Yeni Doğalgaz Fiyatı Gizlendi
Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Zirvesi kapsamında Cumhurbaşkanı Gül, Azeri lider Aliyev ile görüştü. Görüşmeden doğalgaz fiyatı konusunda mutabakat çıktı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'nin ve Avrupa ülkelerinin arz güvenliğinin karşılanmasıyla beraber Nabucco gibi projelere kaynak oluşturmak açısından da Azeri gazının son derece önemli bir kaynak olduğunu ve bunun önünün imzalanan anlaşma ile açıldığını bildirdi.
Botaş-Socar-Şah Deniz Konsorsiyumu, Azerbaycan Cumhuriyeti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne doğal gaz satışına, Azerbaycan Cumhuriyeti'ne ait doğal gazın Türkiye Cumhuriyeti üzerinde Avrupa'ya taşınmasına ilişkin anlaşmaların imza töreninde konuşan Yıldız, anlaşmanın 8-9 müzakerelik uzun bir sürecin ardından imzalandığını, öne sürülen karşılıklı şartların saygıyla karşılandığını belirtti.
Anlaşmalar dizisinin üç temel noktasını, Şahdeniz I projesinin 15 Nisan 2008'den bu yana düzenlenmesi ihtiyacı hissedilen fiyatı, 2016-2017'de devreye girecek Şahdeniz II projesinin fiyatı ve miktarı ile transit geçiş tarifesi olarak sıralayan Yıldız, her üç konuda da mutabakat sağlandığını bildirdi.
Ayrıca özelleştirilmesi sırasında Azerilere satılan PETKİM'in yıllık ihtiyacını karşılayacak ve maliyetini kurtaracak bir düzenlemeyle birlikte PETKİM'e gaz verilmesinin de anlaşmalar kapsamında yer aldığını söyleyen Yıldız, anlaşmalarla ilgili mevzuat ve bakanlar kurulu kararlarının önümüzdeki günlerde hayata geçirileceğini kaydetti.
Yıldız, ''Hem Türkiye'nin doğal gaz arz güvenliğiyle alakalı önümüzdeki dönemde ihtiyacının karşılanması, hem aynı zamanda Avrupa'daki ülkelerin doğal gazdaki arz güvenliğinin karşılanmasıyla beraber Nabucco, Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hattı (ITGI) gibi birçok geliştirilebilecek projelere kaynak oluşturmak açısından da Azeri gazının son derece önemli bir kaynak olduğunu ve bunun da önünün bu anlaşma ile açıldığını söyleyebiliriz'' diye konuştu.
''Yeni anlaşmaları tetikleyecek''
Konuşmasının ardından soruları yanıtlayan Yıldız, fiyatlandırmanın nasıl düzenleneceğine ilişkin bir soru üzerine, piyasa fiyatlarının söz konusu olacağını ve bunun kendine has bir formülü olacağını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Şahdeniz II'de, 2017'den itibaren başlayacak 2 bcm, 2018'de 4 bcm, 2019'da 6 bcm, kademeli şekilde yükselterek, 15 yıl içinde Türkiye'nin arz güvenliğiyle alakalı doğal gaz temini açısından önemli bir kaynak olacak. Tabii ki reeksport haklarıyla birlikte bunlar oluyor. Serbestleşen piyasanın Azeri kardeşlerimiz tarafından da doldurulması açısından 1,2 bcm'lik Türkiye içerisinde pazarlama hakkı, aynı zamanda üçüncü ülkelerin gaz ihtiyaçlarını karşılamak açısından da aynı şekilde böyle bir hak doğmuş olacak.''
Bakan Yıldız, bu anlaşmanın, yeni anlaşmaları tetikleyecek bir nitelikte olduğunu söyledi.
Yıldız, ''Taşıma tarifesiyle alakalı uluslararası piyasada geçerli olabilecek bir fiyatta anlaşılmış olmasının önemli olduğu kanaatindeyim'' diyerek, Bakü-Tiflis-Ceyhan'ın işletmeciliği yapan firmanın kolaylıklar sağlama ümitlerinin de bunun içinde geçtiğini kaydetti.
