Maersk İzmir Bölge Müdürü olan Leziz Özden Çokdeğer, bugüne kadar İzmir Deniz Ticaret Odası'nda Yönetim Kurulu Başkan Vekili olan tek bayan olma özelliğini de taşıyor...Leziz Özden Çokdeğer, uzun yıllar tütün sektörüne hizmet ettikten sonra denizcilik sektörüne giren bir yönetici. Tecrübelerini sadece denizcilik sektöründeki Maersk'ün İzmir Bölge Müdürü olarak değil İzmir Deniz Ticaret Odası'nda da devam ettirme kararı alan Çokdeğer, bilgiyi herkes ile paylaşmayı yaşama felsefesi olarak benimsiyor. Sektördeki gelişmeleri değerlendiren ve Türkiye’de konteyner taşımacılığının bilinçli bir şekilde gelişmeye başladığını belirten Çokdeğer, “Deniz ticaret taşımacılığı devam ettiği sürece konteyner taşımacılığı artarak devam eder” diyor. Sektörün daha hızlı gelişebilmesi için bilgi paylaşımınının önemine dikkat çeken Çokdeğer, ayrıca denizin imkanlarını Türk halkına anlatmak gerektiğini vurguluyor. Leziz Özden Çokdeğer ile denizcilik sektörüne geçişi, bu sektörün mevcut durumu ve İzmir'in deniz ticaretindeki yeri üzerine konuştuk.Yıllarca tütün sektöründe çalıştıktan sonra denizcilik sektörüne geçiş yaptınız. Neden, denizcilik sektörü?ÇOKDEÐER: İş hayatıma, 1979 yılında Ankara’da başladım. 1981’de Karagözoğlu Tütün A.Ş.de profesyonel iş hayatıma başladım. 1995 de ise o zaman RJR olan şimdiki JTI ye girdim. 1998 yılında Envanter Müdürü olarak görev yaparken Brezilya’dan tütün getirmemiz gerekti. O dönemde fiyat araştırması yaptık ve bize en uygun fiyatı Maersk verdi. Benim Maersk ve Merit Gemicilik ile ilişkim böyle başladı. O dönemde, Maersk hattının Türkiye Acentası Merit Gemicilik idi ve Merit Genel Müdürü Sayın Salim Erdem ile tanışıyorduk. Eşi Sayın Esma Erdem benim Ankara’dan yakın arkadaşımdı. Ancak, ben Torbalı’da görev yaptığım için fazla görüşemiyorduk. Salim Erdem, “Sen artık Torbalı’da çalışma, bizimle birlikte çalış, senin gibi arkadaşlara ihtiyacımız var” dedi. Böylelikle 1999 yılının Şubat ayından itibaren denizcilik sektörüne adım attım. Ben, denizi çok seviyorum.Her iki sektörde görev yapan tek bayan yöneticisiniz. Bunun sıkıntılarını yaşadınız mı?ÇOKDEÐER: Hayır. Aslında hanımların iş hayatına geçişinin 20 yıllık bir mazisi var. Daha önce beyler çalışır, hanımlar evde otururdu. Artık bayanlar okuyor ve bilgilerini, becerilerini rahatlıkla aktarabiliyorlar. Gençlerin dediği gibi bir patlama oldu. Artık hanımlar evde oturmak istemiyorlar. Bu nedenle beyler de biz hanımlara katlanmak zorunda. Aslında herşey paylaşınca çok güzel... İzmir Deniz Ticaret Odası'nın yönetimine girmeye nasıl karar verdiniz?ÇOKDEÐER: Bilgiyi paylaşmak ve daha iyi hizmet üretmek ana amaç. Aynı gemideyiz. Bu kadar geçmişteki tecrübeleri geliştirerek, denizciliğe faydalı olmak lazım. Gençlere bilgiyi bulmaları konusunda destek olmak gerekiyor. Gençlerin araştırmacı olmasını istiyoruz. İnsanlar her saniye size ulaşabilmeli. Benim iş hayatımda öğrendiklerimin tamamı merak ve cesaret sayesinde oldu. Gerektiğinde üst düzeye dahi sormayı bileceksiniz. Benimle birlikte çalışan arkadaşlarıma da bunu öğretiyorum. Müşteriyi anlayabilmek çok önemli. Onu doğru anladığınız zaman doğru yönlendirebilirsiniz. İnsanların isteğini bilginiz ile birleştirirseniz yol alırsınız.Türkiye'deki konteyner taşımacılığının durumunu değerlendirir misiniz?ÇOKDEÐER: Konteyner taşımacılığının Türkiye'de 27 yıllık bir mazisi var. Konteyner taşımacılığının teknoloji, hız, kolaylık gibi avantajlara sahip. Ancak mevzuatlarda konteyner taşımacılığına yeteri kadar önem verilmiyor. Türkiye’de konteyner taşımacılığı bilinçli bir şekilde gelişti, gelişmeye de devam ediyor. Önümüzdeki yıllarda konteyner taşımacılığının çok daha iyi olacak. Mevzuat konusunda ne gibi sıkınıtılar yaşanıyor?ÇOKDEÐER: Konteyner taşımacılığı ile ilgili mevzuatımız hala eski usul çalışıyor. Biz acenteler, konşimentolar üzerinde "clean on board(ödemelerde temiz olmak)'u kaldırıncaya kadar çok sıkıntı çektik. Clean on board anlamını bile çoğu kimse bilmiyor veya yanlış yorumluyorlar. Konteyner taşımacılığında biz acenteler, firmanın ne yüklediğini, neyi yüklediğini ve ne kadar yüklediğini bilemeyiz. Klasik gemilere yükleme yapılırken, orada sizinde personeliniz olduğu için ne yüklendiğini biliyordunuz. Kaptan, II. Kaptan ya da mürettebat, yükleme yapan ihracatçının yetkilisi, acente yetkilisi, liman yetkilisi, gümrük yetkilisi gemiye yük verilirken nezaret eder ve kaptan “Ben bu yükü temiz (sağlam), eksiksiz olarak teslim aldım” diyerek imza atarlardı. Şimdi biz, konteyner taşımacılığında görmediğimiz bir yük için temiz (sağlam), eksiksiz aldım, diyemeyiz.Bu sorunları nasıl aşmayı düşünüyorsunuz?ÇOKDEÐER: Biz, öncelikle personelimizi eğitiyoruz. Geçtiğimiz günlerde “Gümrük Mevzuatı” ile ilgili bir seminer düzenledik. Sonra banka yetkililerinden akreditif satış konusunda yardım isteyeceğiz. Personel, bilgili ve konusuna hakim olursa müşterileri daha bilinçli bir şekilde yönlendirir düşüncesi ile hareket ediyoruz.Türkiye neden deniz ihmal ediliyor?ÇOKDEÐER: Senelerdir bu şansı yeterince kullanamamışız. Biz taklitçiyiz, kendimiz üretemiyoruz, yaratıcılığımız yok. Yıllar öncesine bakın; dağ kenarlarındaki tarlaları erkeklere, deniz kenarlarındaki bayanlara vermişler. Toplum olarak denizi tanımıyoruz. Denizi tanıtacağız, gençleri eğiteceğiz. Çünkü, bizim geleceğimiz gençlerimiz. Haber ve Röportaj:Seda GÖK-İZMİRDenizHaber.Com