Ben dahil armatörlerin çoğunu deniz tutar!

"Siparişleri erteledim şimdi rahatım" Güzel günlerde 12 milyar dolarlık gemi siparişi veren armatörlerden biri de Eşref Cerrahoğlu. Kendisi dahil tüm armatörlerin gemi siparişlerini ceza ödeyip, bir yıl erteleme yoluna gittiğini söylüyor Cerrahoğlu Eylül, sonrası işlerin düzeleceğine inanıyor ve şu anda Çin'in siparişlere yetişememesinin, Erdemir'in tam kapasite çalışmasının ve kuru yükte navlunun yüzde 400 artmasınının şaşkınlığını yaşıyor Eşref Cerrahoğlu, denizcilik sektörünün en renkli ve en çalışkan üyelerinden biri. Yılda taşıdığı 5.5 milyon ton yük ile Türkiye'nin hatırı sayılır armatörlerinden olan Cerrahoğlu, diğer armatörler gibi kriz öncesi güzel günlerde verdiği yüz milyonlarca dolarlık gemi siparişinin sıkıntısını yaşıyor yaşamasına da, konuşurken hiç umutsuz bir tablo çizmiyor. 'En doğrusu siparişlerimi bir yıl ertelemekti, cezası vardı ama önemli değil. Erteleme yoluna gittik. Şimdi daha rahatım' diyor ve krizin sonuna gelindiğine inanıyor. Cerrahoğlu, "Öyle olmasaydı, Erdemir nasıl böyle tam kapasite çalışırdı, Çin'de fabrikalar durmaz mıydı" diye soruyor. Daha temiz bir deniz için en çok çalışan isimlerden biri olan Cerrahoğlu, kurucuları arasında yer aldığı Deniz Temiz Turmepa ile toplumda temiz deniz bilinci yaymaktan vazgeçmiyor. Her ne kadar dernekteki başkanlık şapkasını Tezcan Yaramancı'ya devretse de, Eşref Cerrahoğlu, sintinesini denize boca eden teknelerin, umarsızca çöpünü poşet poşet atan kaptanların ve de geceleri çöplerini denize atmaktan çekinmeyen yalı sahiplerinin kâbusu adeta. Üşenmiyor, gördüğü anda gidiyor, hem utandırıyor hem de bir daha yapmamasının teminatını alıyor. Kriz sizin sektöre neler yaptı? Denizcilik sektörü ne kadar hasta sizce? Diğer sektörler kadar. Biz o kadar geniş bir endüstri dalıyız ki. Miçosundan kaptanına, limanlarından, marinasına, balıkçısından lüks yolcu gemilerine ve ana sektör olarak da tersaneler ve armatörler olarak sektöre bakılmalı. Tersaneleri bir kenara bırakırsak, armatörleri üç kategoriye ayırmalıyız. Kuru yük, konteynır ve tanker. Bu üç kategorideki armatörler şu anda üç ayrı kriz yaşıyor. Mesela, konteynırlar çok zor durumda. Krizden önce 3 bin 500 dolara Çin'den konteynır gelirdi. Bugün 800 dolara geliyor. Ama tankerciler iyi durumda. " VARLIKLARIN YÜZDE 30'U KAYBEDİLDİ" Petrol taşıması durmadığı için mi tankerciler iyi durumda? Zig zaglar çizse de hâlâ petrol taşıması devam ediyor tabii. Ama daha ilginç bir şey söyleyelim. Kuru yükçülerin durumuna inanamayacaksınız. Ekim ayında krize girince hepimiz sallandık. Dünyada ne oluyor derken, kuru yük navlunları Ekim ayından bugüne yüzde 400 arttı. Bu da inanılmaz bir şey. Kuru yükçülerin kriz olduğunu söylemek mümkün değil. Bunu neye bağlıyorsunuz? Dünya ekonomisindeki dengeyi finans dünyası hariç, Çin ve Hindistan sağlıyor. Çin'de demir çelik fabrikaları tam kapasite