Çinli petrol şirketlerinin hisseleri petrol üretimindeki artış ve vergi indirimleri sayesinde değer kazanmaya devam ediyor. Yatırımcıların kamu kuruluşlarının güvenilirliğinden ve şeffaflığından kuşku duymaları nedeniyle bugüne kadar uzak durduğu Çin piyasasına ilgi son dönemde büyük oranda arttı. Çinli petrol şirketleri hükümetin hayata geçirdiği yeni düzenlemeler sayesinde dünya petrol pazarında söz sahibi olmaya başladı. Çoğu kamu kuruluşu olan Çinli şirketlerin özellikle dünyanın en büyük petrol rezervlerine sahip olan Ortadoğu pazarına girmesi, başta ABD olmak üzere diğer petrol ithalatçısı ülkeleri rahatsız ediyor. Bu anlamda önümüzdeki günlerde yaşanabilecek petrol krizlerinde ABD ile Çin'in karşı karşıya gelmesi muhtemel görünüyor. 2005 yılı içinde Çinli petrol şirketi CNOOC , ABD'li petrol şirketi Unocal'ı almak istediğinde daha yüksek fiyat vermesine rağmen şirketi satın almasına izin verilmemişti. ABD'nin bu satışa izin vermemesinin nedeni olarak milli güvenlik kaygıları ve Çin'in petrol piyasasındaki etkinliğinden duyduğu rahatsızlık gösterilmişti.4 yıl önce kimse bakmıyorduBundan 4 yıl önce hisseleri borsada dünyanın lider şirketlerinden yüzde 75 daha az değerde işlem gören Çinli petrol şirketleri şimdi aradaki farkı neredeyse kapatmış durumda. Çin’in en büyük petrol ve doğalgaz üreticisi PetroChina Co.’nun birim hisse fiyatının hisse başına kazanç oranı dünyanın en büyük şirketlerinden biri olan Exxon Mobil’i yakaladı. Exxon Mobil’in geçen yılki hisse başına kazanç oranının ortalaması 9,9 seviyesindeydi. Bu oran 2001’de 18,4 seviyesine kadar çıkmıştı. PetroChina’nın geçen yılki hisse başına kazanç oranı ise 2001’deki 6'ya kıyasla 3,9'luk bir artışla 9.9 seviyesine ulaştı.Bazı petrol analistlerine göre, China National Petroleum Corporation'ın (CNPC) en önemli silahlarından biri olan PetroChina’nın hisselerinin değer kazanmasının nedeni petrol ve doğalgaz üretiminin artması ve düşük vergiler. Deutsche Bank’ın enerji analisti David Hurd, Wall Street Journal gazetesine yaptığı açıklamada Çin’in dikey entegre petrol şirketlerinin hisselerinin uluslararası petrol şirketleri arasında değer kazanacağına inandıklarını söyledi. Hurd, PetroChina’nın, hisse başına kazanç oranında yüzde 16 daha değerli olan Rus ve Brezilyalı şirketlerle eşit değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.PetroChina hem petrol hem de doğalgazda iddialı Çin’in en büyük petrol ve gaz üreticisi PetroChina yıllık ortalama 70 milyar dolarlık satış ve 200 milyar dolarlık piyasa değeri ile dünyanın en büyük petrol şirketleri arasına girdi. Son 10 ayda PetroChina’nın Hong Kong borsasındaki hisseleri yüzde 30 artarak 8.70 Hong Kong dolarına (1.12 Amerikan doları) ulaştı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's'un PetroChina’nın Amerika’daki hisse senedi saklama makbuzu (depositary receipts) fiyatının 12 aylık hedefi 131 dolar. Bu ayın başında PetroChina'dan yapılan bir açıklamaya göre, şirketin doğalgaz üretimindeki büyüme oranı ham petrol üretimine yetişiyor. Şirket petrol üretiminde 2010 yılına kadar her yıl yüzde 5’lik bir artış yapacak. Çin’de yeni petrol kaynağı bulmak giderek zorlaşırken PetroChina’nın mevcut petrol rafinerilerinden çıkarılan petrol miktarının önümüzdeki birkaç yıl içinde doruk seviyesine ulaşması bekleniyor. Goldman Sachs Group’tan bir analistin raporuna göre, doğalgaz kısa ve uzun vadedeki tahminlerde sürpriz bir çıkışla en önemli potensiyel kaynak haline gelebilir. PetroChina’nın ödediği gelir vergisi oranının da yüzde 31 ile diğer uluslararası petrol şirketlerine kıyasla daha düşük olması yatırımcı ilgisini çeken nedenlerden biri. Bu oran diğer uluslararası şirketlerde yüzde 40. Düşük gelir vergisi sayesinde, PetroChina hisselerini satın alan şirketler daha yüksek kar payıyla daha çok para kazanabilecek. Çin’de hükümet politikasındaki son değişiklikler neticesinde petrol şirketlerinin vergilerinde indirim sağlanmıştı. İthalatçıydı, 13 yılda ihracatçı olduDünya petrol rezervinin yüzde 13 'ünü elinde tutmakta olan Çin, 1993 yılına kadar petrol ihracatçısı durumundaydı. Çin yönetimi hızlı sanayileşmesinin sonucu artan enerji ihtiyacını karşılayabilmek ve petrol ihracatçısı konumuna gelmek için petrol sektöründe düzenlemeler yaptı. Bu çerçevede, pek çoğu devlet şirketi olan küçük petrol şirketlerini birleştirip China National Petroleum Corporation(CNPC) ve China Petrochemical Corporation (Sinopec) isimli iki yeni şirket kuruldu. CNPC’ye bağlı olarak faaliyet gösteren PetroChina da 2001’de yeniden yapılandırılma programına tabi tutulmuş, bu programla toplam çalışan sayısının yüzde 8'i olan 38 bin 400 kişiyi işten çıkarmış ve zarar eden 6 petrol rafinerisiyle 105 kimyasal madde fabrikasını kapatılmıştı. Bu programla şirketin her yıl 550 milyon dolar tasarruf yapması hedeflenmişti.DenizHaber.Com