KKTC Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Mehmet Harmancı, Çevre Koruma Dairesi tarafından AKSA ile ilgili gemi şirketinin KKTC temsilcisine asgari ücretin 60 katı ceza verildiğini, toplam cezanın 169 bin 800 TL olduğunu söyledi. Harmancı, Başsavcılığın sorumlulara yönelik yargı süreci için harekete geçmesi gerektiğini belirtirken, kazanın yaşandığı bölgede 1 kilometrelik alanda canlı yaşamının bittiğini açıkladı. Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Mehmet Harmancı, bugün öğleden sonra düzenlediği basın toplantısıyla, 15 Temmuz Pazartesi gece yarısı AKSA’da meydana gelen ve denize 100 ton civarında fuel-oilin sızdığı petrol kazasının bilirkişi raporu, kaza tespit, temizlik çalışmaları ve bundan sonra yapılacaklar hakkında kamuoyunu bilgilendirdi. Mart ayında Kalecik’te yaşanan petrol sızıntısı hakkında 1 Temmuz’da Başbakan Sibel Siber’e bir yazı yazarak, bu tür kazaların tekrarlanabileceğini bildirdiklerini anlatan Bakan Harmancı, yazılan yazıda yeni yasal düzenlemelere gidilmesini istediklerini, ancak çok geçmeden AKSA’daki son kazanın meydana geldiğini söyledi. AKSA’da 15 Temmuz gece yarısı meydana gelen kaza sonrasında, ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü’nden 4 uzmanın hazırladığı bilirkişi raporu hakkında bilgiler veren Bakan Harmancı, bilirkişi raporunda yer alan olayı aktardı. KAZA NASIL OLDU? Rapora göre kaza şöyle gelişti: “M/T H. İsmail Katipoğlu isimli 40 metrik tonluk (mton) yakıt tankeri, 11 Temmuz 2013 tarihinde taşıdığı yakıtı aktarmak üzere AKSA şirketine ait enerji tesisinin konumlandığı, KKTC’de bulunan Kalecik koyuna yanaşmıştır. Yaklaşık 24 mton miktarındaki yakıtı AKSA’ya ait santral depolarına aktarma işlemine 11 Temmuz tarihinde başlanmıştır. AKSA’ya ait dolum tesisinde iki adet boru hattı bulunmaktadır. Her iki boru hattı da çelik ve esnek kısımlardan oluşmaktadır. Yeni boru hattı olarak niteleyeceğimiz, boru hattı yeni kurulmuş ve ilk kez kullanılıyor olup, çelik kısmının iç çapı 16 inç esnek kısmının iç çapı ise 12 inç boyutlarındadır. Eski boru hattında ise, çelik kısmın iç çapı 12 inç, esnek kısmın iç çapı ise 8 inç boyutlarındadır. Aktarma işlemleri ilk olarak yeni hat kullanılarak başlatılmıştır. Bu işlem başladıktan kısa bir süre sonra esnek hatta kullanılan ilk borunun bağlantı sızıntısı olduğu dalgıç tarafından tespit edilmiştir. Bunun üzerine yeni hat üzerinde devam eden aktarma işleminin durdurularak, aktarmanın eski hat üzerinden devam etmesine karar verilmiştir. Eski hat üzerinde aktarma işlemi 12 Temmuz 2013 tarihinde saat 15.00 itibarıyla başlatılmış ve 15 Temmuz 2013’te saat 23.43’e kadar devam etmiştir. Bu esnada esnek kısmın, çelik bölümüne bağlandığı, bağlantı noktasında kopma meydana gelmiş ve denize büyük ölçekli yakıt kaçağı başlamıştır. Gemi mürettebatı kaçağı fark ettikten sonra acil durum işlemlerini başlatmış, daha sonra da vanayı kapatılarak yakıt aktarma işlemi durdurulmuştur. Bu süre içerisinde denize