Göz göre göre ölen askerlerin öyküsü
Subayların ‘Komutanım bizi ölüme gönderiyorsunuz’ çıkışı bir şeyi değiştirmedi ve 147 Türk denizci, ‘sivil’ Refah adlı bir şileple silahsız olarak sefere gönderildikten beş saat sonra şehit oldu. Yazar Osman Öndeş’in 73 yıl sonra ulaştığı belgeler ise ‘Refah Faciası’na dair tüm gizemi aydınlatıyor. Göz göre göre ölen askerlerin öyküsü Selim Efe Erdem II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye tarafsız kalsa da savaşa taraf devletlerin hedefi olmaktan kurtulamamıştı.
Çok sayıda sivil Türk gemisi, ‘düşman devletlere yardım taşıyor’ gerekçesiyle açık denizlerde batırılmıştı. Ama buna rağmen İngiltere’den sipariş edilen savaş gemilerini almakla görevlendirilen Türk denizcileri, ‘gizlilik’ için sivil bir şilebe bindirildi ve yanlarına askeri bir koruma verilmeden savaşın yoğun olarak yaşandığı Akdeniz’e açılmaları emredildi. Mersin Limanı’ndan silahsız 185 subay ve er ile hareket eden Refah Şilebi, tam dört saat sonra infilak ederek Akdeniz’e gömüldü ve 147 Türk denizcisi şehit oldu. Konuya ilişkin soruşturmalarda, Refah’ın İngilizler’in müttefiki Fransızlara ait denizaltı tarafından yanlışlıkla torpillendiği hatta buna karşılık Fransızların Türkiye’ye iki savaş gemisi hibe ettiği bile iddia edildi.
Araştırmacı-yazar Osman Öndeş’in Türk Deniz Kuvvetleri’nin yanı sıra İtalyan ve İngiliz Deniz Kuvvetleri arşivlerini tarayarak elde ettiği belgeler ise Refah Şilebi’nin Mersin’e çıkan İtalyan komandoları tarafından mayınlanarak batırıldığını ortaya koyuyor.
-Refah Faciası’na ilişkin bugüne kadar çok sayıda iddia gündeme geldi ama siz Mersin Deniz Ticaret Odası Yayınları’ndan çıkan Refah Faciası adlı kitabınızda tüm bu iddiaları çürütüyor, belgeleriyle gerçeği ortaya koyuyorsunuz. ‘Refah’ nasıl battı?
Refah Şilebi 23 Haziran 1941 günü Mersin Limanı’ndan ölüme gönderildi. Saat 17.30’da denize açıldılar. Bordasında kırmızıya boyalı Türk bayrağının çevresi kuvvetli projektörlerle aydınlatılmış ve tüm ışıkları yakılmış şekilde Kıbrıs’ın kuzeyinden yol alırken saat 22.30’da müthiş bir patlamayla sarsıldı. Elektrik donanımı ve telsizi bütünüyle felce uğradı. Hızla su almaya başlayan gemi dört saat kadar suyun üstünde kaldıktan sonra gecenin korkunç karanlığında derin sulara gömülerek kayboldu. Bu yüzden adı Refah Faciası olarak tarihe geçti. Nice genç askerleri ve ticaret bahriyesinin yürekli personelini alarak Akdeniz’de derinliklere gömüldü.
-Bu patlamanın sebebi neydi?İngiltere’ye asker taşıyan Refah’ın yanlışlıkla İngilizler’in müttefiki Vichy dönemi Fransası’na ait bir denizaltı tarafından torpillendiği ve Fransa’nın iki savaş gemisi vererek bu konuyu kapattığı iddia ediliyor. Bir başka iddia, gemide İngilizlere krom taşındığını düşünen İtalyanlar tarafından batırıldığı yönünde. Kitabınızdaki belgeler, bu iddiaları çürütüyor
Refah Şilebi’nin batış nedeni hakkındaki tüm iddialara resmi bir belgeyle cevap vermek isterim; II. Dünya Savaşı İngiliz Admiralty’si belgelerinin serbest bırakılmasıyla meydana getirilmiş olan Lloyd’s War Losses dokümanı 3 Eylül 1939’dan 4 Ağustos 1945’e kadar olan sürede batırılan İngiliz, Müttefik ve Tarafsız ülke gemilerini ve batış nedenlerini veren kaynaktır.