çalışıyor. Çin'in müthiş bir demir cevheri ve kömür ithalatı var. Hindistan'ın da aynı şekilde. Şuna bakmak lazım. Ereğli Demir Çelik fabrikası son bir ay içinde, 3 kere fiyat artışı yaptı ve Eylül ayı sonuna kadar kapasitesinin üstüne bir sipariş aldı. Bir işadamı olarak ben bunları ekonomistlere soruyorum. Nasıl kuru yükte navlun yüzde 400 artar, Çin tam kapasite çalışır, Erdemir, üç ay önce yüzde 65 kapasiteyle çalışırken, bugün yüzde 100 kapasiteye erişir? Bir taraftan dibi görmeyen krizin yarattığı tahribatlar var. Öte tarafta sizin bizzat içinde olduğunuz iş hayatındaki pozitif gelişmeler… Hakikaten kriz herkesi sarstı. Varlıklarımızın yüzde 30'unu kaybettik. Yüzde 60 kaybedenler de oldu. Herkes ilk ay ne oluyoruz endişesindeydi. İş icabı çok ülke dolaştım son zamanlarda. Bir tek Türkiye'de dükkânlarda ve halkımızda ciddi kriz olduğunu göremiyorum. Herhalde bunun nedeni de kredi kartları. Biz cebimizde olmayan parayı harcamaya alışmışız galiba. Ben sıkıntının bu yüzden Türkiye'de olacağını düşünüyorum. Peki dünyada kriz sizce dibe vuruyor mu? Vurdu. Önümüzdeki ağustos ve eylül ayında görebileceğimiz en kötü ayları görüp, tekrar yukarı doğru çıkacağımıza inanıyorum. Bütün göstergeler bu yönde. 'SİPARİŞLERİ 1 YIL ERTELİYORUZ' Denizcilik sektöründe en kötü durumda olan tersane sahipleri mi? Armatörler ne durumda? Armatörlerin elindeki mevcut gemilerle konteynerlar hariç durumları hâlâ iyi. Ancak Türk armatörlerin yurtdışına 12 milyar dolarlık gemi siparişi var. 2007 ve 2008'in başında verilmiş siparişler ve bu 12 milyar doların takriben de 3 milyar doları peşin olarak ödendi. Şimdi bu siparişler 2009'in ikinci yarısından başlayarak teslim edilecek. Tabii bu arada gemi değerleri de düştü. Büyük kayıp söz konusu mu? Düşünün 60 milyon dolarlık bir geminin bugünkü piyasası 45 milyon dolara geriledi. Üstelik siz ödemesinin bir kısmını yapmışsınız ve gemiyi daha teslim dahi almamışsınız. Dolayısıyla Türk armatörleri bu durum gemi siparişlerini bir yıl erteleme yoluna sürüklüyor. Ama tabii ceza ödememiz lazım. Ne kadar ceza ödemeniz lazım? Gemiye göre değişiyor. 1 ila 3 milyon dolar arasında cezalar ödeniyor. Bunu niye yapıyoruz? Düşüncemiz, 2011'de piyasalar çok daha iyi olacak. Arz talep dengesinde, arz azalacak, talep artacak. Dünyada şu anda 6 bin tane gemi siparişi var ve bunların yüzde 50'sinin iptal olacağını düşünüyoruz. Sebebi de şu. Dünyada kredi mekanizması çalışmıyor ve bunu herkes biliyor. Gemi sayısı azalacak, yük artacak. Bugün 40 milyon dolara düşen gemi fiyatını da iki yıl sonra 70-80 milyon dolar olarak bekliyorum. Şunu unutmamak lazım. Bugün global krizi bitirmek için başta ABD olmak üzere büyük ülkeler para bastı. Yani enflasyon istesen de istemesen de 2011'lerde bütün dünyayı saracak. TEMİZ DENİZİN EN BÜYÜK SAVAŞÇISI İstanbul'da trafikten kaçmak için kullandığı teknesinde sohbet ettiğim Eşref Cerrahoğlu, Deniz