetmeliğinde Değişiklik

20 Kasım - TETAŞ, Mersin Akkuyu’da nükleer santral kurulması için 24 Eylül 2008 tarihinde yaptığı yarışmayı iptal etti. Danıştay’ın yürütmesini durduğu ihalenin iptaliyle, Türkiye son 15 yılda 4. kez nükleer ihalesini iptal etmiş oldu.

- Kamuoyunda tepki yaratan GDO Yönetmeliği yayımlandıktan 25 gün sonra değiştirildi. "GDO’suz ürünlerin etiketinde GDO’suz olduğuna dair ifadeler bulunamaz" hükmü çıkarıldı. Oranlar kaldırıldı, bir üründe milyonda 1 bile GDO olması halinde, GDO’lu kabul edilecek.

- Türk otomotiv sanayinin yılın 10 aylık döneminde toplam üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,4 oranında daralarak, 699 bin 141 adede geriledi.

- TÜPRAŞ soğuk havalara daha dayanıklı olan "kış motorinini" piyasaya sürdü.

ABD’de Kapatılan Banka Sayısı 124’e Ulaştı

21 Kasım - İhracatta devlet yardımları kapsamında yapılan bazı destekleme ödemelerinin azami yıllık tutarları yüzde 50 azaltıldı.

- ABD’nin TMSF niteliğindeki kurumu FDIC, Güneydoğu Florida Ticaret Bankasını kapattı. ABD’de bu yıl içinde kapanan banka sayısı 124’e ulaştı.

22 Kasım - Sigara paketlerine resimli uyarı geliyor. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren piyasaya sürülecek sigara paketlerinin ön yüzünde resimli uyarılar bulunacak.

23 Kasım - İran’ın dış ticarette ABD Dolarının yerine Avro kullanması bu ülkeye 5 milyar dolar kazandırdı.

24 Kasım - Türkiye-İsrail 4. dönem KEK toplantısında iki ülke temsilcilerinden sıcak mesajlar öne çıktı. İsrail Sanayi, Ticaret ve Çalışma Bakanı Binyamin Ben Eliezer: "Ben buraya bir misyonla ve mesajla geldim. Buradan da İsrail Başbakanına ve kabinesine mükemmel bir mesajla dönüyorum"

- Maliye Bakanlığı ile Doğan Yayın Holding yetkilileri, gruba kesilen 4 milyar 823 milyon 825 bin 987 liralık vergi cezası için Merkezi Uzlaşmada bir araya geldi. Toplantı, yaklaşık 16 saat sürdü, uzlaşma sağlanamadı.

- Türkiye, Meksika ile birlikte OECD ülkeleri içinde vergi gelirlerinin GSYH’ye oranının en düşük kaldığı ülke oldu.

- General Electric’in finans iş birimi GE Capital, Orta Doğu, Asya ve Avrupa’daki yatırımcılar için hazırlanan ilk İslami bono sukuk ihracını gerçekleştirdi.

- ABD ekonomisinin 3. çeyrek büyümesi yüzde 2,8 olarak revize edildi. Temmuz-Eylül dönemi için büyüme, yüzde 3,5 olarak açıklanmıştı.

25 Kasım - Halkbank’ın 1.250 eleman almak için açtığı sınava yaklaşık 300 bin genç başvurdu.

- Petrol Ofisi A.Ş, Gelir İdaresi Başkanlığı ile yapılan görüşmede uzlaşma çıkmaması nedeniyle vergi mahkemesinde dava açacağını bildirdi.

- ABD Merkez Bankası Fed’e göre, ABD ekonomisinde toparlanmaya ilişkin güvende artış var ancak, işsizlikteki düzelme yavaş seyredecek. Ekonominin sağlıklı duruma gelmesi ve işsizlik sorununun çözülmesi 5-6 yıl alacak.

- İngiltere ekonomik durgunluktan çıkamadı. Ekonomi, 3. çeyrekte de yüzde 0,3 küçüldü.

