Milyarlarca dolarlık ‘emisyon’ dalgası geliyor

Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) deniz taşımacılığından kaynaklı sera gazı emisyonlarını azaltmak için belirlediği yeni regülasyonları 1 Ocak 2020’de devreye giriyor. 2016 yılında Londra’daki Deniz Çevresini Koruma Komitesi (MEPC) 70'inci toplantısında alınan karar doğrultusunda 2020 yılında gemilerde kullanılan yakıtlara yüzde 0.50 küresel kükürt üst sınırı zorunluluğu geliyor. Bu, halen mevcut yüzde 3.5 sınırından önemli bir azaltma öngörüyor. Kurala uymayan armatörleri ise yüksek cezalar ve büyük yaptırımlar bekliyor. Gemilerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının 2050 yılında 2008'e oranla yüzde 50 azaltılması ve daha uzun vadede tamamen ortadan kaldırılması hedefleniyor. Bilindiği gibi IMO'nun verilerine göre denizcilikten kaynaklanan emisyon, dünyadaki toplam emisyon miktarının yaklaşık yüzde 3’ünü oluşturuyor. Global denizcilik sektöründe milyarlarca dolarlık yatırımı başlatan bu gelişme, Türk armatörleri de harekete geçirdi.

Dünya Gazetesi’nden Aysel Yücel’in haberine göre , Sabancı’nın Yasa’sı, Koç’un Ditaş’ı, Ciner ve Arkas gibi Türkiye’nin önde gelen armatörlük şirketleri eski gemileri satıp, daha çevreci gemilerle filoyu yenileme atağına geçti. Turkon gibi bazı armatörler ise filoyu yenilemek yerine maliyeti gemi başına 2 milyon doları aşan emisyon azaltıcı ‘ scrubbe r’ gibi baca gazı yalıtım cihazı taktırmayı tercih ediyor. Öte yandan dünyada olduğu gibi Türkiye’de de birçok armatör yatırım yapmak yerine ‘bekle ve gör’ politikası izliyor. 2020’ye önlem almadan girecek olan bu armatörler, daha pahalı olan düşük sülfürlü yakıt kullanmak zorunda kalacak. Uzmanlara göre yeni regülasyonlar, deniz yakıtlarında büyük zamma neden olacak.

Yasa’dan 2 yeni tanker siparişi

Sabancı Grubu’nun denizcilik şirketi Yasa Denizcilik, bir yandan filoya yeni gemiler eklerken diğer yandan da eski gemileri elden çıkarmaya çalışıyor. Güney Kore Tersanesi Hyundai Mipo’ya geçtiğimiz yılın mayıs ayında her biri 49 bin DWT’lik ve 35 milyon değerinde 4 adet tanker siparişi veren şirket, geçtiğimiz haftalarda aynı tersaneye 2 yeni tanker siparişi daha verdi. Yasa’nın filosu 20 kuru yük, 6 adet tankerden oluşuyor.

Koç’un Ditaş’ı filoyu büyütüyor

Koç’un 1974 yılından bu yana faaliyet gösteren armatörlük şirketi Ditaş, filo yatırımlarını hızlandırdı. Bir yandan Koç Grubu şirketlerinden RMK Marin Tersanesi’ne verdiği siparişleri teslim almaya başlayan Ditaş, diğer yandan yurt dışındaki ikinci el genç gemileri satın almaya devam ediyor. RMK Marin tarafından inşa edilen 15 bin DWT’lik T.ADALYN isimli tankeri Ekim 2018 filoya katan şirket, iki adet yeni tanker inşa projesi kapsamında ikinci gemi olan 16 bin DWT’lik T.ELINOR isimli gemiyi nisan ayında filoya katmıştı. Şirket son olarak geçtiğimiz haftalarda İrlanda merkezli D'Amico Tankers Şirketi'nin mülkiyetinde bulunan, 2014 yapımı M/T Hign Sun isimli kimyasal ürün tankerini 26 milyon dolara satın aldı. 183 metre boyunda, 32 metre genişliğinde ve 49 bin 990 DWT taşıma kapasitesine sahip gemiye T. FATMA ismi verilerek Türk bayrağı çekildi. Ditaş Filo Müdürü Çoşkun Ağca, birçok armatörün yeni regülasyonlara hazır olmak için eski gemileri elden çıkardığını ve daha çevreci gemilerle filoyu yenilediğini, Ditaş’ın da bu şirketlerden biri olduğunu söyledi.

Arkas filodaki gemi sayısını 60’a çıkardı

Filo yatırımlarına devam eden Arkas, 2018’de 57 olan filodaki gemi sayısını 2019 yılında 60’a çıkardı. Türkiye’nin tonaja göre en büyük armatörleri sıralamasında 4. sırada yer alan şirketin, filosunun yarıdan fazlası konteyner gemilerinden oluşuyor. Filoda ayrıca 10 yakın tanker bulunuyor. DÜNYA’ya konuşan şirket yetkilileri, mevcut filodaki tüm gemilerin, yeni regülasyonlara uygun çevreci gemilerden oluştuğunu vurguladı.

