Gemi inşa cepten yiyor
2007 yılı sipariş defterinde 550.000 dwt’lik 70 gemi siparişi yazılı olan Türk gemi inşa sanayi, 2009’un ilk 6 ayında sadece 88.000 dwt’lik 17 gemi siparişi alabildi.
Halen tersanelerimizde kısa süre sonra tamamlanacak olan 1 milyon 200 bin dwt’lik 142 adet geminin inşası devam etmekte. Tersanelerimizin elinde önümüzdeki üç yıl boyunca inşa edebilecekleri geçmiş yıllardan günümüze sarkan 3.884.000 dwt’lik sipariş var. Ancak, global kriz sürer ve talep bu yılın temposunda giderse sektörün 2011’den sonrası karanlık gibi gözüküyor.
Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Konsey Başkanı Kenan Torlak, sektörü değerlendirdi. Selah Tersanesi’nin inşa ettiği çimento gemisinin denize indirilme töreninde konuşan Torlak, “Bir tarafta sevinç, diğer yanda hüzün yaşıyoruz. Her gemi indirildiğinde ‘acaba yerine bir başkasını kızağa koyabilecek miyiz’ diye soruyoruz.
Kriz, sektörümüze büyük hasar verdi. Siparişler, yatırımlar ve istihdam doğrudan etkilendi; yatırımlar ötelendi ya da durduruldu. İstihdamda önemli azalmalar meydana geldi. Sipariş defterleri incelendiğinde 2007 yılı içerisinde 550.000 dwt 70 adet gemi siparişi almışken, 2009 yılında sadece 88.000 dwt’lik 17 adet gemi siparişinin kesin sözleşmeleri yapılabildi. Bugüne kadar Türk mühendis ve işçisinin alın teri ve tırnaklarıyla dünyada 23. sıradan 5. sıraya yükseldik. Yüzde 369 gibi büyük bir büyüme gösterdik. Ekonomi ve istihdama büyük katkılar sağladık. Türkiye gemi inşa sanayi hiçbir zaman karanlık tablolar çizmedi; inandık ve başardık” diye konuştu.
Yeni pazarlar aranıyor
Torlak, Türk gemi inşa sanayiinde bugün gelinen tabloyu da şöyle özetledi: “Halen tersanelerimizde kısa süre sonra tamamlanacak olan 1 milyon 200 bin dwt’lik 142 adet geminin inşası devam etmektedir. Ayrıca, geçen yıllardan günümüze sarkan 3.884.000 dwt sipariş bulunmaktadır. Ancak, tabi ki finans sorunları tersanelerimizin faaliyetlerini anormal etkilemekte. Bu nedenle de, iş planlarında gecikmeler yaşanabiliyor. Yaklaşık 3 yıl sonra elimizdeki siparişler bittiğinde ne olacağını bilemiyoruz.”
Ancak, GİSBİR Yönetim Kurulu’nun bu karamsar öngörüyü değiştirme hamlelerinin de olduğunu söyleyen Konsey Başkanı Kenan Torlak, çeşitli ülkelere ziyaretler gerçekleştirdiklerini yani, beklemek yerine pazar arayışlarına girmiş olduklarını ifade etti.
Aytaş: Sektörü canlandıracak adımlar atacağız
Tabloyu İdare yönünden yorumlayan Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürü Yaşar Duran Aytaş da, gemi inşa sektörüne yönelik raporun son aşamaya geldiğinin müjdesini verdi. İçerisinde bankalar, TOBB ve Maliye Bakanlığı’nın yer aldığı bir banka teminat fonu kurma çalışmaları olduğunu belirten Aytaş, “Bu fonla, sektörümüze alınan kredilerden dolayı destek sağlanacak. Ayrıca, kamu yatırımı siparişlerinin Türk tersanelerine kaydırılması için ihaleye çıkılıyor. Bunlardan ilki TDİ’nin römorkör alım ihalesiydi. Kıyı Emniyeti’nin de siparişleri var. Bunun gibi sektöre canlılık getirecek adımlar atacağız” açıklamasını yaptı.
