Boğaz’daki trafik otoyolu aratmıyorBoğaz, yılda 55 bin gemi geçişiyle otoyolunu andırıyor. Yılda 100 milyon ton ham petrol taşınan Boğaz güzergâhı için uzmanlar ‘Tehlikeli yükler için alternatif geliştirilmeli’ diyorUlusal ve uluslararası deniz trafiği sebebiyle can, mal ve çevre güvenliği bakımından büyük risklerle karşı karşıya bulunan İstanbul Boğaz’ındaki gemi geçişleri şehir içi trafiğini aratmıyor. Coğrafi özelliğiyle riskli bir yapıya sahip olan yaklaşık 31 km uzunluğundaki İstanbul Boğazı’ndan yılda ortalama 55 bin gemi geçiyor. Boğazı’ndan yılda 100 milyon ton ham petrol taşınıyor, bu da Boğaz güzergâhındaki kaza riskini artırıyor. 2000 yılında tehlikeli yük taşıyan gemilerin Boğaz’dan taşınan petrol ve petrol ürünleri miktarı 91 milyon ton iken bu rakam 2009 yılında 144 milyon ton olarak gerçekleşti. İstanbul Boğazı’ndan günde ortalama 150 gemi geçiş yapıyor. YÜKLERİN MİKTARINDA ARTIŞ Boğazdaki, hızı saatte 6-7 mile ulaşan akıntı, rüzgâr ve adacıklar gibi zorunlu manevralar gerektiren ve emniyetli seyri engelleyen unsurlar bulunuyor. Gemi inşa sanayiindeki teknolojik gelişmeler ve Hazar petrollerinin uluslararası pazara çıkarılması gibi sebeplerle son yıllarda Boğaz’dan geçen gemilerin boyutları, tonajları ve taşınan tehlikeli yüklerin çeşitlerinde ve miktarlarında da önemli artışlar meydana geldi. Boğaz’ın gemi kapasitesinin maksimuma ulaştığını belirten Kıyı Emniyeti Genel Müdürü (KEGM) Salih Orakçı şöyle konuştu: “İstanbul Boğazı uluslararası deniz ticaretine açık Türkiye’nin kontrolünde olan doğal bir su yolu. Boğaz’ın kapasitesi doldu. Son 5 yıllık gemi geçiş rakamlarına bakıldığında ortalama 55 bin gemi İstanbul’dan geçmekte. Bunun üzerinde yapılabilecek zorlamalar mümkün değil. Bizim için Boğaz’dan geçen geminin sayısı değil emniyeti önemlidir. Boğaz’dan geçen gemilerin emniyetli bir şekilde seyrini devam etmesi gerekiyor.” YÜKÜN BÜYÜK BÖLÜMÜ HAM PETROL Boğaz’dan geçen gemilerin, 2009’da 144 bin ton tehlikeli yük taşıdığına dikkat çeken Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Salih Orakçı, bu yükün büyük bölümünün ham petrol olduğunu kaydetti. Orakçı şu bilgileri verdi: “Boğaz’dan geçen tehlikeli yük miktarının 100 milyon tonluk kısmını ham petrol oluşturuyor. 35 milyon tonunu benzin ve motorin, 4 milyon tonunu kimyasal maddeler, 4 milyon tonunu ise LPG oluşturuyor. Tehlikeli yükler açısından dünya ticaretinin gerekli önlemleri alması ve boru hatları gibi alternatif taşıma modelleri geliştirmesi gerekiyor.” Boğaz’ın 31 kilometre uzunluğunda ve en dar noktasının 698 metre olduğunu belirten Orakçı sözlerini şöyle sürdürdü. “Boğaz’ın kendine has coğrafi yapısı var. Boğaz’dan geçen her gemi 12 kez rota değiştirir. Boğaz’a birer mil arayla gemi koysanız, sığdırabileceğiniz gemi sayısı 17’dir. Boğazlarda uygulanan Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü’ne göre görüş mesafesi 1 milin altına düşerse trafik tek yönlü, yarım milin altına düşerse çift yönlü olarak askıya alınıyor. Gelen gemiler artış gösterecekse, bekleyecekler. Bir geminin Boğaz’da bekleme süresi ise 10 saat.” Günde 150 gemi geçiyor İstanbul Boğazı’ndan günde 150 gemi geçiş yapıyor. Boğaz’dan geçen her gemi 12 kez rota değiştirebiliyor.