akan yakıt nedeniyle önemli ölçüde çevre kirliliği meydana gelmiştir.” BİLİRKİŞİ RAPORUNDAKİ TESPİTLER Bilirkişi raporundaki tespitlere de değinen Bakan Harmancı, gemi ve ilgili alıcı firma arasındaki esnek iletim hattının uzunluğunun 48 metre, gemi ve firma arasındaki mesafenin ise 46,5 metre olduğunu, arada sadece 1,5 metre tolerans şansı bırakıldığını anlattı. Yakıtını boşaltmaya başlayan geminin yükselmeye başladığını ve bırakılan esneklik mesafesinin de yetersiz kaldığını vurgulayan Bakan Harmancı, bilirkişi raporuna göre, altyapıdan alıcı firmanın sorumlu olduğunu, alıcı firmanın yeterli esneklik ve mühendisliği sağlaması gerektiğini söyledi. AKSA’NIN YÜZDE 99 ORANINDA SORUMLU OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYOR Mehmet Harmancı, yasalar gereği AKSA ve ilgili gemi şirketinin KKTC temsilcisine asgari ücretin 60 katı ceza kesildiğini belirterek, bilirkişi raporuna göre, AKSA firmasını yüzde 99 oranında sorumlu olduğunu, ancak olayın yargıya gideceğini kaydetti. Çevre Dairesi’nin bundan sonra yapacaklarına da değinen Bakan Harmancı, ilk günden bu yana Martı firması yetkilileri, AKSA şirketi ve ilgili gemi şirketi yetkilileriyle koordinasyon çalışmalarının devam ettiğine dikkat çekti. TEMİZLİK ÇALIŞMALARI Kendilerinin temizlik çalışmalarında izleyici, gerekirse yönlendirici bir pozisyonda olduğunu ifade eden Bakan Harmancı, temizlik çalışmalarının olması gerektiği gibi yürüdüğünü kaydetti. 9 ANA ARTERDE ÖNLEYİCİ ÇALIŞMALAR TAMAMLANDI... DETAY TEMİZLİK 2 AY SÜRECEK Bakan Harmancı, 9 ana arterde önleyici çalışmaların başarıyla tamamlandığını, balık çiftliğinin olduğu bölge ve su arıtma ünitesi bölgelerinde temizlik çalışmalarının yoğunlaştırıldığını anlatarak, kaba temizliğin önümüzdeki Pazar gününe kadar bitmesini hedeflediklerini, detay temizliğin ise 2 ay gibi bir sürede tamamlanmasının öngörüldüğünü vurguladı. ODTÜ Deniz Bilimleriyle, bundan sonraki sürecin izlenmesiyle ilgili bir anlaşmaya varmak üzere olduklarına dikkat çeken Bakan Harmancı, izleme sürecinin ise 1 yılı geçeceğini düşündüklerini belirtti. Detay temizliğinde kullanılacak malzemelerle ilgili yarın bir ekibin değerlendirme çalışması yapacağını bildiren Bakan Harmancı, “Biz burada kesinlikle akredite olmayan kimyasalların kullanılmasının önüne geçmeye çalışıyoruz. Şu ana kadar kullanılan bütün malzeme akreditedir” dedi. TEMİZLİK ÇALIŞMALARI AKSA TARAFINDAN FİNANSE EDİLDİ Bakan Mehmet Harmancı, bugüne kadar gerçekleştirilen bütün temizlik çalışmalarının AKSA tarafından finanse edildiğini de açıkladı. Harmancı, bu olayın siyasi boyutu olduğunu, bu tür kirli sanayi ile ilgili yapılan sözleşmelerin siyasi sorumluluğundan kimsenin kaçamayacağını vurgulayarak, ülkenin yasalarındaki eksikliklerin sözleşmelerle güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.Bu konuda dönemin siyasilerinin kendi sorumluluklarını kabul etmesi gerektiğine dikkat çeken Bakan Mehmet Harmancı, ilgili tüm bakanlıklar ve hukuki mercilere