Türkiye'nin talebiyle bir araya gelen NATO üyesi 28 ülkenin büyükelçilerinin katıldığı toplantıdaki görüşmeler, Kuzey Atlantik Antlaşması’nın dördüncü maddesi çerçevesinde yapılıyor. Dördüncü madde, güvenliğinin tehlikede olduğunu değerlendiren bir üyenin diğer müttefiklerini istişareye çağırmasını içeriyor.
Dördüncü madde kapsamında NATO'yu toplayan Türkiye, ihtiyaç hissetmesi halinde beşinci maddeye başvurma hakkını saklı tutuyor. Toplu savunmayı içeren ve NATO tarihinde sadece 11 Eylül saldırılarının ardından işletilen beşinci maddesi ise herhangi bir üyeye silahlı saldırıya tüm İttifak'a yapılmış gibi ortak cevap verilmesini düzenliyor.
Toplantının ardından şu mesajların verilmesi bekleniyor:
- NATO verilerine göre uçağın uluslararası hava sahasında vurulduğu anlaşılmıştır.
- Dördüncü maddeden yola çıkarak, Türkiye’nin toprak bütünlüğü, egemenliği ve güvenliğinin tehdit altında olduğu yönünde görüş birliği oluşmuştur.
- NATO, Türkiye ile tam bir dayanışma içindedir ve Suriye'nin 'hukuksuz' ve 'saldırgan' tavrını kınamaktadır.
- Suriye benzer bir tutum içerisine girerse, "Bir NATO ülkesine yapılan saldırı, tüm NATO ülkelerine yapılmış sayılır" görüşünü içeren 5'inci maddesinin işletilmesinin önü açılabilir.
- BM Sözleşmesi'nin 51'inci maddesine göre BM Güvenlik Konseyi’nden bir karar çıkana kadar, Türkiye’nin meşru müdafaa hakkı bulunmaktadır.
- Suriye’den benzer bir hareket gelmesi durumunda, NATO’yla, tek başına ya da bir koalisyonla yapacağı müdahale meşru olur. Bu da, BM Güvenlik Konseyi kararı olmadan yapılabilir.
RASMUSSEN AÇIKLAYACAK
Türk tarafı, toplantıda Suriye’nin düşürdüğü askeri uçakla ilgili müttefiklerine detaylı bilgi verirken, atılacak cevabi adımlarla ilgili görüş alışverişinde bulunuyor.
Toplantıların ardından NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen’in Suriye’yi kınayan, yükümlülükleri konusunda uyaran ve Türkiye’ye destek veren bir açıklama yapması bekleniyor.
ABD: TÜRKİYE'NİN YAPACAĞI SUNUMU BEKLİYORUZ
Türk askeri uçağının Suriye tarafından düşürülmesi konusunda ABD Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon'un ardından dün gece Beyaz Saray'dan da açıklama geldi.
ABD Başkanlık uçağı Air Force One'da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Beyaz Saray Sözcüsü Jay Carney, “Olay, askeri misilleme de dahil olmak üzere Türkiye tarafından bir misillemede bulunulmasını gerektirir mi?” yönündeki soruyu şöyle yanıtladı:
“(Türk yetkililer) Türk F-4 askeri uçağının 22 Haziran'da Suriye tarafından düşürülmesine Türkiye'nin vereceği yanıtı belirlemek için olayı incelerken, Türk yetkililerle yakın temas halindeyiz. ABD'nin kilit bir müttefiki olan Türkiye ile dayanışma içerisindeyiz. Türkiye'nin yarın Kuzey Atlantik Konseyi'nde yapacağı sunumu bekliyoruz. Esed rejimini sorumlu tutmak için Türkiye ve diğer ortaklarla birlikte çalışacağız.”
Carney, “Diplomatik bir çözümden mi yanasınız?” sorusuna karşılık, “Evet, ama Türklerin yapacağı sunumun neticesini karakterize etmeyeceğim. Tabii ki Türkleri destekliyoruz ve onlarla çalışacağız. Türkiye, ABD'nin kilit bir müttefiki, NATO üyesi” diye konuştu.
