KAÇAN BALIK BÜYÜK OLDUBürokrasinin son kurbanı balıkçılar oldu. Japonya ile ihracat bağlantısı yapan Türk balıkçıları, uzun süre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan onay bekledi. Gerekli izin, Başbakan Tayyip Erdoğan devreye girince alınabildi. Ancak 21 Kasım’da yaşanan deniz fırtınasında çiftliklerdeki orkinosların büyük bölümü öldü. Bir kısmı da su seviyesi yükseldiği için havuzun dışına kaçtı. Balıkçılar 10 milyon dolar zarara uğradı. Türkiye’nin deniz ürünleri ihracatında önemli yer tutan orkinosta geçen yıl bir gelişme yaşandı. Hükümet, Uluslararası Atlantik Ton Balıklarını Koruma Komisyonu Konvansiyonu’na Temmuz 2003’te imza attı. Anlaşma ile yerli balıkçılara 2004 için bin 100 ton orkinos yakalama kotası verildi. Türk balıkçılar, kotayla sınırlı kalmayıp Güney Kore, Libya ve Tunus’tan da bin 475 ton kota sertifikası satın aldı. Böylece, Türkiye 40 milyon dolarlık fazla ürünü ihraç etme fırsatı yakaladı. Ancak ilk kez Japonya’ya ihracata hazırlanan orkinos çiftlikleri, bürokratik işlemlerdeki gecikme ile hayal kırıklığına uğradı. İlk başvuru Tarım ve Köy işleri Bakanlığı’na yapıldı. Bakanlık, bir başka ülkenin kotası kullanıldığı için balıkların ‘milli’ olup olmadığının tespiti için mevzuatın incelenmesi gerektiğini öne sürdü. Bunun için de Gümrük Müsteşarlığı’na yazı gönderildi. Haziran ayında avlanan ve eylülde bu sorunla karşılaşan balıkçılar gerekli izin bir türlü çıkmayınca durumu AK Parti Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez’e aktardı. Çömez, Tarım Bakanı Sami Güçlü ve gümrüklerden sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen’e konuyu anlatmasına rağmen sonuç alamadı. Bunun üzerine 11 Kasım’da Başbakan Erdoğan’a mektup yazdı. Başbakan’ın “İhracatçıya kolaylık sağlansın.” talimatının ardından Bakan Güçlü, balıkçılara müjdeli haberi verdi. Çömez’e de 28 Kasım’da yazdığı yazı ile resmi işlemlerin sona erdiğini bildirdi. Ancak kasım ortasındaki şiddetli fırtına balık çiftliklerine zarar verdi. Turhan Çömez, gelinen nokta için ‘bürokratik oligarşi ile topyekün bir mücadelenin ne derece önemli olduğunu ortaya koyan bir tablo’ nitelemesini yaptı. Bürokratın devletin hizmetkârı olduğunu kaydeden Çömez, bu alanda bir anlayış değişikliğinin şart olduğunu söylerken, “Türkiye’de yapılan işlerden dolayı hesap sorulur. Bundan sonra yapılmayan işlerin de hesabı sorulmalı. Çünkü, bunun maliyeti çok daha fazla oluyor.” dedi. Türkiye’de orkinos ticareti 70 av teknesi ile yapılıyor. Kıyı şeridinde ve uluslararası karasularında yakalanan orkinoslar 5 çiftliğe bırakılıyor. Beş-altı ay süre ile beslenen orkinoslar iki katı ağırlığa çıkıyor. Sektörde faaliyet gösteren Kocaman Balıkçılık’ın yöneticisi Osman Kocaman, bürokratik zihniyetin ticaretin önünde engel olduğunun altını çizdi. ‘En fazla orkinos ihracatçısı’ unvanını elinde tutan Aktuna Balıkçılık’ın Yönetim Kurulu Başkanı Nazım Kul da söz konusu gecikmeden dolayı sadece kendi şirketlerinin 3 milyon dolarlık kaybı olduğunu öne sürdü. Kasım ayındaki fırtınada dip sularının 14 dereceye düştüğüne, sel olduğuna ve denize çamurlu su aktığına işaret eden Aktuna, “Fırtına Ankara’dan gelmesi gereken izinden önce geldi. 3 milyon dolarımız denize gitti.” dedi. Orkinos Yetiştiricileri Derneği Başkanı Nedim Ambar da yaşadıkları sorunu bürokrasinin çözüm üretememesine bağladı. Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü ise balıkçıların eleştirilerine katılmıyor. Genel müdürlük, sadece mevzuatı uyguladıklarını bildirdi. Gümrük mevzuatında ihraç edilecek ürünün menşeine bakılması yönünde talimat bulunduğunu belirten yetkililer, “Kurumumuzu ihracata karşıymış gibi göstermek doğru değil.” açıklamasını yaptı. Kaynak: Zaman Gazetesi