Tersane-i Amire 563 yaşında!
Fatih Sultan Mehmed tarafından temelleri 1455 yılında atılan Tersane-i Amire'nin kuruluş yıldönümü Denizcilik ve Tersane Mensupları Derneği (DENİZDER) tarafından düzenlenen törenle kutlandı.
Konferansın açılış konuşmasını yapan DENİZDER Başkanı Abdullah Demirdöven, değişik projelerle varlığına son verilmesi planlanan Haliç Tersanesi’nin tarihi bir değer olduğunu ve mutlaka korunması gerektiğini söyledi.
Konferansta söz alan Prof. Dr. Reşat Baykal; 16. yüzyılda dünyanın en önemli tersanelerinden biri haline gelen Tersane-i Amire’nin zamanla askeri ve sivil tersane olarak bölündüğünün altını çizerek Haliç Tersanesi’nin tarihi gelişimini anlattı.
Amiral Cem Gürdeniz ise; “Bu tersane bir çınardır. Bu çınarın dalları yüzyıllar içinde başka yerlere büyüdü; bir tanesi Gölcük bir tanesi Pendik. Buralarda halen milli gemilerimiz olan TCG Heybeliadalar, TCG Burgazadalar yapılıyor. İşte bunların altında koca bir çınar gibi duran Haliç Tersanesi var. Karşımızdakiler ne olduğunu bilmiyor olabilirler. Sakince anlatmak zorundayız. Unutmayalım ki donanmalar gücünü tersanelerden alır” diye konuştu.
Amiral Cem Gürdeniz’in ardından Deniz Müzesi eski Komutanı, Emekli Kurmay Albay, Ali Rıza İşipek konuştu. Terminoloji, tipoloji, tabiyet ve teknoloji bilmeden deniz tarihi yazılamayacağını belirten İşipek bizde deniz kültürünün eksik olduğuna vurgu yaptı. “Haliç Tersanesi, döneminde Venedik ile beraber dünyanın en büyük sanayi tesisleridir. Ayda 200 parça kadırga üretilebiliyordu. 1770’de Rusların bizi Çeşme’de yendiği savaş sırasında, Rusların donanması 70 yıllık, bizim donanmamız ise 689 yıllıktı. Rusların o dönem bile denizcilik arşivi ile denizcilik müzesi vardı. Ne yazık ki bizler şu an bile bunu tam olarak kuramıyoruz” diye konuştu.
IMEAK Deniz Ticaret Odası Gemi İnşa ve Teknik İşler Bölüm Müdürü Yüksek Mühendis Tansel Timur ise, “zamanında Haliç Tersanesi’nin tek rakibi Venedik Tersanesi bugün koruma altında iken bizde konuşulanlar pek iç açıcı değil ne yazık ki. Şerefiye adlı Bizans Sarnıcı’nın toprak altından kurtarıldığını görürken, 563 yıllık tersanenin toprağa gömülmeye çalışıldığına şahit oluyoruz. Koltuklarında oturanlar hakkını vermezse oraya marineler de yaparlar oteller de diye” konuştu.
Denizcilik üzerine yaptığı haberlerle ses getiren ve Kartal İstimbot’unun yeniden kazandırılmasında büyük rolü olan gazeteci Gökhan Gültekin Karakaş konferansın bitiş konuşmasını gerçekleştirdi. “Bizim denizci bir ulus olma yolunda ilerlerken neler yapmamız gerektiğini burada gördüm. Deniz test laboratuvarının ve havuzunun olmaması büyük sorun.” diye konuşan Karakaş; Ulusal tarihimizin korunması ve gelecek nesillere bir denizcilik mirası bırakmak adına bir deniz test laboratuvarı ve havuzu olması gerektiğini ve önemli olan bu tersanelerin gelecek kuşaklara taşınması olduğunu belirtti.
Deniz Kartalı
