İşsizin Parasından Bütçeye Kaynak
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İşsizlik Sigortası Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu onayladı.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, işçi kiralamayla ilgili hükümler nedeniyle yasayı bir kez daha görüşülmek üzere Meclis'e iade etmişti.
Sendikalar yeniden Meclis'ten geçen yasanın iade edilmesini istiyordu. Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu, Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu ve DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi imzasıyla Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e gönderilen mektupta 5921 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un TBMM'ye iade edilmesi istenmişti.
Sendikalar mektupta ''Siyasi iktidarın bir numaralı görevi, işsizliğe yol açan politikalara son vermek ve bu çarpıklığı düzeltmektir. Küresel ekonomik kriz koşullarında işsizliğin daha da artması ve ciddi sosyal bir soruna dönüşmesi ihtimali yadsınamaz. Bu fondan genel bütçeye yatırımlar için kaynak aktarmak yerine, fonun yaygınlaşan işsizliğe çare olacak çözümlerde kullanılması sosyal devlet ilkesinin bir gereğidir" çağrısını yapmıştı.
Yasa ne getiriyor?
Yasa, işsizlik ödeneği alanların işe alımına teşvik getiriyor. Buna göre, belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan işçi ve işveren payı sigorta primleri ile Genel Sağlık Sigortası primi; kalan işsizlik ödeneği süresince İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak. Bu süre, başlangıçta belirlenen toplam hak sahipliği süresinden düşülecek. Bu kapsamdakiler için kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, yüzde 1 olarak uygulanacak.
Söz konusu primlerin, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılar için yasa uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde, Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) verilmesi ve prime esas alt kazanç sınırı ve prime esas kazanç arasındaki fark ile işsizlik sigortası primlerinin SGK'ya ödenmiş olması gerekecek. İşverenler, aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destekten yararlanamayacak. Bu düzenleme, kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmayacak.
2009 yılının Nisan ayına ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı sayısına ilave olarak, 31 Aralık 2009 tarihine kadar işe alınan ve fiilen çalıştıranlar için, alt sınır üzerinden işveren prim hisseleri 6 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonundan ödenecek. Bunun için işe başlama tarihinden önceki 3 ay içinde aynı işverende çalışmamış olma koşulu aranacak. Ayrıca, düzenlemeden yararlanma ve başvuru süresinin 6 aya kadar daha uzatılması konusunda Bakanlar Kuruluna yetki veriliyor.
GAP'a işsizlik fonundan kaynak
Yasayla, Güneydoğu Anadolu Projesine (GAP) kaynak aktarılıyor. 2009 yılına münhasır olmak üzere; İşsizlik Fonunun nema gelirlerinden dörtte üçü bütçeye gelir kaydedilecek. Bu tutarın, Yüksek Planlama Kurulu kararına istinaden GAP kapsamındaki yatırımlar öncelikli olmak üzere, ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarında kullanılmak üzere ilgili idare bütçelerine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkili olacak. Bu ödenekler, 2009 yatırım programı ile ilişkilendirilecek.
Fon tarafından tahsil edilecek nema gelirlerinin 2010 yılında dörtte üçü, 2011 ve 2012 yıllarında dörtte biri, ilgili yıl genel bütçelerinde bütçe gelir tahmini olarak yer alacak.
Teşvik edilen yatırımlara bağlı olarak, istihdam edilen işçilerin sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmı, belirli bir süre Hazine tarafından karşılanacak. Yatırımın konusuna, büyüklüğüne ve bulunduğu illerin gelişmişlik seviyesine göre uygulama süresi, karşılama oranı ve kapsam; yatırımın sektörü, büyüklüğü ve bulunduğu ile göre Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.