Bu belgelerde ‘Refah’ın son mevkii’ bölümünde ‘Mersin’in 40 mil açığında’ olduğu belirtilerek şunlar yazılmıştır: Kurtulanlar bir mayına çarpma sonucu geminin battığını söyleseler de bu kesin değildir. Ortak görüş bir İtalyan denizaltısı tarafından torpidolandığı tarzındadır.” Lütfen dikkat edin, kesin ifade yok ve bir İtalyan denizaltısı olduğunu ortak görüş olarak vermekte. Benim tespitlerime göre Refah Şilebi’ni İtalyan sualtı komandoları batırmıştır! Refah Faciası’ndan iki yıl sonra İskenderun’daki İtalyan Konsolosluğu’nda diplomat olarak görülen Luigi Ferraro isimli bir sualtı komandosu tarafından ve ona yardımcı olan Giovanni Roccardi işbirliğinde Haziran-Ağustos aylarında İskenderun ve Mersin limanlarından denize açılan Refah gibi dört gemi batırıldı. Bu gemiler pervaneye yakın kıç bodoslamalarına yapıştırılan sualtı mıknatısı mayınları sonucu infilak ederek parçalandı ve battı. O zaman da bu gemilerin batışı bir süre hep Alman ya da İtalyan denizaltısının saldırısı sanıldı. Refah’ı batırdığı iddia edilen denizaltılara baktığımızda,Refah Faciası’nın yaşandığı tarihten çok önce Akdeniz’de batırılmış ya da battıkları görülüyor. Mersin’de krom yükleyen ticaret gemilerine mayın yerleştirerek batmalarına sebep olan İtalyan sualtı komandosu gerçeğine baktığımızda, limandan hareket eden bu gemiler 4 buçuk, 5 saat sonra batmışlarr. Refah, Mersin’den hareketinden beş saat sonra batmış!
Bu bir trajedi ve II. Dünya Savaşı’nda oynandı
-Türk denizcileri, II.Dünya Savaşı’nın en sıcak olduğu dönemde neden hurda bir şilep ile korumasız olarak Akdeniz’e gönderildi?
Bu bir trajedyadır ve II. Dünya Harbi yıllarında İİskenderun’da sahneye konmuş, Mersin’de oynanmıştır. Senaryosunu Türkiye’de kimlerin yazdığı bilinmektedir. Refah’ı kimin batırdığı hep rivayetler halinde kaldı. Kimileri ‘Refah, İtalyan denizaltısı Ondina tarafından batırıldı’ diye bir iddiayı ortaya attı. Bu eserde, Ondina iddiasının nasıl gerçekdışı olduğunu da yazdım. Yine bu eserde ise kimin batırdığına dair çok kuvvetli bir cevabı ortaya koydum. Ancak, Refah Şilebi’ni hiçbir güvenlik önlemi almadan denize salıverenler, mahşerde günahlarının hesabını vermiş olmalı! Tesadüfi bir ihmal değil. Doğrudan doruya bir cinayettir. Bu gemi, savaş denizinde hiçbir karakol gemisi olmadan, yanında onu koruyacak gemi olmadan denize gönderiliyor. Gemideki subaylar ‘Komutanım bizi ölüme gönderiyorsunuz” dese de Amiral Mehmet Ali Ülgen ‘Korkuyor musunuz?’ diyerek baskı uyguluyor ve bu baskı onların denize açılmasına yol açıyor.