Ciner’in filosuna 4 tanker giriyor

Ciner Denizcilik, geçtiğimiz aralık ayında Koreli Hyundai Heavy Tersanesi’ne 4 tanker siparişi vermişti. Her biri 158 bin DWT olan gemilerin yapılan ‘charter’ anlaşması kapsamında 2025 yılına kadar ABD’li denizcilik şirketi Koch Shipping tarafından işletilecek. Hyundai Heavy Industries’te inşa edilecek gemilerin toplam değerinin 254 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Teslimatların 2020'nin üçüncü çeyreğinden 2021'in ilk çeyreğine kadar tamamlanması planlanıyor. Ciner Grubu 2.5 milyon dwt taşıma kapasitesine sahip kuru yük, tanker, ve koyner gemilerinden oluşan 26 adetlik çeşitli kapasitelerde gemileriyle yurtiçi ve yurtdışında faaliyet gösteriyor. Filoya ait 20 adet dökme yük ve 2 adet de tanker, 4 konteyner gemisi bulunuyor.

Turkon Line tüm gemilere ‘scubber’ taktırıyor

Öte yandan sektördeki büyük oyunculardan farklı olarak armatörlerin çoğu ise filoyu yeni gemi alımlarıyla gençleştirmek yerine kükürt salımını azaltacak farklı teknoloji yatırımları yaparak, eski gemilerini bu yeni yasaya göre hazırlıyor. ‘Scrubber’ gibi gaz yalıtım sistemi kurulması, 2020 IMO regülasyonu için yapılan yatırımların başında geliyor. Egzoz gazı temizliği için kurulan bu teknolojik altyapının maliyeti ise 2 milyon doları aşıyor. 2018 yılında, 2020 sülfür regülasyonuna yapılan ekte; yüzde 0.5 sülfür üst limiti zorunluluğunun, gaz yalıtım sistemine (scrubber) sahip olmayanlar için geçerli olduğu belirtilmişti.Filosunda yaklaşık 10 konteyner gemisi bulunan Eski DTO Başkanı Metin Kalkavan’ın şirketi Turkon Line, filodaki gemileri yenilemek yerine mayıs ayında ME Production firmasıyla yaptığı anlaşma çerçevesinde gemilerine scrubber taktırmayı tercih etti. Scrubber sistemi ile denizden alınan su, scrubber içine verilerek egzoz gazı temizliği sağlanıyor. Ekipmanların yıl sonuna kadar tüm Turkon Line gemilerine takılması planlanıyor. Turkon Line yetkilileri, Uluslararası kurallara tam uyumluluk stratejisi çerçevesinde Turkon Line filosunun gemilerinin 1 Ocak 2020 tarihinde yönetmeliğe tam uyum sağlamış olarak hizmet vermeye devam edeceğini vurguladı.

DTO Başkanı Tamer Kıran: Armatörlerde ‘bekle ve gör’ eğilimi ağırlıkta

Deniz Ticaret Odası (DTO) Başkanı Tamer Kıran, Türk sahipli gemi filosuna bakıldığında yeni devreye girecek regülasyonlar çerçevesinde, armatörlerin ağırlıklı olarak iki eğilim içinde olduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Türk armatörlerin bir kısmı gaz yalıtım sistemi olan ‘scubber’ benzeri cihazlar taktırma yoluna giderken, bir başka grup da düşük sülfürlü yakıt kullanmayı tercih edecek gibi görünüyor. Bununda maliyeti ton başına 100 dolar daha fazla. Ancak bu fiyatlar regülasyonların devreye girmesi ve bu yakıtlara olan talebe bağlı olarak değişecek. Şu anda satılmış bir yakıt yok ama günü geldiğinde asıl fiyat ortaya çıkacak. Uluslararası denizcilik örgütleri bu konuda armatörlere uyarılarda bulunarak, bu yakıtı alıp teknik olarak kullanmaya başlamaları tavsiye ediliyor. Çünkü bu armatörlerin 1 Ocak günü teknik sıkıntı yaşamasından endişe ediliyor. Gemilere scrubber benzeri cihaz taktırmak için iki ayrı maliyet kalemi söz konusu. Birincisi malzemenin kendisi, diğeri ise yaptırmak için tersanelere ödenen bedel. Bütün olarak düşündüğümüzde tipine göre değişmekle birlikte her bir gemi başına 1.5 milyon dolardan başladığını düşünebiliriz. Dolayısıyla bu birçok armatör bu yatırımı yapmak konusunda çekimser davranıyor.”