26 Kasım - Rusya Merkez Bankasının döviz rezervine, Kanada doları başta olmak üzere değişik para birimlerini katacağı açıklaması, hem Rusya’da hem de uluslararası piyasalarda dolar işlemlerinde hareketlilik yarattı.

Dubai World’ün Borç Erteleme Talebi, Piyasaları Sarstı

27 Kasım - Dubai’nin hızlı kalkınmasındaki itici güç olan Dubai Hükümetine ait Dubai World’ün borcunu erteleme talebi, finansal kriz korkularını canlandırdı. Yatırım şirketinin 59 milyar dolar borcu bulunuyor. Borsalar büyük kayıplar verdi, petrol fiyatı yüzde 4,5 değer kaybetti.

- Fransa, Nabucco Projesine alternatif gösterilen Rusya’nın Güney Akım Projesine dahil oldu.

- ABD Doları, Japon Yeni karşısında 14 yılın en düşük seviyesine geriledi.

28 Kasım - Dubai World’un Mayıs 2010’a kadar ertelemek istediği 59 milyar dolarlık borcun Avrupa bankalarını nasıl etkileyeceği endişesi oluştu. Borcun yaklaşık 40 milyar doları, Avrupa bankalarına ait bulunuyor.

- Birleşik Arap Emirliklerinin bir diğer emiri Abu Dabi’nin, Dubai’nin borçlarını ödemesine yardım edeceği açıklaması, piyasaları biraz rahatlattı.

29 Kasım - Dubai World, varlıklarının bazılarını düşük fiyattan satma olasılığını reddetti.

- Avro Bölgesi Başkanı ve Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker, Çin’in, küresel ekonominin yanı sıra kendisi için yuanın değerlenmesine izin vermesi gerektiğini söyledi.

30 Kasım - Dubai Maliye Bakanı Abdulrahman el-Salih, hükümetin, Dubai World’ün borçlarından sorumlu olmadığını, şirketin bağımsız yapısının bilindiğini kaydetti.

- Türk Patent Enstitüsü, rakıya "milli içki" tescili verdi.

- Hindistan ekonomisi, Temmuz-Eylül çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 7,9 büyüdü.

- Avro Bölgesinde Haziran-Ekim döneminde ekside kalan enflasyon oranı, Kasım ayında yüzde 0,6 ile tekrar artıya döndü.

- Dünya Ticaret Örgütünün (DTÖ) 110 bakanın katılımıyla düzenlediği 7. Bakanlar Konferansı, Cenevre’de başladı. Toplantı, kapitalizm karşıtlarının protestolarına sahne oldu.

ARALIK

Aralık ayında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notunu iki kademe yükselterek, BB( )’ya çıkardı.

Türkiye’de sanayi üretimi kriz döneminde ilk kez arttı. 2008 Ağustos ayından bu yana gerileyen sanayi üretimi, Ekim 2009’da, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 6,5, bir önceki aya göre de yüzde 13,7 yükseldi. Rekorlar kıran altının ons fiyatı 3 Aralık 2009 tarihinde 1.227,50 dolara kadar çıktı. Ekonomide 2009 yılı Aralık ayındaki gelişmeler özetle şöyle:

Türkiye’de Yoksulluk Oranı Yüzde 17,11

1 Aralık - TÜİK’in açıklamasına göre, Türkiye’de yoksulluk oranı, 2008’de, bir önceki yıla göre 0,68 puan azalarak, yüzde 17,11 oldu.

- Dubai World, 59 milyar dolar borcun 26 milyar dolarlık kısmının yeniden yapılandırılması için bankalarla olumlu görüşmelerde bulunduğunu açıkladı.

- Moody’s, Dubai’deki 6 kamu şirketinin kredi notlarının düşürüldüğünü bildirdi.

- DEİK Türk-Katar İş Konseyi Başkanı Sazak, bölgede iş yapan müteahhitlerin ödemelerinin gecikeceğini kaydetti.