Temiz Turmepa'nın yıllarca başkanlığını yaptı, hâlâ da denizi kirleten herkesten hesap sormaya devam ediyor. Bu krizde keşke armatör olmasaydım, dediğiniz oldu mu? Ben turizm sektörünün içine iyi ki girmemişim diye dua ediyorum. Armatör olmayı isterdim ama yeni siparişleri vermiş olmak istemezdim. Daha rahat uyurdum belki. Sizin kaç yeni siparişiniz var? 4 gemi siparişimiz var. İptal etmedik ama bir yıl erteliyoruz. Gemi değerleri de düştü, dediniz... Evet, 60 milyon dolarlık gemi, 45'lere düştü. Kaç geminiz var? 2'si kendimize ait kiralıklarla birlikte 27 gemimiz var. Aşağı yukarı senede 5.5 milyon ton yük taşıyor üçüncü ülkeler arasında. Bazı gemilerimiz beş yıldır Türkiye'ye gelemedi, yük taşıyor. Biz yine iyi durumdayız ama tersaneciler değil Tersanelerde yan sanayi ile birlikte 180 bin kişi çalışırken, şu anda 90 bin kişi çalışıyor. Ben bakın armatör olarak devletten bir teşvik beklemiyorum ama tersanelerimize muhakkak el atılmalı. Bugün tersanecilikte üç büyük ülke; Japonya, Kore ve Çin krize girilir girilmez teşvik verdi. 22 yarım kalmış gemi var. Bu içler acısı bir durum. Susuz çöle 42 milyon turist! Las Vegas beni çok etkiledi. Siyasetçilerin mutlaka görmesi şart diye düşünüyorum. Suyu olmayan bir çöle her yıl 42 milyon turist getirtiliyorsa, gerisini siz takdir edin. Son gidişimde, fuar merkezini gezerken hayretler içinde kaldım. Bil Gates ile tanıştım. Aynı gün o salonda 32 bin kişi bir araya geldi, dünya teknolojisi konuşuldu. Türkiye'de suyu ve havameydanı olan bir bölgeyi seçmeli ve böyle bir yer kurmalı. Ben dahil armatörlerin çoğunu deniz tutar! Rahmi Koç'un deniz yolculuğu gibi bir emeklilik hayaliniz var mı? 60 yaşıma girdim. Bazı işlerden ayrılmak, genç kuşaklara imkân tanımak mecburiyetinde hissediyorum kendimi. Ama yaşadığımız ekonomik kriz daha erken kendimi emekliye ayıracakken, biraz daha kendi şirketlerimde çalışmamı mecbur kılıyor. Ama tabii herkesin iyi bir çalışma süresi sonunda, güzel bir emeklilik döneminin başlaması gerektiğine inanıyorum. Benim hayalim keşke denizden olsaydı. Benim denizci olmama rağmen ben deniz tutan denizcilerdenim. Bu doğru olamaz! Aslında armatörlerin çoğu inanın ki bana Ege Denizi'ne dahi açılamazlar, çünkü en ufak bir havada deniz tutar. Benim niyetim Türkiye'den 6 ay uzaklaşmak ve Las Vegas ve Yeni Zelanda'da vakit geçirmek.

Ben dahil armatörlerin çoğunu deniz tutar!

Global Ports, Saint Lucia'da operasyonlarına başladı

Çin'in Yeni Uçak Gemisi İlk Denemeler İçin Denize Çıkıyor

Kocaeli Evyap Limanında hasar gören rıhtımlar onarıldı

İngiliz donanma gemisi de İzmir’e söküme getirildi

Kafkametler'in kaptan köşkü karaya çıkartıldı

Türk Loydu’nun 69. Olağan Genel Kurulu gerçekleşti

İTÜBOA Deniz Kazaları Çalıştayı düzenledi

İTÜ DEFAV Öğrenci Yurdu'nda plaket takma töreni

İzmir'in iskeleleri sanatla bütünleşiyor

"Minerva Antonia" İskenderun Körfezinde karaya oturdu