''Yapılan anlaşmada oluşan fiyattan tüketici şuanda etkilenmeyecek''
Nahçıvan'la alakalı olarak ise Yıldız, ''Nahçıvan'a doğal gaz tedariki ile alakalı iyiniyet çerçevesinde bizim oraya 500 milyon metre küplük Socar Petrol ve gaz şirketiyle oluşturup, oranın gaz ihtiyacının karşılanması ve orada doğal gaz ile üretilecek elektriğin ticaret konusu edilmesi, bizim Azeri kardeşlerimizle olan siyasi ve sosyal bütün ilişkilerimizi daha da güçlendirecek bir konudur'' şeklinde konuştu.
Fiyata ilişkin olarak Yıldız, ''Piyasa koşullarında hem Azeri kardeşlerimizin menfaatleri, hem konsorsiyumun ticari olarak yürüyebilmesi, hem de Türkiye'nin piyasa şartlarında gaz almasını sağlayacak bir fiyattır'' dedi.
Öte yandan, Bakan Yıldız Zirve için kurulan Basın Merkezi'ni ziyaret ederken de, gazetecilerin ''anlaşmanın tüketiciye yansımalarına'' ilişkin soruları üzerine, ''Azeri gazına zam geldi diye tüketiciyi zamlandıracak bir durum şu anda yok. Azeri anlaşmasından dolayı, onu gerekçe tutarak zam geldi diyeceğimiz bir konu yok. Biz onu zaten önceki anlaşmalarımızda konu etmiştik'' diye konuştu.
PETKİM'e sermaye aktarımı yapılabilir"
Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natig Haydar Aliyev de, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan anlaşmaların, doğal gaz dışında başka alanlara da önemli katkıları bulunacağını belirterek, gazdan gelecek sermayeyi Petkim'e de yönlendirebileceklerini ifade etti.
''Nabucco'ya gaz verip vermeyeceklerine'' ilişkin bir soru üzerine Aliyev, Nabucco'yu desteklediklerini çeşitli şekilde dile getirdiklerini belirterek, Azerbaycan'ın olanağı olması halinde gazını Nabucco'ya açacağını ancak buna yönelik resmi anlaşmaları bulunmadığını ve bugünkü anlaşmanın bu açıdan önem taşıdığını söyledi.
Aliyev, Şahdeniz I'deki 9 bcm'lik gaza, Şahdeniz II ile tahminen 16 bcm ekleneceğini bildirerek, söz konusu 16 bcm'den enerji arz güvenliği kapsamında Türkiye'nin ihtiyacı olan miktarın Türkiye'de kalacağını kaydetti.
'Bu anlaşma doğru yolda önemli bir adımdır'
Nabucco Uluslararası Doğalgaz Boru Hattı Limited Şirketi Genel Müdür Reinhard Mitschek, Türkiye-Azerbaycan doğal gaz anlaşmalarına ilişkin, ''Bu anlaşma doğru yolda atılmış önemli bir adımdır'' değerlendirmesinde bulundu.
Mitschek, yazılı açıklamasında, iki ülke arasında gerçekleştirilen anlaşmalardan memnuniyet duyduklarını ifade etti.
Anlaşmanın doğru yolda atılmış önemli bir adım olduğunu ifade eden Mitschek, şunları kaydetti:
''Nabucco çok kaynaklı bir proje olup tek bir kaynağa ya da tedarikçiye dayanan bir boru hattı operasyonu değildir. Hazar bölgesi dünyanın gaz bakımından en zengin bölgesidir ve Avrupa'ya büyük miktarda gaz ihraç etme kapasitesine sahiptir. Eurogaz ve benzeri araştırmalar, giderek artacağı öngörülen gaz talebi nedeniyle Türkiye ve Avrupa'ya oldukça yüksek miktarda gaz ithal edilmesi gerekliliğinin ortaya çıkacağını açıkça göstermektedir.
Büyük bir altyapı entegrasyonu projesi olarak Nabucco, 4000 kilometrelik yeni boru hattı ve bu hat boyunca uzanan çıkış noktaları ile Avrupa'ya yeni gaz aktarımının bel kemiği haline gelecektir. Nabucco, Hazar Bölgesi ve Orta Doğu'dan Türk ve Avrupa piyasalarına gaz aktarımı için oluşturulan Güney Koridor'un amiral projesidir.''