- ABD, 13 trilyon 454 milyar dolar ile dünyanın en borçlu ülkesi oldu. ABD’yi, 9,1 trilyon dolarla İngiltere, 5,2 trilyon dolarla Almanya ve 5 trilyon dolarla Fransa takip ediyor.

- Rusya’nın, ulusal döviz rezervini çeşitlendirmek için gelecek birkaç ay içinde Kanada doları satın almayı planladığı belirtildi.

- Çek Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, bütçe açığının, 2009 yılının 11 ayında 26 kat artarak, 10 milyar dolara ulaştığını açıkladı.

- Avustralya Merkez Bankası, faizleri yeniden yükseltti. Merkez Bankası, faizleri çeyrek puan artırarak, yüzde 3,75’e çıkarttı.

- Japonya Merkez Bankası ekonomideki durgunluğun aşılması amacıyla bankalara 10 trilyon yen likidite sağlayacağını bildirdi.

Yunanistan da Zora Giriyor

2 Aralık - Yunanistan Maliye Bakanı George Papaconstantinou, Avro ülkeleri içinde yüksek borca sahip Yunanistan’ın tahvil cinsinden borçlarını ödeme konusunda zorluk çekmeyeceğini söyledi.

- BM’nin yıllık ekonomi raporuna göre, dünya ekonomisi gelecek yıl yüzde 2,4 büyüyecek, ancak toparlanma kırılgan olacak.

- TÜİK’in bitkisel üretim 2009 yılının ikinci tahmin sonuçlarına göre, bir önceki yıla göre tahıl ürünleri üretiminde yüzde 14,6, meyve üretiminde yüzde 1,5 oranında artış, sebze üretiminde ise yüzde 1,9 oranında düşüş bekleniyor.

- Türkiye ile Ürdün arasında "serbest ticaret alanı tesis eden ortaklık anlaşması" imzalandı.

- ABD’li otomotiv şirketi General Motors’un Üst Yöneticisi Fritz Henderson, görevinden istifa etti.

- Almanya Ekonomi Bakanı Rainer Brüderle, General Motors’un bünyesinde bulundurduğu Alman Opel şirketinin yeniden yapılandırılması için Avrupa’dan 2,7 milyar Avro yardım istediğini söyledi.

- Dünya Bankası, Ganj Nehri’nin gelecek 5-7 yıl arasında temizlenmesi için Hindistan’a 1 milyar dolar verecek.

- İsviçre ekonomisi 3. çeyrekte yüzde 0,3 büyüme kaydetti ve resesyondan çıktı.

Fitch, Türkiye’nin Kredi Notunu BB ( )’ya Çıkardı, Altında Rekor Kırdı

3 Aralık - Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notunu iki kademe yükselterek, BB( )’ya çıkardı.

- Altının ons fiyatı 1.227,50 dolara çıktı.

- TÜİK, Kasım ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,27, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 1,29 arttığını açıkladı. Buna göre, Kasım ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 5,53, ÜFE’de yüzde 1,51 arttı.

- Devlet Bakanı Zafer Çağlayan Dubai’nin borç erteleme talebini değerlendirdi: "BAE’nin ödeme kapasitesi dikkate alındığında ortada panik yapacak bir durum yok... Bu dönemde kardeşlerimizin yanında olduğumuzu göstermek için bir heyetle BAE’ye gideceğiz."

- Danıştay, GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini durdurdu. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, "Benden bakanlık olarak savunma istenmeden bu karar verildi. Neticede mahkeme kararı, uygulayacağız" dedi.

- Uluslararası Motorlu Taşıt Üreticileri Derneği verilerine göre, 2009’un 9 aylık döneminde toplam motorlu araç üretimi, 2008 yılı aynı döneme göre yüzde 22,9 oranında azalarak 42 milyon oldu. v - Özelleştirme İdaresi, Elektrik Üretim A.Ş’ye ait 19 gruba ayrılan, 52 adet akarsu santralinin özelleştirilmesine ilişkin duyuru yayımladı.

