Denizcilik sektörü toplam cirosunun yarıdan fazlasını oluşturan liman endüstrisi, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir rol üstleniyor. Türk dış ticaretinin değer olarak yüzde 60’ı, tonaj olarak yüzde 88’i limanlar üzerinden geçiyor. Mevcut dönem itibarıyla 496 milyon tonu aşan yük Türkiye limanlarında elleçlendi (yük hazır hale getirildi). Pandemi sürecinde kapanan sınırlar, artan e-ticaret, taşımacılıkta konteyner bulma sıkıntısı gibi pek çok durum, dünya ticaretinde rekabetçiliğin boyutlarını gösterirken, Türkiye, payını artırmaya devam etti. Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM), ‘Türkiye’de Limancılık Sektörünün Etki Analizi ve İhtiyaç Değerlendirmesi’ raporu hazırlayarak, sektöre detaylı bir inceleme sundu. Toplam ekonomik etkisi 100 milyar liraya yaklaşan liman sektörü, 2018 verilerine göre 71 bin kişiye direkt istihdam, 230 bin kişiye ise dolaylı bir ekosistem sağlıyor. Orta vadede istihdam, yük ve ekonomik etkinin ikiye katlanması muhtemel. TÜRKLİM Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hakan Genç, dünya ticaretinde deniz taşımacılığının önemine vurgu yaparken, Türkiye’de de iç ve dış ticaretteki payı ile turizmdeki konumuna dikkat çekti. Bu nabzı daha iyi tutabilmek adına raporun hazırlandığını anlatan Genç, ekonomik gelişimin deniz yolu bağlantılarının merkezinde olmayı gerektirdiğini ifade etti. Koronavirüs pandemisinin en sıkıntılı dönemlerinde ilk önce uluslararası taşımacılık sektörünün etkilendiğini belirten Genç, “Bu kapsamda tedarik zincirinin en önemli unsuru olan limanlarda yaşanacak sorunların dış ticaretimizde maliyeti yüksek ve giderilmesi uzun zaman alacak darboğazlara yol açacağı ve bu haliyle limanlarımızın, zincirin zayıf halkası haline gelebileceği dikkate alınmalıdır. Bu durum, Türkiye’yi, limanlarını uzun vadeli bir bakış ile değerlendirmeye sevk etmeli” dedi. Raporda liman ve liman hizmetleri yatırımlarının ‘stratejik yatırım’ kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kaydedilirken, liman ve liman hizmet yatırımlarına ucuz finansman desteği sağlanması, yatırım ve işletme aşamasındaki prosedür ve bürokratik süreçlerinin sadeleştirilmesi, koordinasyonun tek bir kurum tarafından sağlanması bekleniyor. Yüzde 4’e yakın büyüme Uluslararası deniz ticareti 11 milyar tonu aşarken, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), çoğalan nüfusa bağlı olarak mallara olan artan talep sebebiyle deniz ticaret hacminin 2023 yılından itibaren yüzde 3.8’lik bir büyüme yakalayacağını tahmin ediyor. Türkiye’nin yük elleçleme açısından 2010-2018 yılları için ortalama yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 3.7 iken, aynı dönemde yüzde 3.4 olan dünya yük elleçleme büyüme oranının üstünde bir artış gösterdiği görüldü. 20 limana sertifika Karbon ayak izini azaltma ve uluslararası taşımacılığın çevresel etkisini en aza indirme amaçlı çabalar son yılların önemli gündemi. Rapora göre armatörler ve operatörler, egzoz gazı arıtma sistemlerinin kurulması ve sıvılaştırılmış doğal gaz ve diğer düşük kükürtlü yakıtlara geçilmesi dâhil olmak üzere çeşitli stratejileri değerlen-dirmeye ve benimsemeye devam ediyor. Yeni otonom gemilerde operasyonlar, alternatif yakıt kaynakları odaklı, sıfır emisyonlu teknolojiler ile tasarlanıyor. Avrupa limanlarının belirlediği 10 çevresel öncelik; hava kalitesi, enerji tüketimi, iklim değişikliği, gürültü kirliliği, yerel topluluklarla ilişki, gemi atıkları, gemi / liman atıkları, liman geliştirme, dip tarama ve su kalitesi konusunda bu yıl Türkiye’de 20 limanın sertifika almaya hak kazandığı belirtildi. Duygu ERDOĞAN – MİLLİYET