Beşiktaş Tersanesi ‘scrubber’ işinde Avrupalı devlere hizmet veriyor

Türkiye’nin önde gelen denizcilik şirketlerin Beşiktaş Tersanesi, yeni regülasyonlar çerçevesinde gemilere scrubber taktırmak için Avrupalı firmalarla büyük anlaşmalar yapıyor. Bu yıl içerisinde onlarca Avrupalı geminin scrubber kurulumu işini yapan tersane, son olarak Avrupa’nın önde gelen Ro-Ro şirketlerinden Grimaldi Groupile’in 17 deniz aracına ‘scrubber’ takılmasını içeren anlaşma imzalamıştı. Bu çerçevede ilk gemi mayıs ayında Yalova’ya geldi. 200 metre uzunluğunda 63 metre genişliğinde, 2011 yapımı Ro-Ro gemisine Yalova’da Alfa Laval PureSOx 3.0 scrubber takıldı. Beşiktaş Denizcilik, Grimaldi’nin toplamda 10 gemisine Alfa Laval PureSOx 3.0 scrubber takma işlemi gerçekleştirecek. Beşiktaş Denizcilik, Grimaldi’nin Grande serisi 7 gemisine de Wartsila hibrid scrubber takacak.

Gemi yakıtlarında büyük zam kapıda

Dünyanın en büyük ekonomi yayınlarından İngiliz Financial Times’ta yer alan bir habere göre; IMO’nun gemi kaynaklı kükürt kirliliğini azaltmak için 2020 yılının başında yürürlüğe sokacağı düzenlemelerle yüksek sülfürlü deniz akaryakıt piyasasında düşüş beklenirken, düşük kükürtlü motorine talepte ise patlama öngörülüyor. Enerji ekonomisti Philip Verleger, daha temiz yakıt talebinde beklenen artışı bir “tsunami” olarak nitelendirerek, ham petrol fiyatının varil başına 200 doları görebileceğini belirtiyor. Wood Mackenzie analistleri bu etkiyi daha küçük öngörüyor ancak yine de taşımacılık yakıtlarında yaklaşık yüzde 25-60 oranında önemli bir artışa neden olabileceğini ifade ediyor.

Türk filosu dünyada 15. sırada

Deniz Ticareti 1000 GRT ve üzeri Türk sahipli filo, 2002 yılı sonunda 569 adet iken, 2017 yılı sonunda 1.511 adet oldu. Adet bazında 2003-2018 yılları yaklaşık yüzde 166 artış gerçekleşti, 1000 GRT ve üzeri Türk sahipli filo 2002 yılı sonunda 8,9 milyon DWT ile 17. sırada iken, 2017 yılı sonunda 28,6 milyon DWT’luk kapasite ile dünyada 15. sırada yer aldı. Tonaj bazında son 16 yılda yaklaşık yüzde 221 artış gerçekleşti. 2017 yılı sonunda Türk sahipli deniz ticaret filosu dünya deniz ticaret filosunun, adet bazında yüzde 3.5’ini, tonaj (DWT) bazında ise yüzde 1.6 ’sını oluşturuyor. Varlık değeri ise 10 milyar 800 milyon dolar, yani dünya ticaret filosu varlık değerinin yüzde 1.4’ünü oluşturuyor. 2018 yılında Türk sahipli filoda tonaj olarak yüzde 1’lik bir azalma oldu. Adet olarak ise yüzde 1.4 azaldı. Buna karşılık dünya ticaret filosu yüzde 2.6, ilk 5 büyük filo tonaj olarak yüzde 3.7 artış sağladı.

TONAJA GÖRE İLK 20 ŞİRKET SIRALAMASI (OCAK 2019)

SIRA ŞİRKET ADI DWT ADET

1 Ciner Ship Management 2132246 26 8

2 Ya Sa Shipping Industry 1932455 25 7

3 Marinsa Denizcilik AS 1516409 20 5

4 Arkas Holding AS 1333496 60 5

5 Karadeniz Holding AS 1168718 36 4

6 Advantage Tankers LLC 1131103 8 4

7 Kiran Holding AS 1123396 17 4

8 Gungen Denizcilik 903422 6 3

9 Ince AB 867873 15 3

10 Besiktas Shipping Group 789460 15 2

11 Densay Denizcilik 760495 13

12 TUPRAS 667972 24

13 Akmar Shipping 468586 6

14 Palmali Shipping & Agency 464835 74

15 Beks Denizcilik ve Ticaret 381103 6

16 Genel Denizcilik 338409 9

17 Kaptanoglu Holding AS 331051 7

18 Deval Transport AS 304799 11

19 ER Denizcilik 262049 5

20 Albros Shipping 241470 48

DENİZHABER

Milyarlarca dolarlık ‘emisyon’ dalgası geliyor

İskoçya-Türkiye arasına denizcilik köprüsü kuruluyor

Dubai römorkör operatörü mürettebat terk etmekle suçlanıyor

KGM duyurdu: İstanbul Boğazı gemi trafiğine açıldı

Çin’in derin deniz doğal gaz alanında rekor gaz üretimi

Rotamız Midilli seferleri başladı

SEA MARINE 1 adlı gemi Çanakkale Boğazında arızalandı

Gazprom zarar açıkladı

STM savaş gemilerini Malezya'da sergileyecek

İran, MSC Aries mürettebatını serbest bıraktı

Kocaeli limanlarına üç ayda 1631 gemi uğradı