- Avrupa Merkez Bankası yüzde 1 olan faiz oranlarını değiştirmedi.

- İstanbul Ticaret Borsasının 52 yıldır aralıksız başkanlığını yürüten Nejat Ekrem Basmacı istifa etti.

4 Aralık - TÜİK, ihracatın Ekim ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,9 artarak, 10 milyar 103 milyon dolar olduğunu açıkladı. İthalat, Ekim ayında yüzde 15,2 oranında azalarak, 12 milyar 675 milyon dolara geriledi.

- TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, Danıştay’ın, GDO yönetmeliğinin yürütmesini durdurmasıyla söz konusu ürünlerin ithalatına ilişkin hiçbir düzenleyici işlem kalmadığını, GDO’lu ürünlerin ülkeye serbestçe girebildiğini söyledi.

- Japon Suzuki, Amerikan General Motors ile Kanada’daki ortaklığını sona erdirdi.

- General Motors, Çin’in önde gelen otomobil firması SAIC ile Hindistan’da ortak otomobil üretecek.

6 Aralık - İnsansız sistemleri ana faaliyet alanlarından birisi olarak belirleyen ASELSAN, İnsansız Araçlar Yarışması MAGIC-2010’da dünya çapında ilk 10 takım arasına girmeyi başardı ve 50 bin dolarlık ödül kazandı.

- İstanbul Altın Borsası, Türkiye’de yastık altında 5 bin ton civarında altın bulunduğunu, bunun parasal karşılığının 192 milyar dolar olduğunu açıkladı.

- Dünyanın en büyük bankacılık grubu Citi Group’a göre, Türkiye, bundan sonraki süreçte pozitif yönlü ekonomik toparlanma sürecine girecek ve gelecek yıl, hedeflerin üstünde, yüzde 4,2 büyüyecek.

7 Aralık - Türkiye, bu yıl reytingi yükselen 13 ülke arasında yer aldı. Aralarında, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, Tayland ve Meksika’nın da bulunduğu 52 ülkenin reyting notu düşürüldü. Türkiye, 1-2 yıl içinde reyting notu "yatırım yapılabilir" düzeyine çıkarılması beklenen 10 ülke arasında yer alıyor.

- Dubai Borsası, Emirliğin borçlarının büyüklüğü konusunda endişelerin canlanması nedeniyle bugün yüzde 6 değer kaybetti.

- Dubai Maliye Bakanı Abdulrahman el-Salih, hükümetin, Dubai World’ün borçlarına yardımcı olmak için varlıklarını satmayacağını, ancak Dubai World’ün şirkete ait bazı yabancı varlıkları "belki" satabileceğini belirtti.

Sanayi Üretimi Kriz Döneminde İlk Kez Arttı, Yunanistan’ın Notu Düştü

8 Aralık - Sanayi üretimi kriz döneminde ilk kez arttı. 2008 ağustos ayından bu yana gerileyen sanayi üretimi Ekim 2009’da, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 6,5, bir önceki aya göre de yüzde 13,7 yükseldi.

- Dubai borsası haftanın ikinci gününde de düşüşünü sürdürüyor. Borsa, bugün de yüzde 6,1 geriledi.

- Fitch, Yunanistan’ın "A-" olan kredi notunu "BBB " seviyesine düşürdü, görünümün "olumsuz" olduğunu bildirdi. Yunanistan’ın kredi notunu, Moody’s ve Standard and Poor’s da negatif izlemeye almıştı.

- Japon hükümeti, ülkenin resesyona girmesini önlemek için 81 milyar dolarlık yeni teşvik paketinde anlaştı.

- Türkiye-İran arasında mutabakat zaptı imzalandı. Mutabakat zaptı, "Urmiye ile Van arasında uçak seferlerinin başlaması, sınır kapılarında Serbest Organize Sanayi Bölgesi’nin kurulması, Kapıköy Sınır kapısının ticarete açılması, Boralan Sınır Kapısının aktif hale getirilmesi" gibi konuları içeriyor.

- İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki "Nabucco projesi" değerlendirdi: "İran’sız bir Nabucco’dan bahsetmek, boş doğal gaz borularını sergilemektir"

- Türk Şeker’e ait Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum ve Çarşamba şeker fabrikalarının özelleştirme ihaleleri yapıldı. En yüksek teklifi 606 milyon dolar ile Ak-Can Şeker Sanayi ve Tic. A.Ş. verdi.

- İstanbul Ticaret Borsası başkanlığına Atilla Sümer getirildi.

9 Aralık - Kanuni takipteki krediler, Temmuz-Eylül 2009 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 100 artarak, 955 milyon TL’ye yükseldi. Kanuni takibe geçilen kredilerin yüzde 17’si taşıt, yüzde 24’ü konut ve yüzde 58’i ihtiyaç kredilerinden oluştu.

- Yunanistan Başbakanı Papandreu, ülkesinin borç sorununu çözmek için ne gerekiyorsa yapacağı sözü verdi. Yunanistan’ın kamu borçlarının gelecek yıl Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 125’ine çıkacağı tahmin ediliyor.

- İngiltere Hazine Bakanı Alistair Darling, İngiltere ekonomisine ilişkin tahminlerini aşağı doğru revize ederek, ekonominin bu yıl yüzde 4,75 daralacağını bildirdi.

- Japonya ekonomisi, 3. çeyrekte yıllık bazda yüzde 1,3 büyüdü. Büyüme rakamları daha önce tahmin edilenlerin altında kaldı.

- Alman otomotiv üreticisi Volkswagen, Japon otomotiv üreticisi Suzuki’nin yüzde 20 hissesini 2,5 milyar dolara satın alıyor.

- Danıştay, bütün sigara paketlerinde yer alacak birleşik (resimli) uyarıların kapladığı yüzeyin yüzde 65’ini kaplaması gerektiğine ilişkin TAPDK kararının yürütmesini durdurdu.

- Doğan Yayın Holding, vergi inceleme raporlarıyla ilgili teminat için yürütmenin durdurulması talebiyle açılan davaların tümünün sonuçlandığını ve mahkemelerin yürütmenin durdurulması taleplerini kabul etmediğini duyurdu.

Programlarda IMF Yer Almıyor

10 Aralık - Türkiye ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 3,3 küçüldü. Yılın ikinci çeyreği için açıklanan yüzde 7 küçülme rakamı, yüzde 7,9 olarak revize edildi.

- Hazine’nin 2010 yılı finansman programında 200,3 milyar lira borç ödemesi öngörülüyor. 2009’da 150,1 milyar lira borçlanma gerçekleştirildi. 2009’da iç borçlanma, programlanan tutarın önemli ölçüde üzerine çıktı ve 138,9 milyar lira oldu.

- 2010 yılı para ve kur politikasını yayımladı. Merkez Bankası: "2010 ortasına kadar enflasyonun dalgalanarak yükselmesini bekliyoruz. İkinci yarısında enflasyonun tekrar kademeli düşüş seyrine geçeceğini öngörüyoruz"

- 2010 Hazine Finansman Programında IMF’den herhangi bir finansman kullanımının öngörülmediği bildirildi. Merkez Bankası Başkanı Yılmaz da baz senaryoda "IMF ile bir anlaşma olmayacağının esas alındığını" belirtti.

- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı, Kasımda, geçen yılın aynı ayına göre 2,2 puan azalarak 70,7 seviyesinde gerçekleşti.

- Türkiye’nin 2008 Ekim ayında 2 milyar 429 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2009 yılının aynı döneminde 671 milyon dolar fazla verdi.

- Standard & Poor’s, İspanya’nın not görünümünü durağandan negatife çekti.

- Yunanistan Maliye Bakan Yardımcısı Filippos Şahinidis, ülkesinin borcunun modern Yunanistan tarihinin en yükseği olan 300 milyar avroya çıktığını bildirdi.

