Faya büyük kuşatma 
 
Depremde ilk veriler 40 gün sonra gelecek

Marmara Denizi’nin dibine, robot BOB ile birlikte insansız bir denizaltı da indirildi

BOB’TAN SONRA DENİZALTI DA TAKİBE GEÇTİ

BOB, gaz çıkışlarını an ve an takip ederken, denizaltı da fayın yüksek çözünürlüklü haritasını çıkaracak. Ayrıca üzerinde bulunan sonarlar ve sismograflar, tabandaki hareketleri de inceleyecek

İstanbul Teknik Üniversitesi bilim adamları ile Fransız uzmanlar Marmesonet isimli alt proje kapsamında Marmara Denizi’nin 20 kilometre açığında Kuzey Anadolu Fay hattının uzantıları üzerinde araştırmalarda bulundu. 3 gün önce de Le Suroit adlı gemi ile deniz tabanını inceleyen bilim adamları 1766 yılından bu yana, yani yaklaşık 250 yıldır hiç kırılmayan bir fayın üzerine depremi önceden haber verme özelliğine sahip BOB (Bubbles OBservatory) isimli robotu deniz tabanına indirdiler.

BOB ile birlikte Fransız uzmanlar, insansız bir denizaltını da Marmara Denizi’nin tabanına indirdi. Denizaltı, deniz tabanında gezinerek, yüksek çözünürlüklü harita çıkaracak. Ayrıca, üzerinde bulunan sonarlar ve sismograflar, tabandaki hareketleri de inceleyecek.

Projenin Türkiye ayağını yürüten İTÜ bünyesindeki EMCOL’da (Doğu Akdeniz Oşinografi ve Limnoloji Merkezi) çalışan deprem bilimciler BOB’un fayla ilgili çok önemli bilgiler sağlayacağını, ancak depremi önceden tahmin etmeyeceğini söyledi. Projeye katılan akademisyenler BOB istasyonları hakkında şu bilgileri verdi:

İlk sonuçlar 15 Aralık’ta

İTÜ Maden Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naci Görür: “Marmara denizine bırakılan bu denizaltı gözlem istasyonu 360 derece dönen ve deniz tabanında, fay hattı içinden çıkan gazların ve deniz suyunun fiziksel ve kimyasal yapısındaki değişiklikleri inceleyen bir araç. Yani bu gözlem aracıyla fay hattından çıkan akışkan çıkışı ile deprem faaliyetleri arasındaki ilişkiyi gözlemleyeceğiz. Fay hattından çıkan gaz ve su çıkışları bizim için çok önemli parametreler. Araştırmamızın ilk sonuçlarını 15 Aralık’ta İstanbul’daki Fransız Başkonsolosluğu’nda açıklayacağız.”

6 ay denizin dibinde kalacak

İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi ve ESONET Projesinin Türkiye adına Başkanı Prof. Dr. Namık Çağatay: “İstasyon Marmara’da sıklıkla yaşanan çok küçük yer sarsıntılarını da ölçecek ve toplam 6 ay denizin altında kalacak. Daha önce Marmara’daki hareketlilik öncesi ve sonrasında gaz hareketlerinde yükselme ve düşüşlerin olduğu iddia ediliyordu. BOB istasyonu sayesinde gaz çıkışlarının yer kabuğundaki fay hareketleriyle olan ilişkisi, küçük depremlerle gaz artışı arasındaki korelasyon ve depremle sudaki basınç değişimi arasındaki ilişki ölçülecek.”

Tsunami uyarısı verecek

İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Remzi Akkök: “Bu sistem Tsunami konusunda erken uyarı sistemi veriyor. BOB istasyonu depremi önceden bildirmiyor. BOB bu yönde deniz tabanından çıkan kabarcıklar, sudaki ısı değişimleri, suyun değişimi ve mikro depremler ölçülerek BOB’un bırakıldığı bölgede bir eşik değer ortaya çıkacak.”

MARMARA’YA 2.5 MİLYON EURO

AB’nin ESONET projesi için ayırdığı toplam 7 milyon euro’luk kaynak Kuzey Buz Denizi, Kuzey Denizi, İrlanda’-nın güney batısı, Azor Adaları, Portekiz’in güneyi, Fransa’nın güneyi, doğu Sicilya, güney Ege, Marmara ve Karadeniz’e deniz altı gözlem istasyonları kurmak için kullanılıyor. Projenin en kritik ayağını oluşturan Marmara Denizi için ayrılan bütçe 2.5 milyon euro.

Editör: TE Bilişim