AB’ye Uygun ‘çip’li Pasaport Haziranda Geliyor Süresi 10 Yıla Çıkıyor Yedi yıldır gündemde olan ‘çip’li pasaport projesi nihayet haziranda hayata geçiyor. Yeni pasaportlarda kişiye ait bilgiler ‘çip’te yer alacak. Biyometrik pasaportların çipli olduğu, pasaport kapağının altındaki ‘çip’ işaretinden anlaşılacak. Lacivert yerine bordo olacak pasaportların kullanım süresi 10 yıl olacak.AVRUPA Birliği’nin (AB) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına vize kolaylığı getirmesi için en önemli koşullarından olan “Biyometrik pasaportlar”ın basımı tamamlandı. Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), AB normlarında yeni pasaportlar için 2007’de uluslararası ihale açmış, pazarlıkta ihaleyi 10 milyon 500 bin liralık teklifiyle alan Türk-Malezya ortaklığındaki Kunt Elektronik-IRIS Technologies ile sözleşme; cihazların dijital fotoğrafları pasaporta standart bir şekilde yerleştirememesi, optik cihazların çip’li pasaportları hükümlere göre okuyamaması üzerine 11 Eylül 2009’da iptal edilmişti.Darphanede basılıyorİhale iptal edilince, Malezya’da basılacağı açıklanan pasaportların basımının Darphane’de yapılması kararı alındı. Darphane’de milyonlarca basılan pasaportların ilk örnekleri Dışişleri Bakanlığı’na geldi. Dışişleri, İçişleri ve Maliye bakanlıklarının ortak çalışması sonucu hazırlanan biyometrik pasaportlar makinede okunabilir, yüksek güvenirliği ve Uluslararası Havacılık Örgütü (ICAO) standartlarına ve AB normlarına uygun içeriğe sahip bulunuyor. Pasaportların ebatları, renkleri ve kapakları da AB ile uyumlu. Kişiye ait tüm bilgiler, yeni pasaportların içindeki çipte yer alacak.Maliyeti 5 milyon liraYeni pasaportların maliyetinin 5 milyon lira civarında olacağı tahmin ediliyor. Normalde Chicago Konvansiyonu’na göre Türkiye’nin biyometrik pasaporta 1 Nisan 2010’da geçmesi gerekiyordu. Pasaportlar için gereken çipin Fransız Gemalto firması tarafından yapılması öngörülüyor. Çip’lerin alımı için Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Naci Koru, Fransa’ya gidecek. Biyometrik pasaportların çipli olduğu pasaport kapağının altındaki “çip” işaretinden anlaşılacak. Pasaportlarda fotoğraf da biyometrik özelliğe sahip olacak. Beyaz zeminli biyometrik fotoğrafta; yüz, ön cepheden kulaklar dahil net görülüyor.Lacivertler bordo oluyor Fotoğrafın yan veya alt kısmına ancak sınır kapılarındaki optik okuyucuların görebileceği şekilde pasaport sahibinin ismi de yazılacak. Yeni pasaportlarla birlikte “Lacivert pasaportlar” tarihe karışacak. Diğer AB ülkelerinde olduğu gibi kişiye özel normal pasaportların rengi bordo, kapağı da ciltli olacak. Diplomatik pasaport siyah renkli olacakDİPLOMATİK pasaportların rengi de yeni dönemde, kırmızı yerine, AB’de olduğu gibi siyah olacak. Diplomatik pasaportlar, Dışişleri Bakanlığı’nda kurulan bir birimde tanzim edilip sahiplerine teslim edilecek. Yeşil ve gri pasaportların renkleri ise aynı kalıp, bu pasaportlar da biyometrik özelliğe sahip olacak.Fiyatı henüz belirlenmediKULLANIM süresi 10 yıl olacak pasaportlar, tek merkezden dağıtılacak. İllerde valiliklere yapılacak başvuru sırasında sağ ve sol elin işaret parmaklarından optik okuyucu ile iz alınacak. Darphane’den gelecek yeni pasaport, başvurudan yaklaşık 1 ay sonra alınacak. Yurtdışından yapılacak başvurular da aynı şekilde Darphane’de toplanacak. İleri dönemde ise yurtdışında pasaportların hazırlanacağı ayrı bir merkez kurulması planlanıyor. Haziran ayından itibaren verilmesi planlanan pasaportların ücreti daha sonra belirlenecek. Elinde halen geçerli ‘lacivert pasaport’ bulunanlar da biyometrik pasaport için başvuru yapabilecek. Bu durumda lacivert pasaportun süresi için ödenmiş ücret, 10 yıllık ücretten düşülecek.100’den fazla ülkede kullanılıyorÇİP’li biyometrik pasaportları 100’den fazla ülke kullanıyor.Türkiye’de çipli pasaportlar ilk önce 2003’te gündeme geldi. Biyometrik pasaport için ihaleye çıkılacağı 2004’te duyuruldu.2007’de pasaportlar tanıtıldı.İhaleyi, Türk-Malezya ortaklığındaki firma aldı.Şirket, 2008’de işi bitiremeyeceğini belirtip projeyi yarım bırakınca; pasaport komisyonunun teklifiyle Emniyet Genel Müdürlüğü, ihaleyi 11 Eylül 2009’da iptal etti.Daha sonra Türkiye’nin de taraf olduğu Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) düzenlemelerine göre çip’li pasaporta 1 Nisan 2010’da geçileceği açıklandı.Proje sonunda 2010’un haziran ayına uzadı.Uğur ERGAN Hürriyet.com.tr