- Merrill Lynch, Türkiye için yüzde 4,5 büyüme öngörüyor. Merrill Lynch EEMEA Ekonomisti Türker Hamzaoğlu, Türkiye’nin IMF ile bir stand by anlaşması yapmaya ihtiyacı kalmadığı görüşünde olduklarını bildirdi.

- ABD’nin 700 milyar dolarlık kurtarma programını gelecek yıl Ekim ayına kadar uzatacağı bildirildi.

- Panasonic Sanyo’nun yüzde 50,2’sini 4,6 milyar dolara satın alıyor.

- Brezilya ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 1,3 büyüdü.

11 Aralık - 300 milyar avroyla rekor düzeye ulaşan borcunu ödemesi zora girince uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarınca notu düşürülen Yunanistan, AB’ye yolsuzluğu azaltma ve kamu yönetimini yeniden yapılandırma sözü verdi.

- Avrupa Birliği IMF’ye, spekülatif sermaye hareketlerini azaltacak küresel Tobin vergisi uygulaması önerdi.

- Japon Kredi Derecelendirme Kuruluşu Türkiye Baş Analisti Yoshihiko Tamura, Türkiye’nin küresel krizde, IMF desteği almasa da ekonomik ve mali krize düşmediğini belirterek, buna uygun not vermek gerektiğini söyledi.

- Irak Petrol Bakanlığının 10 petrol sahasının geliştirilmesi için açtığı ikinci ihalenin ilk ihalesi olan 12,6 milyar varil rezervli Mecnun petrol sahasını Shell ve Petronas, Nasıriye ilindeki 4,1 milyar varillik Halfaya petrol sahasını Çin firması CNPC, Malezya firması Petronas, Fransız firması Total konsorsiyumları kazandı.

12 Aralık - Bağdat’ın güneyindeki Kut ilindeki 0,1 milyar varillik Bedra petrol sahası ihalesini Rus Gazprom liderliğindeki Türkiye’den TPAO, Güney Kore’den KOGAS, Malezya’dan Petronas’ın oluşturduğu konsorsiyum kazandı. Konsorsiyumda, Gazprom’un yüzde 40, Kogas’ın yüzde 30, Petronas’ın yüzde 20 ve TPAO’nun yüzde 10 hissesi bulunuyor.

12,8 milyar varillik Batı Kurna petrol sahasında ise günlük 1 milyon 800 bin varil üretim taahhüdü ve 1 dolar 15 sent ücret teklif eden Rus Lukoil ve Norveçli Statoil konsorsiyumu kazandı.

- Kazakistan-Çin petrol boru hattının ikinci ayağı hizmete açıldı. İki ülke arasında toplam değeri 20 milyar doları bulan 6 anlaşma imzalandı.

14 Aralık - Borç baskısı altındaki Dubai yönetimi, Abu Dabi Emirliğinden 10 milyar dolar acil yardım aldı.

- Türkmenistan-Çin doğal gaz boru hattı, Türkmenistan, Çin, Kazakistan ve Özbekistan devlet başkanlarının katıldığı törenle açıldı.

- Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, hükümetin, rekabet gücü yüksek bir ekonomi yaratmak amacıyla, bilimsel araştırma ve icatları desteklemek için 35 milyar avro tutarında yatırım yapacağı sözünü verdi.

- Dünyanın en büyük bankacılık grubu Citigroup, ABD Hükümeti’nden aldığı yaklaşık 20 milyar dolarlık yardımın geri ödenmesi konusunda anlaşmaya vardı.

- OECD bölgesinde işsizlik oranı Ekim’de yüzde 8,8’e yükseldi. OECD bölgesinde en yüksek işsizlik oranı yüzde 19,3 ile İspanya’ya ait bulunuyor.

- Türkiye’ye net uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş) Ekim ayında 601 milyon dolar oldu.

- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, son günlerde kamuoyunda sıkça tartışılan genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) hakkında çeşitli bilgileri içeren iki sayfalık bir broşür hazırlayıp, elektronik ortamda vatandaşların e-maillerine gönderdi.