bilirkişi raporunu ileterek, resmi bir yazıyla gerekli tazminat işlemlerinin nasıl yapılabileceğine ilişkin izahat istediklerini kaydetti. İlgili tüm bakanlıklara yazılar yazılarak, maddi kayıpların tazminat boyutunun ölçülebilmesi için araştırma yapılmasının talep edildiğini anlatan Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Mehmet Harmancı, ülke turizminin olaydan olumsuz etkilendiğini, bölgedeki balıkçılık faaliyetlerinin etkilendiğini kaydetti ve tazminat taleplerinin buna göre değerlendirilmesini istedi. Kaza tespit raporundan sorumlu bakanlık olmamalarına rağmen, sürecin hızlanması için girişimde bulunduklarını da belirten Bakan Harmancı, deniz kirliliğiyle ilgili raporların da pazartesine kadar kamuoyunun bilgisine getirileceğini söyledi. Bundan sonra yapılacaklar konusunda da bilgiler veren Bakan Mehmet Harmancı, acil müdahaleyle ilgili gerekli prosedürün belirlenmesi için çalışma yapılması gerektiğini vurgulayarak, ilgili tüzüklerin bir an önce çıkarılması, Çevre Yasası’nda ciddi değişiklikler yapılması, kaza sırasında uygulanan cezaların dava süreçlerine mahal vermeden, bu kadar tartışmalı ortama girmeden daha net ve açık şekilde ortada olması gerektiğini kaydetti. DENİZE DÖKÜLEN 98 TON… Bugün yapılan hassas ölçümlerle denize dökülen miktarın 98 ton olduğuna işaret eden Bakan Harmancı, bir haftada yapılması gereken her şeyi yaptıklarını, bundan sonra Başsavcılık’tan gerekli çalışmaları başlatmasını beklediklerini söyledi.Turizm, Çevre ve Kültür Bakanı Mehmet Harmancı, ilk belirlemelere göre, 1 kilometrelik alandaki canlı yaşamının bittiğini vurguladı. Konuyla ilgili soruları da yanıtlayan Bakan Harmancı, balık çiftliğinin satışlarının durdurulduğunu, Bafra’daki su artıma tesisinden şu ana kadar alınan suyun temiz olduğunu, ancak tahlillerin devam ettiğini söyledi. Bakan Harmancı, denizden çıkan yakıtın, toprağın kazılmasıyla elde edilen havuza aktarıldığını, daha sonra da buradan çekildiğini anlatarak, “Toplanan yakıt, AKSA’da ayrı bir tankta muhafaza ediliyor. Toplanan fuel oilin ülkede yok edilmesi mümkün değil. Türkiye de normalde dışardan fuel-oil almıyor. Başbakan Sibel Siber bu konuda bir protokol yapılıp yapılamayacağını araştırıyor” dedi. BAKAN HARMANCI'NIN SOSYAL MEDYA DUYURUSU Turizm Çevre ve Kültür Bakanı Mehmet Harmancı konuyu sosyal medyada şu şekilde duyurdu: “1- İlgili firmalara yasanın bana emrettiği en ağır cezalar uygulandı.( bunun ötesi yok) 2- Bilirkişi raporu başsavcılığa hazırlanıp sunuldu ve tazminat davası için gereken talep ve izlemeyecek hukuksal prosedür soruldu. 3- Tüm bakanlıklardan ekonomik kayıpla ilgili çalışma yapılmasına ilişkin çalışma başlatıldı. 4- Temizleme çalışmalarında kullanılacak malzemelerde ilgili bir komisyon denetimi kuruldu. 5- ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü, deniz kirliliğine ilişkin raporunu hafta başına kadar teslim edecek. 6-Deniz Kirliliği İzleme Programı çalışması Protokolü yarına kadar hazırlanacak.”