Davos Olayına Dunya Basını Ne Dedi
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın dün Davos'taki Gazze oturumunda İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'e çıkıştıktan sonra salonu terk etmesi, İngiltere'deki gazetelerin ilk baskılarında, iç sayfalarda küçük bir haber olarak yer buluyor.
Daily Telegraph'ın başlığı "Türk lider, İsrail cumhurbaşkanı ile yaptığı tartışmadan hışımla çıktı."
Gazete özetle şöyle aktarıyor olayı:
"İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, ülkesinin son bir ayda Gazze'ye yaptığı saldırıyı hararetle savunmuş ve sesini yükseltip parmağını sallayarak, Erdoğan'a her gece İstanbul'a füze atılsa ne yapacağını sormuştu.
"Yanıt vermeye çalışan Erdoğan'ın sözü kesildi. O da 'Konuşmama izin vermediğiniz için bir daha Davos'a geleceğimi sanmıyorum' diyerek kalktı ve konferans salonundan çıkıp gitti."
Independent ise aynı haberi "Türk başbakanı Peres'le kavga etti" başlığı ile vermiş.
Gazete, Erdoğan'ın kalkıp giderkenki fotoğrafını da eklediği bu kısa haberde iki liderin de seslerini yükselttiğini, bunun Davos'un seçkin ortamında hayli alışılmadık bir durum olduğunu belirtmiş.
'Davos çalkalandı'
Habere en geniş yer ayıran gazete ise, iş dünyasının gazetesi Financial Times.
Bu haberin başlığı "Erdoğan, Orta Doğu barışı hakkındaki tartışmadan hışımla çıktı." Yazıdan özetle aktaralım:
"Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu, dün gece diplomatik bir kavgayla çalkalandı. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile duygusal bir tartışma yapan Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, sahneyi hışımla terk etti. Olay, organizatörü Klaus Schwab'ın halklar arasındaki 'doğal anlayışa' adandığını söylediği Davos'taki en büyük aksaklıklardan biri oldu...
"Tartışmanın katılımcılarından Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, Financial Times'a moderatörün 'açıkça haksızlık yaptığını' söyledi."
Financial Times bu haberin devamında, İsrail'in uzun süredir Türkiye'yi Müslüman dünyasındaki en büyük müttefiki olarak gördüğünü ancak Gazze'ye düzenlenen saldırıdan beri ilişkilerin kötüye gittiğini belirtmiş.
'Huysuzluk nöbetleri geçiren Türk'
Times gazetesi ise olaya, Davos'la ilgili kısa haberleri arasında yer veriyor.
Gazeteye göre, bu yıl sönük geçen toplantılarda ilk "teatral heyecan" bu olayla yaşandı.
Times, Peres'in uzun ve öfkeli konuşmasına yanıt vermek isteyen Erdoğan'ın sözünün kesildiğini belirterek, başbakanın hakkını teslim ediyor.
Ancak Erdoğan'ı "huysuzluk nöbetleri geçiren Türk" diye tanımlamaktan da geri kalmıyor...
ABD'deki lobiye dikkat
Economist dergisi ise, dün akşam yaşanan olayları haftanın ilk baskısına yetiştirememiş.
Ancak dergide, bu olaylardan önce hazırlanmış olan ve İsrail ile Türkiye arasındaki özel ilişkinin tehlikede olduğunu söyleyen bir analiz yazısı var.
"Kötü yeni titreşimler" başlıklı bu yazı, Gazze saldırısına duyulan yaygın öfkenin, Türk halkının ve hükümetinin İsrail'e bakışını olumsuz etkilediği tespitiyle başlıyor.
Gazeteye göre son kavga, 2004 yılında, Hamas kurucusu Şeyh Ahmed Yasin'in öldürülmesinden sonra Erdoğan'ın İsrail'i "terörist devlet" diye tanımlamasıyla yaşanmıştı.
Economist'e göre:
"O dönemde ABD'nin teşvikiyle İsrail-Türk ilişkileri tamir edildi. Askeri işbirliği devam etti. İsrail bu stratejik ilişkinin hatrına Türkiye'nin zaman zaman alevlenen söylemlerini hep duymazdan geldi.
"Ama bu sefer Başbakan Erdoğan çok daha kızgın... Türk, Amerikalı ve AB'den diplomatların perde arkası çabaları, Erdoğan'ı, sözlerini biraz daha yumuşatmaya itmiş olabilir.
"Ama eğer Türkiye'deki İsrail karşıtı söylem devam edecek olursa, Amerika'daki İsrail lobisi buna yanıt olarak, Türklerin yaklaşık 1 milyon Ermeni'yi topluca öldürmesini 'soykırım' diye niteleyen bir Kongre kararını destekleyebilir.
"Amerikalı Yahudiler, Ermenilerin katli konusunda Türkiye'yi savunur olmaktan ne zamandır huzursuzdu. Bugüne dek pragmatizm galip geldi ve Türkler'den yana oldular. Ancak Erdoğan İsrail'e çıkışmaya devam ederse, fikirlerini değiştirebilirler."
Yeniden hatırlatalım bu analiz, Erdoğan'ın dün Gazze'deki çıkışından önce yazılmış.
'Hükümet-ordu el ele'
Sıra son olarak, yine Economist dergisinden bir haberde.
Dergi "Komplo teorileri" başlığı altında Ergenekon davasındaki gelişmelere değinmiş.
Davanın, ordu-hükümet ilişkilerine dair yeni sorular gündeme getirdiğini belirten bu yazıdan, bir bölüm aktaralım:
"Artan kanıtlar, generalleri utandırıyor. Aynı zamanda ordu içinde 'Avrasyacı' askerler ile Amerikan-Türk dostluğuna önem veren grubu karşı karşıya getiren bölünmeyi de gözler önüne seriyor. Bu ikinci grupta halen Genelkurmay Başkanı olan General İlker Başbuğ da yer alıyor.
"Avrasyacıları ayıklama arzusu, ordunun Ergenekon davasına karışmakla suçlanan, henüz emekli olmamış askerlerin de tutuklanmasına neden sessiz kaldığını açıklayabilir. Ayrıca geçenlerde haftada bir buluşmaya karar veren Başbuğ ile Erdoğan arasında görünürdeki ateşkesi de açıklayabilir.
"Ancak ordu ile hükümet arasındaki uzlaşmanın bedeli olarak, komploya karıştığı sanılan yüksek rütbeli subayların beraat ettirilmesi olasılığı, endişe yaratıyor.
"Böyle olursa, ordu üzerinde tam bir sivil kontrol sağlama fırsatı kaybedilmiş olur. Türkiye'nin Batı'daki, özellikle de Brüksel'deki itibarı için, bu davanın sonucu çok önemli."