15 Aralık - İşsizlik rakamları açıklandı. Eylül döneminde işsizlik sabit kaldı. Bu dönemde işsizlik yüzde 13,4 olurken, tarım dışı işsizlik oranı yüzde 16,9 olarak gerçekleşti.

- Türkiye’de Eylül döneminde işsizlik oranı, Ağustos döneminde olduğu gibi yüzde 13,4 olarak belirlendi. Bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla işsizlik oranı 2,7 puan artış gösterdi. Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 795 bin kişi artarak, 3 milyon 396 bin kişiye yükseldi.

- Zorunlu karşılıklar tebliğinde değişiklik. Bir tesis döneminde tutulması gereken Türk parası zorunlu karşılıkların yüzde 10’unu aşmamak şartıyla eksik tutulan karşılıklar, bir sonraki dönemde tutulabilecek.

- Wells Fargo Bankası ABD Hükümeti’nden aldığı 25 milyar dolarlık borcu geri ödeyeceğini bildirdi.

- Avrupa Adalet Divanı, AB Komisyonu’nun, Fransız Ulusal Elektrik İdaresi’nin (EDF), devletten aldığı 1,2 milyar avroluk mali yardımı geri iade etmesi yolunda 2003 yılında aldığı kararı bozdu.

- Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), yolcu ve kargo taşımacılığında bazı toparlanmalara karşın uluslararası hava yolu sektörünün 2010 yılında 5,6 milyar dolar zarar etmesinin beklendiğini bildirdi.

- 10 milyar dolar acil yardım veren Abu Dabi’nin, Dubai’nin, bu yardım karşılığında önemli varlıkları üzerinde daha çok kontrol hakkı isteyebileceği belirtiliyor.

- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), 2010 yılı Ocak ayı itibarıyla uygulanacak kilovatsaat başına 15,28 kuruşluk toptan elektrik satış tarifesini değiştirmedi.

GDO ile İlgili Düzenlemeyi İçeren Yasa TBMM’ye Sunuldu

16 Aralık - Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’ten sonra Standard and Poor’s da, Yunanistan’ın kredi notunu düşürdü. Standard and Poor’s, Yunanistan’ın "A-" olan kredi notunu "BBB "ye düşürdü.

- "Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar"larla (GDO) ilgili düzenlemeyi de içeren Biyogüvenlik Yasa Tasarısı TBMM’ye sunuldu.

17 Aralık - Merkez Bankası Para Politikası Kurulu yılın son toplantısını yaptı. Toplantıdan faiz oranlarının aynı kalması kararı çıktı.

- Maliye Bakanlığı bütçe rakamlarını açıkladı. Rakamlara göre Kasım ayında Merkezi Yönetim Bütçesi 3 milyar 124 milyon lira açık verdi. Ocak-Kasım döneminde ise bütçe açığı 46 milyar 356 milyon liraya ulaştı. 11 aylık dönemde faiz dışı fazla ise 5 milyar 803 milyon lira olarak gerçekleşti.

- Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin istifa etti.

Ekonomide 2009 Nasıl Geçti?

İmamoğlu: "İstanbul için iki kritik konu var Melen Barajı ve Kanal İstanbul"

Kızıldeniz’de güzergâh değişti, dünya ticaretinin dengesi bozuldu

Van Gölü'nde inci kefali için denetimler yapılıyor

Savarona'nın tamiratı İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda sürüyor

Marmara’daki gemi faciasından 70 gün sonra bir ceset daha bulundu

Marmara'da batan ‘Batuhan A’ mahkemeye taşındı

AB'nin Kızıldeniz Güvenlik Misyonu Küçülüyor

Kalkınma Yolu ile nakliye süreci 25 güne düşecek

Sahil Güvenlik gemi ve botları 23 Nisan'da halk ziyaretine açılıyor

İran, Hürmüz'de baskın yaptığı gemi ile ilgili açıklama yaptı