Başaran Bayrak: "Türkiye gemi ve yat sektörünün büyük başarı hikayeleri yazacağına inanıyorum"
Gemi, Yat ve Hizmetleri Konseyi Başkanı ve İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesi Başaran Bayrak; Gemi, Yat ve Hizmetleri sektörünün son durumunu Türkiye İhracatçılar Meclisinin resmi yayın organı TİMREPORT'a değerlendirdi.
2019 yılı Gemi, Yat ve Hizmetleri sektörü açısından oldukça inişli çıkışlı bir grafiğe sahip oldu. 2019 yılının ilk aylarını 2018 yılına kıyasla ihracat artış rekorları ile geçiren sektör, yılın 5’inci ayından itibaren geçmiş yılların gerisinde kaldı. Yılın son bölümüne kadar geçtiğimiz yılın gerisinde seyreden ihracat yılın son bölümünde önemli bir artış gösterdi. 2019 yılı aralık ayında 2018 yılı aralık ayına kıyasla yüzde 188’lik artış göstererek 111 milyon dolar ihracat yapan sektör, 2019 yılını, 2018 yılına göre yüzde 5,2’lik artış ve toplam 1 milyar 42 milyon dolar ihracatla tamamladı.
YOLCU VE BALIKÇI GEMİLERİNİN İHRACATI YÜZDE 40 ARTTI
Sektörü ürün grupları bazında incelediğimiz zaman yolcu gemileri ve balıkçı gemileri ihracatında bir önceki yıla göre yüzde 40’a varan ihracat tutarı artışı gözlemlenmekte. Ancak önemli ihracat grupları arasında yer alan yat ve römorkörlerde de benzer oranlarda ihracat düşüşü gözlemleniyor.
Gemi ve yat sektörlerinin ihracat rakamlarını okurken, ihracata konu olan ana kalemlerin üretim ve teslimat sürelerinin 12-36 ay aralığında değiştiği bilgisini bir kenarda tutmak gerekiyor. Yalnızca bir gemi teslimatının birkaç gün farkla başka bir ay veya yıla devrolması bile sektörün ihracat rakamlarında büyük düşüş ve artışlara konu olabiliyor. Bu sebeple Türk gemi ve yat inşa sektörlerini değerlendirirken, aylık veya yıllık periyotlardan ziyade daha geniş aralıklarla izlemek ve tersanelerin kapasite kullanım ve sipariş durumlarını esas almak önemli. Bu noktada ihracat rakamlarında düşüş gözüken yat ve römorkör sektörümüzde ihracatçı firmaların sipariş defterlerinin iyi durumda olduğu ve 2020 yılında teslimlerin gerçekleşerek, ihracat rakamlarının yeniden yükseleceğini söyleyebilirim.
NORVEÇ 1’İNCİ SIRADA
Ülke bazında sektörün en çok ihracat gerçekleştirdiği ülke yine Norveç oldu. Norveç gibi denizcilik konusunda ileride olan bir ülkeye, her yıl yüz milyonlarca dolarlık gemi ihraç edebilmek aslında Türkiye’nin sektördeki beceri ve kabiliyetini göstermekte. Bu durum aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası rekabette kalitesi ile ön planda olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Sektör 2019 yılında en büyük ihracat pazarı olan Norveç’te ihracatını artırmış, daha önce küçük ölçekli yan sanayi ekipmanları dışında hiç ihracat gerçekleştirmediği Hong Kong, Singapur gibi ülkelere de gemi ihracatı gerçekleştirmeyi başardı.
1 MİLYAR DOLARLIK SINIR AŞILDI
Her ne kadar 2019 yılı bitiminde ihracat rakamı noktasında sektör adına bir artış gözlemlense ve 1 milyar dolarlık sınır yeniden aşılmış olsa da Türk gemi ve yat inşa sektörleri gerçek potansiyelinin hala uzağındadır. Dünya ekonomisinde güçlü durumda birçok ülke örneğini incelediğinizde denizcilik sektörünün bir devlet politikası haline getirildiğini, özel kanunlarla korunduğunu ve kendi dinamiklerine uygun özel teşvik mekanizmalarıyla desteklendiğini görürsünüz. Bu noktada Türkiye gemi ve yat sektörünün arkasına alacağı destekle daha büyük başarı hikayeleri yazacağına inanıyorum.
